MIDDELSLAG-BOERE ‘GOM’ VAN DIE PLATTELAND
MIDDELSLAG- boere is, en moet, die gom wees om landelike gemeenskappe aanmekaar te hou, sê dr. Theo de Japer, voorsitter van die Wêreldboerevereniging (WFO). Hulle is ook die gom tussen klein en groot boere.
Hy het op Farmer’s Weekly se AgriBesigheid Afrikakonferensie op Kempton Park gesê armoede is die grootste bedreiging vir middelslag ondernemings. Hulle moet welvaart skep om te kan voortbestaan, maar middelslagboere word ook die kwaaiste ge knou deur die kosteknyptang. Hy sê daar is egter niks wat in Afrika vinniger welvaart kan skep as die landbou nie.
Hy sê daar is baie definisies vir klein, middelslag en groot boere, maar die AgriBEEsiening is dat kleinboere ’n omset van minder as R10 miljoen per jaar het, middelslagboerderye tussen R10 miljoen en R50 miljoen, en vir groot boere is dit meer as R50 miljoen per jaar.
‘LEUNSTOELKENNERS’
In teenstelling met “leunstoelken
ners” wat meen die middelslagboere kan maar opgeoffer word ter wille van klein boerderye, meen De Jager daar is verskeie redes hoekom die middelslagboerderye behoue moet bly. “As ’n groot boer 20 middelslagboerderye oorneem, sal hy op arbeid bespaar en minder mense in diens neem. Kleinboere werk weer vir hulself. Dit is die boere tussen dié twee wat werklik werk kan skep.”
Hy sê die middelgroep sorg ook vir verskeidenheid, verhinder monopolieë, versterk mededingendheid, skep stabiliteit en verminder risiko’s. Hierdie boerderye is meestal familieboerderye wat die plattelandse dorpe aan die gang hou. As hulle verdwyn, verdwyn die skole, kerke en sakeondernemings ook. Hierdie boerderye lewer ook produkte aan alle markte.
Mnr. Dawie Maré, hoof van inligting en bemarking van FNB se landbouafdeling, sê hierdie “maatskaplike en ekonomiese gom” in die landelike gebiede is uiters belangrik. “Finansiële instellings en sakeondernemings moet saamspan om risiko’s vir familieboerderye te verminder. Dit kan geskied met dinge soos gunstiger finansieringsmodelle.”
De Jager sê die beste manier om hierdie gom te laat hou, is om kleinboere in winsgewende middelslagboere te verander. Dit kan deur middel van vennootskappe geskied.