Kenners krap steeds kop oor oorsprong van listeriose

HOE listeriose in Enterprise se aanleg beland het, en hoe die spesifieke stam van die bakterie, ST6, in Suid-Afrika aangekom het, bly ’n raaisel.

Só sê dr. Mphane Molefe, direkteur van openbare gesondheid by die Departement van Landbou, Bosbou en Visserye. Die uitbreking het tot byna 200 sterftes gelei, asook die maande lange sluiting van twee verwerkingsaanlegte.

Tiger Brands se fabriek in Polokwane is in Maart as die hoofbron van verlede jaar se listeriose-epidemie geïdentifiseer, en dié aanleg, asook die maatskappy se kouevleisfabriek in Germiston was maande lank gesluit.

Die bestuurspan van die departement wat listeriose beheer, het alle geriewe wat eetgereed-ver-

werktevleisprodukte vervaardig, besoek.

Hoewel die voorkoms van listeriose tot aanvaarbare vlakke – wat as normaal beskou word – gedaal het, word toetse steeds gereeld gedoen om te voorkom dat so ’n krisis weer gebeur.

Molefe het aan die Parlement se portefeuljekomitee vir landbou, bosbou en visserye gesê daar is teen 31 Augustus vanjaar 5 812 ton produkte vernietig, en die Departement van Omgewingsake monitor die proses. Die verwagting is dat alle produkte wat herroep is,

teen einde vandeesmaad vernietig sal wees.

ONDUIDELIK

Die ST6-stam van Listeria monocytogenes kon nie vergelyk word met enige ander uitbreking elders nie. “Dit is steeds ’n raaisel hoe dit hier kon voorgekom het. Ons kan nie sê dit kom van buite of binne die land nie,” sê Molefe.

Hy meen die bakterieë kon netsowel twee jaar lank in die aanleg se afvoerpype geskuil het.

Op aanbeveling van die Wêreldgesondheidsorganisasie het die

departement opgehou om intensief op die bron van die oorsprong te konsentreer, en konsentreer nou eerder daarop om stappe te doen om toekomstige uitbrekings te voorkom.

“Dit is waarom die departement steeds meganies ontbeende vleis monitor, want dit is ’n rou produk wat nog gebruik gaan word om polonie mee te maak.”

Geen ST6 is egter by sulke vleis gevind nie. As die bakterieë wel in rou produkte gevind word, kan die skadelikheid vir inname nie werklik bepaal word nie, want die produk moet nog gekook word, wat die situasie kan verander.

“Die raad wat ons gekry het, is dat ons moet vergeet van waar dit vandaan gekom het. Ons moet eerder op die uitkyk daarvoor wees en seker maak daar is stelsels om dit op te spoor, terwyl die vlakke daarvan nog laag is. Dit is wat ons nou doen.”

Molefe sê siende dat listeriose voor die uitbreking nie ’n aanmeldbare siekte was nie, is dit moontlik dat die voorkoms daarvan nie vroeër opgemerk is nie. Niemand het voorheen inligting oor verskillende gevalle ingesamel om só voorkomend te kon bepaal of ’n probleem besig is om kop uit te steek nie.

“Dokters van die Chris Hani Baragwanath-hospitaal was die eerstes wat gesien het iets abnormaals is aan die gang. Dis hoe ons besef het dat daar ’n uitbreking is.”

Molefe het ook gesê die belangrikheid van vroeë opsporing, samewerking met ander departemente en die bou van vermoëns is van die belangrike lesse wat met die uitbreking geleer is.

Geen nuwe gevalle van die ST6stam is sedert 13 Junie aangemeld nie. Alle geriewe wat vleis wat eetgereed is, verwerk, is ook nou verplig om gesertifiseer te word. Verpligte spesifikasies vir dié aanlegte is reeds in die Staatskoerant afgekondig, maar is nog nie wet nie.

‘Ons kan nie sê dit kom van buite of binne die land nie.’