‘WEES VERSIGTIG OM TE SÊ JY KEN ARMOEDE’
DAAR is niks fout met die Grondwet nie en dit hoef nie verander te word nie. Ontevredenheid oor grondbesit is eerder die gevolg van die onbevoegdheid van amptenare.
Dít was die standpunt van me. Matlhodi Maseko, ’n DAlid van die WesKaapse wetgewer en boorling van Citrusdal, voor die paneel wat die grondverhoor op Citrusdal gelei het.
Die gehoor was vreedsaam totdat mnr. Kulani Tshego, voorsitter van die EFF op Citrusdal, sy steun vir die wysiging van artikel 25 van die Grondwet gegee het.
“Wit mense moet weet dat hulle nie die oorspronklike mense in SuidAfrika was nie,” het hy gesê. Die meeste van die sowat 300 lede van die gehoor het luidrugtig saamgestem.
“Almal preek oor voedsel sekerheid, die onttrekking van buitelandse beleggings en die verswakking van die rand, maar ons is nie bang vir armoede nie. Ons lewe reeds geslagte lank in armoede.”
’n Moorreesburgse boer se antwoord was: “As jy in SuidSoedan, Zimbabwe en Venezuela gaan kyk waar eiendomsregte aangetas is, sal jy armoede sien. Ware armoede. Waar kos met vliegtuie vir mense gebring moet word en almal tot ’n enkele koppie mieliemeel per dag beperk is. Wees versigtig om te sê jy ken armoede,” het hy laat hoor onder ’n uitjouery en applous.
GESTEEL
Op die Oudtshoornverhoor was daar opvallend min boere en plaaswerkers.
Die luidste applous het gegaan aan mnr. Melikhaya Xego, streeksekretaris van die EFF, wat gesê het mense is al 24 jaar lank in die nuwe bedeling en steeds is daarmensewatweieromsaamte werk. Hy het gevra dat die Grondwet gewysig word. “Mense gaan geen waardigheid hê as hulle nie toegang tot grond het nie.”
Me. Christine Willemse, ’n afgetrede plaaswerker van Zoar, het gesê niks het verander sedert 1994 nie. “Talle mense praat oor
verandering, maar niks het gebeur nie. Plaaswerkers in Zoar kry die swaarste. Gee terug ons grond.”
Mnr. Cornelius Essau van George het wit mense daarvan beskuldig dat hul voorouers die grond gesteel het. “Hulle was rowers. Hulle het met skepies hier aangekom.”
’n Groep mense geklee in tradisionele Khoi-kleredrag het die belangrikheid van inheemse volke benadruk en gesê die grond behoort net aan Khoi-mense.