Staatsboerderye dalk nie reg vir plant

DIE Regering kan nie met sekerheid sê hoe gereed is opkomende boere, wat as deel van die staat se inisiatiewe in die land se nege provinsies boer, vir die 2018-’19-planttyd is nie.

Provinsiale landboudepartemente en die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye se gereedheidsyfers is onlangs aan die Parlement se portefeuljekomitee vir landbou, bosbou en visserye voorgelê.

Die nege provinsies het aangedui dat hulle 104 701 ha se gewasse in die boekjaar verbou, met R866 miljoen wat daarvoor bewillig is. Nog 88 155 ha is deur belanghebbendes, soos Graan SA, Grain Farmers Development Association, VKB en die South African Farmers Development Association beloof, wat dié totale hektare vir aanplanting op 192 856 ha te staan bring.

Provinsies dien sakeplanne in van hul beoogde teikens wat goedgekeur moet word om geldelike steun van die Regering te kry. ’n Kwaai droogte het die afgelope paar jaar in die land geheers. Toestande het plek-plek verbeter, maar sommige provinsies is steeds in droogte vasgevang.

NUWE WERK GESKEP

Dr. Jemina Moeng, hoofdirekteur vir voedselsekerheid by die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye, het gesê van die 104 701 ha wat die provinsies ingevolge die Fetsa Tlala-voedselsekerheidsprogram beloof het om aan te plant, is die grootste deel in die Oos-Kaap (55 000 ha), Noordwes (14 000 ha) en Limpopo (13 654 ha).

Moeng het gesê 78 789 ha of 75% van die totale aanplantings sal mielies wees.

Volgens Moeng is die Oos-Kaap 35,8% gereed om aan te plant, die Vrystaat 65%, Gauteng en Mpumalanga 50%, KwaZulu-Natal 60%, Limpopo 90% en die NoordKaap 45%. Noordwes en die WesKaap is 100% gereed.

Sy het gesê saad, kunsmis en plaagdoders is bestel en trekkers is reggemaak. Die verwagting is dat meer as 12 000 werksgeleenthede geskep sal word.

VRAE OOR DATA

Moeng se syfers klop egter nie met die syfers wat deur die provinsies self voorgelê is toe hulle voor die portefeuljekomitee verskyn het nie. Die Oos-Kaapse departement van landelike ontwikkeling en landbouhervorming het aangedui dat sy boere 95% gereed was om te plant. Vennootskapsooreenkomste is reeds onderteken vir toepassing vandeesmaand.

Gauteng het op sy beurt aangedui hy is 90% gereed vir plant, maar volgens die nasionale departement is hy net 50% gereed. Noordwes het aangedui hy is 75% gereed, maar die nasionale departement wys hy is 100% gereed.

Mnr. Sfiso Buthelezi, Adjunkminister van Landbou, Bosbou en Visserye, het gesê die departement sal die teenstrydighede nagaan.

Moeng het benadruk dat al die syfers wat voorgelê is, van die provinsies ontvang is en dat die departement met sy taakspan en die departementshoofde van die provinsiale landboudepartemente die syfers sal nagaan.

Sy het gesê die departement wil die waarheid praat en sal sy verhouding met provinsiale departemente moet versterk.