Vra vir Faffa
Oor die jare was daar baie menings oor die grofheid van mielies in rantsoene. Van baie fyn tot heel mielies is al voorgestel. Wat is die regte grootte van mielies in ’n beesvoerkraalrantsoen? Is dit meel, gruis, gebreekte pitte of heel mielies? Mielies in rantsoene is altyd ’n omstrede onderwerp onder boere, veeartse en voedingkundiges. Almal is altyd reg, maar dit is onderhewig aan ’n paar voorvereistes. Baie goeie oorsigartikels oor hierdie onderwerp is deur prof. Fred Owens van Amerika gepubliseer.
Belangrike oorwegings wat boere in ag moet neem is: Alle fyn partikels wat die rumen binnegaan, sal waarskynlik eerste die rumen verlaat (die deurgangstempo verhoog). Die tyd in die rumen is dus kort. Gevolglik is die blootstelling aan vertering minder en word die mielies dus onvolledig in die rumen gebruik, kan sommige mense redeneer. Aan die ander kant is die blootstellingsoppervlakte groter en kan die bakterieë makliker by die stysel kom. Dié twee feite kanselleer mekaar omtrent uit. (Ons het bevind die styselfermentering van mielies in die hele spysverteringstelsel is 2,5% beter by fyn mielies.) Enige maal- of breek-aksie van die mieliepit verander bitter min aan die styselmolekule. Dit is vir die bakterieë steeds net so moeilik om die stysel te ontbondel en die glukose te gebruik. Slegs iets soos stoomskilfering kan die molekule ontbondel en die styselkettings losmaak. Gewoonlik is dit ’n ensiematiese aksie wat die bakterieë eers moet doen. Ek het ’n eenvoudige benadering: Indien ek heel mielies in die rantsoen gebruik, moet ek sowat 60-80% heel mielies voer met minimale ruvoerinsluiting (<8%). Die heel mielies bly heelwat langer as die fyn mielies in die rumen en is ook heelwat veiliger. Die herkou-aksie word met heel mielies gestimuleer en die bufferwerking deur die speeksel is beter. Indien ek mielies fyn maal (<2 mm), moet die insluiting baie laer wees (40-60%) om beter ruminale vertering te kry. Die ruvoerinsluiting is nou baie belangrik en moet ongeveer dubbel soveel wees as met heel mielies. Die ruvoer dien nou as ’n rem vir die fyn mielies indien die twee komponente nie in die rumen skei nie. Dit is belangrik dat die tipe ruvoer en fyn mielies by mekaar pas. Ligte ruvoer sal dryf en fyn mielies gaan afsak en op die ventrale sakke van die rumen versamel waar min beweging is. Daar is dus ongewenste fermentasie wat skade in die rumen veroorsaak. Kuilvoer werk uitstekend saam met fyn, growwe of heel mielies. Die antwoord op die vraag is dus nie so eenvoudig nie. Baie van die bogenoemde wenke kan deur behoorlike kripbestuur na albei kante toe bestuur word. Tydige en stiptelike voertye is altyd belangrik, hetsy jy mieliesemels, heel of gekraakte mielies gebruik.
Die belangrikste is hoe stabiel jy die rumenomgewing kan hou, naamlik: Dieselfde partikelgroottes (ruvoer en mielies). Dieselfde in- en uitvloei uit die rumen (egalige inname). Dieselfde fermentasietempo’s (’n stabiele rumenmikrobebevolking).