Let op na sonbrand by mielies
Sonbrand op mielieblare kom algemeen voor in sekere seisoene, maar veral in gebiede met uiterste temperature en grond met ’n laer waterhouvermoë.
Sonbrand is ’n fisiologiese afwyking wat voorkom in die vorm van letsels wat parallel met die are van die mielieblaar loop. Die letsels kan maklik verwar word met grysblaarvlekletsels. Grysblaarvlekletsels is egter meer hoekig en beweeg nie oor die blaarnerwe nie, terwyl sonbrand wél oor die nerwe beweeg.
Sonbrand word veroorsaak deur hoë temperature en blaarselle sterf af weens uiterste temperature. Dit kom gewoonlik vroeg in die groeityd voor wanneer die wortels nog nie goed ontwikkel het nie. Die son brand die blare dood en die wortels kan nie vinnig genoeg water aan die plant voorsien nie.
By sommige boere kom die simptome in kolle voor weens grondverskille in die lande. Weens die kwaai son en hitte is daar nie genoeg vog in die vlakker grond om in die behoefte van die plant te voorsien nie. Baie nat toestande kan ook veroorsaak dat die wortelontwikkeling baie vlak is. Dus kan die wortels nie in die kwaai hitte in die plant se behoefte voorsien nie.
Skade kom ook voor wanneer koue nagte (5 °C tot 15 °C) met dou opgevolg word deur helder, sonnige oggende. Die simptome is gewoonlik kosmeties en veroorsaak nie oesverliese nie.
OMGEWING
Tydens nat toestande groei die mielieblare baie vinnig en nuwe blare kan baie gevoelig wees vir intense son en hitte. Dou op die blare vererger hierdie gevoeligheid en het ’n vergrootglaseffek wat sonbrand vererger.
Die simptome wat voorkom, is gewoonlik die gevolg van sonbrand van ’n week of twee gelede.Diehoekvandieblaarendie breedte daarvan speel ook ’n rol en dit is hoekom daar verskille tussen kultivars is.
Blaarweefsel wat onder droogtestres gebuk gaan, is gewoonlik warmer en maak dit vatbaarder vir sonbrand en wisselende tem- perature. Wanneer die temperature te hoog is, gebeur dit ook dat die plante vinniger water in die atmosfeer deur verdamping en transpirasie verloor as wat dit water uit die grond deur die wortelstelsel kan opneem. Dit kan dus gebeur dat blare sonbrand kan opdoen al is die grond nat.
Wind verhoog ook die transpirasietempo en kan saam met verhoogde temperature die situasie vererger.
Kultivars met breë blare kan erger deurloop.
Sonbrand is een van die eerste simptome van droogtestremming. Dit is belangrik om te onderskei tussen droogteskade waar die plante heeltemal vrek en sonbrandsimptome.
Sonbrand is ’n simptoom van droogte en vind plaas wanneer die evapotranspirasie die vogvoorsiening aan die plant oorskry. ’n Mens sien dikwels gevalle waar sonbrandsimptome op die punte van die lande voorkom en ook op vlakker en swakker kolle in die land.
Sommige kultivars se blare verdroog van bo af en ander van onder af. Na gelang van die seisoen kan enige van dié reaksies gunstig of ongunstig in die opbrengs weerspieël word.
Mnr. L.J. Oberholzer is ’n tegnologiebestuurder by Monsanto SuidAfrika.