Produksiemiddele gáán duurder word
Boere moet hulself staal vir hoër pryse vir produksiemiddele in die volgende jaar of twee. Kunsmisverbruik behoort egter wêreldwyd op lang termyn te daal, want tegnologie gaan bydra tot die doeltreffender gebruik van kunsmis, wat tot laer kunsmispryse kan lei.
Die wêreldwye ooraanbod van kunsmis kan daartoe lei dat die stygings in kunsmispryse op ’n jaargrondslag kleiner as verwag kan wees. China, een van die wêreld se grootste kunsmisprodusente, kry ál meer mededinging. China se nuwe wetlike regulasies om besoedeling te bekamp dra daartoe by dat die koste om ureum te vervaardig in China verhoog.
Marokko vervaardig deurlopend meer stikstof en fosfaat en voer dit uit. Só neem die produksie en uitvoer van fosfaat deur Saoedi-Arabië toe, asook dié deur Amerika.
Die meeste van Suid-Afrika se produksiemiddele, soos saad, diesel, kunsmis en plaagdoders, word ingevoer. Invoerpryse het sedert verlede jaar skerp gestyg. ’n Swakker rand sal na verwagting tot 2022 die grootste oorsaak wees vir die verwagte styging in kunsmispryse, terwyl die jaarlikse toename in wêreldpryse vir produksiemiddele tot 2022 nie so groot gaan wees nie.
Boerderyinkomste in SuidAfrika is weens onsekere produksieen weersomstandighede wisselvalliger vergeleke met ander produksiegebiede in die wêreld. Boere moet produksie deurlopend optimaliseer om hoë opbrengste te behaal en ’n voldoende inkomste te handhaaf.
Veral stikstof moet groeityd ná groeityd toegedien word om hoë opbrengste te handhaaf. Die vraag na plantvoedingstowwe is betreklik onelasties in Suid-Afri- ka. Boere moet dus kunsmis aankoop om optimaal te bemes ongeag die prys van die kunsmis. Kunsmis is een van die grootste uitgawes en kan ’n merkwaardige impak op ’n boer se wins hê.
Suid-Afrika moet alle stikstof en kalium invoer. Ondanks die strategiese belang van die staatsonderneming Foskor, Suid-Afrika se enigste vervaardiger van fosforsuur, wat ook die enigste in- en uitvoerinfrastruktuur daarvoor beheer, is dit steeds vir die bedryf nodig om ’n persentasie van die behoefte aan fosfaat in die vorm van mono-ammoniumfosfaat (MAP) in te voer.
UREUM
Die internasionale prys vir ureum kan aanstaande jaar met 2,7% styg en in 2020 met 2,6%.
Die rand het vanjaar met 4,9% verswak, terwyl ruoliepryse op ’n jaargrondslag met 21,1% toegeneem het. Brandstofpryse het op ’n jaargrondslag met meer as 26% toegeneem. Die leweringspryse van kunsmis sal regstreeks deur dié prysstygings geraak word omdat die vervoerkoste vir kunsmis sowat 40% van die eindproduk se prys uitmaak.
Die prys vir ureum behoort egter aanstaande jaar en in 2020 minder te styg. Die rand kan die daling in plaaslike pryse teenwerk. Die rand kan aanstaande jaar met 6% verswak en 5,7% in 2020. Dit behoort tot laer vervoerkoste te lei, wat die prysstyging van kunsmis vir aanstaande jaar en 2020 minder sal maak.
FOSFAAT
Die wêreldpryse vir fosfaatrots het vanjaar met 2,1% gedaal. Na verwagting behoort die prys van fosfaatrots egter aanstaande jaar met 2,1% en in 2020 met 2,05% te styg. Die prys van diammoniumfosfaat (DAP) het vanjaar met 20,3% gestyg. Prysstygings behoort aanstaande jaar slegs 1,3% te beloop en 1% in 2020.
Die styging in ruoliepryse en ’n swakker rand sal tot plaaslike prysstygings vir fosfaat lei.
KALIUM
Die wêreldprys vir kalium kan vanjaar met 1,9% styg teenoor verlede jaar. Kaliumpryse behoort aanstaande jaar met 3,1% te styg en in 2020 met 3,5%. Die prys vir kalium behoort aanstaande jaar en in 2020 groter prysstygings as ureum en fosfaat aan te teken.
RUOLIE
Die prys van ruolie het op ’n jaargrondslag met 21,1% toegeneem. Pryse behoort nie in dieselfde mate tot 2020 toe te neem nie. Inteendeel, ruoliepryse kan aanstaande jaar met 4,6% daal en met nóg 2% in 2020. Dit sal help om nóg prysstygings in dieselpryse vir die daaropvolgende produksietye te beperk. Boere moet elke jaar groot stygings in diesel- en kunsmispryse die hoof bied.
TOEKOMSBLIK
Kunsmisverbruik behoort wêreldwyd op lang termyn af te neem. Tegnologie gaan bydra tot die doeltreffender gebruik van kunsmis en tot laer kunsmispryse op lang termyn lei. Die belangrikste faktore vir laer pryse op lang termyn is hervormings in die Europese landboubeleid. Tegnologiese ontwikkelings gaan die wêreld ook in staat stel om minder kunsmis te gebruik en steeds dieselfde resultate te behaal.
Mnr. Wessel Lemmer is ’n senior landbou-ekonoom by Absa-Agribesigheid in Johannesburg.