EL NIÑO-RISIKO IS NOG NIE VERBY

HOE vinnig of stadig toestande in die Stille Oseaan oor die volgende paar weke ontwikkel, gaan die verskil bepaal tussen ’n normale of droë somer in Suider-Afrika se somersaaigebiede.

Volgens mnr. Johan van den Berg, klimatoloog by Santam Landbou, dui verskeie weermodelle aan die El Niño-ontwikkeling wat na verwagting vinnig sou geskied, is steeds in ’n neutrale fase.

“As die stelsel later in die somerreëntyd begin ontwikkel, kan dit ’n uiters ongunstige uitwerking op reënval hê. As die stelsel naby aan neutraal gaan bly, kan dit meer normale toestande tot gevolg hê.”

Die nuutste voorspelling dui op neutrale toestande, of ’n swak El Niño-stelsel.

Van den Berg meen ’n El Niño- stelsel kan steeds ontwikkel omdat water in die Stille Oseaan die afgelope paar weke tot op ’n diepte van 200 m begin verwarm het. Dié warmer water sal waarskynlik na die oppervlak beweeg.

“Passaatwinde het ook verswak en dit is ’n aanduiding van die ontwikkeling van ’n El Niño-stelsel.

“Die Indiese Oseaan-dipool-indeks het ook effens na die positiewe fase begin beweeg, wat beteken die verwarming van die Indiese Oseaan se see-oppervlaktemperature is meer weswaarts, dus nader aan Afrika,” sê Van den Berg.

Na verwagting sal die verwarming vir ’n betreklik kort tyd en teen ’n lae intensiteit plaasvind.

EFFEK OP REËNVAL

Voorspellings dui aan dat die reënvaltyd in die tweede deel

van Oktober oor die sentrale tot oostelike dele van die land kan begin. Dit kan later na die westelike dele verskuif.

“Hoewel die El Niño-stelsel se intensiteit waarskynlik minder intens gaan wees as waarop aanvanklike voorspellings gedui het, kan die tydsberekening van die ontwikkeling daarvan die risiko van swakker reënval later in die reëntyd vergroot,” sê Van den Berg.

Hy sê Namibië kan ook in die middelsomer onder die moontlike ongunstige uitwerking van die El Niño-stelsel ly. Die tydsberekening van die ontwikkeling van die El Niño-stelsel kan die risiko van swakker reënvaltoestande daar aansienlik verhoog.

PRODUKSIETOESTANDE

Gedurende September het goeie reën wyd oor die Wes-Kaap en aangrensende dele van die OosKaap voorgekom, maar daar het minder as die verwagte reën oor die somerreëngebied geval, met ligte neerslae oor die oostelike dele van die land.

Die reën oor die droogtegeteisterde dele van die Oos-Kaap was baie welkom, maar meer reën is nodig om die droogte se greep te verbreek.

“Droogtetoestande duur voort oor die suidelike dele van die Noord-Kaap, asook oor die noordwestelike dele van Limpopo,” sê Van den Berg.

Die meeste somergraanboere kon reeds met primêre bewerkings begin en landerye is oor die algemeen reg om die maksimum indringing van reënwater toe te laat. Van den Berg sê daar is egter gebiede waar finansiering ’n probleem is en bewerkings nog nie kon begin nie.

Die wintergraanoes in die WesKaap lyk belowend. In sekere gebiede kan rekordoeste behaal word danksy die goeie verspreiding van reën gedurende die hele groeisiklus van die grane.