RASIONELE OPLOSSING VIR ONTEIENING NODIG, SÊ ZZ2-BAAS
MNR. TOMMIE VAN ZYL , uitvoerende hoof van ZZ2, is optimisties oor Suid-Afrika se toekoms, ondanks die probleme en pessimisme in sekere kringe.
Van Zyl, ondervoorsitter van die varsproduktebemarkingsvereniging PMA se internasionale raad, het op die PMA Fresh Connections-konferensie gesê Suid-Afrika “is in ’n fantastiese plek, ondanks al die pessimisme oor die huidige situasie”.
Onteiening sonder vergoeding is volgens hom ’n kwessie wat gepak moet word. “Ons moet rasionele antwoorde vind, anders gaan Suid-Afrika weer die muishond van die wêreld word, soos hy voor 1994 was.”
As produsent van vars produkte is Suid-Afrika volgens Van Zyl in ’n baie goeie strategiese posisie –aandiesuidpuntvanAfrikaen ook deel van Suider-Afrika.
Hy is logistiek verbind met die nuwe, groeiende markte in die Ooste, asook met Afrika met sy verwagte bevolkingsgroei. Ter- selfdertyd het die land goed gevestigde verhoudings met klante in Europa en die Amerikas.
Van Zyl het gesê Suid-Afrika het inherente sterk punte, veral rakende tuinbougewasse, en is op wêreldvlak ’n laekosteprodusent, wat hom internasionaal baie mededingend maak.
Wat groente betref, is die probleem dat die Suid-Afrikaanse mark van sowat 50 miljoen mense en die Suider-Afrikaanse mark van sowat 250 miljoen mense internasionaal gesproke klein is en groei sal beperk.
Volgens Van Zyl lê die geleenthede dus eintlik in die verbetering van produktiwiteit en doeltreffendheid, en veral in die bediening van nuwe markte met die sogenoemde supervrugte, soos amandels en bloubessies. “Ek meen ons gee nie genoeg aandag daaraan nie.”
Suid-Afrika het sowat 1 000 ha onder bloubessies, maar behoort volgens Van Zyl eintlik minstens 7 000 ha te hê om in die bestaan- de vraag te kan voorsien.
Groter aandag aan die verbouing van supervrugte sal volgens hom tot ekonomiese groei bydra.
Van Zyl het gesê dit is egter vir enige Suid-Afrikaanse onderneming, en ook vir die land, belangrik om die regte klimaat te skep. “Die voorvereiste vir sukses is om te aanvaar dat ons in ’n oop gemeenskap is, wat vir my beteken die toekoms is belangriker as die verlede. Nie dat ons die verlede wil vergeet nie, veral nie wat verkeerd was nie, maar ons moenie daarin vasval nie.”
Van Zyl het gesê daar moet aan ’n gemeenskaplike toekoms gebou word, en “die ander” moet belangriker wees as “die self”.
As ’n mens dus in jou onderneming belê, moet dit nie net ter wille van jouself en aandeelhouers wees nie, maar tot voordeel van ’n breë groep belanghebbendes. –