Soja beïndruk by Vaalharts
Drome word waar! Vyf ton sojabone per hektaar is nou werklik haalbaar op Vaalharts, skryf mnr. Klaas van Wyk, Pannar-landboukundige in die Noord-Kaap.
Vyf ton sojabone per hektaar is ’n droom wat mnr. Clayton Butler van Calcrete Trust al die afgelope vyf jaar lank nagestreef het. Dit is nagejaag met vasberadenheid, uithouvermoë en ’n benadering van aanhouer wen.
Butler plant al die afgelope vyf jaar mielie- en sojaboonkultivarproewe vir Pannar om die regte kultivars vir dié besproeiingstreek te identifiseer.
Vir Butler moet die regte kultivar aan verskeie vereistes voldoen. ’n Hoë genetiese opbrengspotensiaal moet in die kultivar opgesluit wees. Die beste agronomiese eienskappe is ook nie te versmaai nie, soos ’n goeie staanvermoë.
Die pitte moenie op die land agterbly nie. Die onderste node moet dus lank genoeg wees sodat die stropertafel die plante onder die onderste peule kan afstroop. Die oopspring van peule kan ook ’n probleem wees. Hoe laer die gevaar van oopspring, hoe beter.
VINNIGE VORDERING
Die gemiddelde opbrengste in proewe was vyf jaar gelede sowat 2,5 ton/ha onder besproeiing. Twee jaar gelede was dit al 3,5 ton/ha toe die kultivar PAN 1664R dié opbrengs by Butler behaal het. Vanjaar is die gemiddelde van die sewe kultivars wat beproef is 5,25 ton/ha.
PAN 1521R het die beste presteer met 5,65 ton/ha. ’n Nuwe kultivar, PAN 1644R, het met 5,63 ton/ha die tweede plek in die proef behaal. Die voginhoud is in ag geneem en die opbrengs is verwerk tot ’n voginhoud van 12,5%. PAN 1521R s’n was op die stroopdag 11% en dié van PAN 1644R was 13,1%.
Die voginhoud van die kultivar PAN 1623R (5,18 ton/ha) was 11,3%. Die oesdag was op 5 Mei vanjaar en die plantdatum was ietwat aan die laat kant, op 4 Desember verlede jaar. Butler se wisselboustelsel bepaal wat die plantdatum moet wees.
RESULTATE
Die sojaboonproewe is in rywydtes van 0,45 m geplant. Die grond was ook mooi waar die proef geplant is en dit word weerspieël in die baie lae koëffisiënt van variasie van die kontroles. Dié syfer was slegs 1,94.
Butler se kommersiële aanplanting was ook ’n groot sukses. Die gemiddelde opbrengs op 37 ha was 4,5 ton/ha wat by die silo’s ingery is.
PAN 1623R bly steeds ’n móét in die pakket wat Butler plant, want die opbrengs was gemiddeld 4,6 ton/ha op 20 ha.
PAN 1521R het 4,3 ton/ha gelewer ondanks ’n waterprobleem toe die spilpunt omgeval het. Dit is herstel voor groot skade by die sojabone aangerig is.
Goeie nodulering is belangrik vir uiteindelike stikstofbinding. Sorg word dus aan die dag gelê dat die ent van saad reg geskied – in die skaduwee en net genoeg om die planterbakke vol te hou.
Butler is veral beïndruk met die Pannar-telers se vordering met plaaslike sojaboonkultivars.
Oopspring was in die verlede ’n probleem. Hy het egter met PAN 1521R gesien dat die vordering om dié probleem uit te skakel, aansienlik was.
Sy stroper het gebreek en was sowat twee weke buite aksie. Die 1,5 ha sojabone wat daarna baie laat gestroop is, het nie noemenswaardig méér oopgespring en pitte op die land agtergelaat nie. Die pitte was wél droër weens die twee ekstra weke op die land.
Gemeet aan die ouer kultivars is goeie genetiese vordering ook gemaak ten opsigte van opbrengspotensiaal, sê Butler. NAVRAE: Webwerf: www.pannar.
com; mnr. Christo (Cheese) Nel, Pannar-verkoopsverteenwoordiger by Vaalharts, sel 082 856 5430; mnr. Klaas van Wyk, Pannar se landboukundige in die Noord-Kaap, sel 072 665 6488.