‘Herverdeling van grond sal stabiliteit verseker’
PRES. CYRIL RAMAPHOSA sê dit het hom groot vreugde gegee om met die landbou-organisasies te praat wat sê hulle wil deur die herverdeling van grond verseker swart boere word suksesvol ontwikkel en sodat die mense daarop kan bly.
Ramaphosa het verlede week vrae in die Nasionale Vergadering beantwoord oor die Regering se poging om die Grondwet te wysig en om onteiening sonder vergoeding te laat geskied. Die dag voor die vraesessie het hy saam met me. Nkosazana Dlamini-Zuma, Minister in die Presidensie, afgevaardigdes van Agri SA en Agbiz ontmoet, waartydens die grondkwessie en landbou-ontwikkeling bespreek is.
Soos dikwels in vraetyd het parlementslede gou warm onder die kraag geraak toe die grondwessie ter sprake gekom het.
Ramaphosa het onomwonde gesê dit is belangrik om op stabiliteit klem te lê. “Jy kan kies. As jy nie stabiliteit wil hê nie, moet dan nie transformeer nie. As jy stabiliteit wil hê, moet jy transformeer. Dus moet ons saamwerk om seker te maak die transformasieproses lei tot ontwikkeling, wat ons die dividend van stabliliteit gee.”
Hy het grondeienaars gevra om nie bang te wees vir die proses nie en dat die Regering die grondsekerheid van grondeienaars en die behoeftes van grondloses moet balanseer.
MENINGSVERSKIL
Mnr. Pieter Groenewald, leier van die VF Plus, het aan Ramaphosa gesê hy verskil van hom oor sy siening dat onteiening sonder vergoeding die grondhervormingsproses sal versnel.
“Die President sê beleggers wil sekerheid hê oor hul eiendom. Maar dit is nie net beleggers wat sekerheid wil hê nie. Die mense wat die hardste vra om sekerheid, is die grondeienaars van Suid-Afrika. Hulle wil weet wat met hul grond gaan gebeur.”
Groenewald het Ramaphosa daarop gewys dat hy (Ramaphosa) ’n goeie onderhandelaar is en reeds mnr. Roelf Meyer, voormalige hoof-onderhandelaar van die apartheidsregering, en sommige landbouleiers betower het. Daar is egter ’n ernstige boodskap van ander boere. “Hulle sal nie vrywillig afstand doen van hul grond nie. Dit moet u ook verreken.”
Mnr. Nazier Paulse, die EFF-LP vir die landbou, het opgespring en Groenewald het gedreig dat boere nie vrywillig hul grond sal afstaan nie. Mnr. Lechesa Tsenoli, adjunkspeaker van die Nasionale Vergadering, het ingegryp en gesê Groenewald het die reg om ’n spreekbeurt te kry.
Daarna het mnr. Julius Malema, leier van die EFF, daarop gewys dat daar nie baklei word nie; dis net om te wys dat hulle nie bang is vir Groenewald nie.
Ramaphosa het in Afrikaans geantwoord: “Wat moet ons doen in hierdie land? Ons moet sorg dat transformasie plaasvind. Ons moet ook sorg dat ons ontwikkeling én stabiliteit het. Hierdie drie dinge is baie belangrik as ons wil hê Suid-Afrika moet vooruitgaan. As ons nie transformasie het nie, sal ons nie stabiliteit hê nie.”
Hy het verder in Engels verduidelik dat al hierdie dinge gebalanseer moet word. “Diegene wat sê hulle wil vashou aan hul grond, kan vind dat hulle aan iets vashou wat nie meer bestaan nie.
“As leiers moet ons wys dat ons transformeer en transformasie moet beteken dat daar herverdeling van grond is, want daar is ’n geskiedkundige ongeregtigheid wat baie jare gelede gepleeg is.”