Diensverskaffer nie vertrou oor onteiening sonder vergoeding
’N VOORLOPIGE verslag wys die meeste kommentare op onteiening sonder vergoeding is gekant teen ’n grondwetlike wysiging, maar die diensverskaffer wat die verwerking doen, se syfers word nou bevraagteken.
Van die 149 886 kommentare wat verwerk is, is die meeste (89 327 of 59,6%) gekant teen ’n grondwetlike wysiging en 60 167 (of 40,14%) ten gunste daarvan. Daarby was 402 (of 0,27%) besluiteloos oor die wysiging.
Isilumko Staffing, die diensverskaffer wat die verwerking van al die skriftelike kommentare doen, gaan nou ingeroep word om sy werkwyse te kom verduidelik.
Dit kom nadat die voorlopige verslag van die maatskappy politieke partye wat graag ’n grondwetlike wysiging wil hê, verbaas het met sy uitslae.
Sowat ’n derde of 149 886 van die skriftelike kommentare wat die grondwetlike hersieningskomitee ontvang het, is teen einde verlede week verwerk. Net meer as 300 000 moes nog teen druktyd verwerk word. Die ko-
mitee het die hoop uitgespreek dat alle kommentare teen einde Augustus voltooi sal wees.
Van die 149 886 kommentare is 775 uit die buiteland ingedien. Dit is nog nie duidelik of dit buitelandse maatskappye is wat belange in Suid-Afrika het, of landsburgers is wat dit ingedien het nie.
Mnr. Vincent Smith, medevoorsitter van die hersieningskomitee, het gesê diegene wat gekant is teen die wysiging, het onder meer aangevoer dat die Grondwet reeds vir onteiening vir grondhervormingsdoeleindes voorsiening maak. Hulle het glo ook gesê Suid-Afrika kan die gevaar loop om buitelandse beleggings te verloor en dat die reg op eiendom geskaad sal word. Daar is ook kommer oor werksverliese, ’n bedreiging van voedselsekerheid en dat dit ’n verkiesingsfoefie is.
Dié wat ten gunste daarvan is, het aangevoer dat die billike en regmatige eienaarskap van huidige grondeienaars moeilik bewys kan word en dat plaasbewoners die reg op die grond het waarop hulle al jare woon.
WENKBROUE GELIG
’n Eksterne diensverskaffer is aangestel om ontvangs van die kommentare te bevestig, die data ten gunste van en teen die wysiging van die Grondwet vas te lê en elke voorlegging op te som. Dan moet hy ook die inligting ontleed en ’n verslag saamstel vir die lede van die grondwetlike hersieningskomitee.
Mnr. Julius Malema, leier van die EFF, glo egter die maatskappy is besig om die komitee ’n rat voor die oë draai. Dit is nie eens seker of die maatskappy gekeur is nie, wat die siening van die bestuur is, en hoe die bestuur lyk nie, het Malema aangevoer.
Hy het ook gesê dit is belangrik dat die maatskappy onder oë geneem word, aangesien daar niemand in Suid-Afrika is wat neutraal staan teenoor die grondkwessie nie.
Malema se versoek is toegestaan dat die maatskappy op 29 Augustus aan die komitee verslag moet doen.