AFASA SOEK TRANSFORMASIE, SAMEWERKING IN LANDBOU
’N FERM voorsitter van die African Farmer’s Association (Afasa) het op dié organisasie se kongres in Kempton Park haar stem dik gemaak oor transformasie in die landbou. Sy het egter ook gevra dat swart boere maniere moet kry om met wit boere en die kommersiële landbou saam te werk tot voordeel van die hele landboubedryf in Suid-Afrika.
Dr. Vuyo Mahlati, Afasa se voorsitter, het gesê ongelykheid in die landbou moet getakel word. “Eenheid in die landbou lei tot eenheid in uitnemendheid en welvaart. Ons kan nie praat van gelykheid as swart boere steeds onderdruk word nie; die stelsel moet verander.”
Mahlati het gesê meer duidelikheid oor eiendomsreg binne die Grondwet is nodig. “Verwarrende interpretasies van die wet en kwessies oor die beginsel van gewillige koper en gewillige verkoper het al probleme met die menslike aard laat blyk. Grondpryse is buiten-
sporig hoog gemaak, buite die bereik van gewone swart boere, terwyl die herverdelingstelsel vol korrupsie is.
“Dit benadeel die armstes en bevoordeel dié met geld. Die Grondwet moet dus duideliker gemaak word om die situasie te beredder,” het sy gesê, maar bygevoeg dat Afasa ’n stelselmatige benadering tot landboutransformasie wil volg.
“Landboutransformasie het nog lank nie begin nie. Wetgewing maak dit vir swart boere moeilik om tot die bedryf toe te tree. Daarom wil ons meer duidelikheid oor die herverdeling van grond hê.
“Die deregulering van die verskillende kommoditeite 21 jaar ge-
lede het swart boere heeltemal in die steek gelaat. Die privatisering van dié instellings het swart boere uitgesluit uit die primêre landbou en wit boere bevoordeel. Afasa wil dié kwessies takel deur wetgewing en hoe ons werk, aanpas.”
Mathlati het boere aangemoedig om saam met die kommersiële landbou te werk. “As ons praat oor eenheid in die landbou, vra ons ‘werk saam met ons’. Swart boere kan bou op die krag van die wit, kommersiële landbou. Hoe doen ’n mens dit? Die belangrikste is dat ons steeds maniere moet kry om saam te werk om die landbou in Suid-Afrika uit te bou,” het sy gesê.