China se stadige groei: Moet SA bekommerd wees?

DIE nuus dat China die stadigste ekonomiese groei in 28 jaar aangeteken het, het in Januarie skokgolwe deur wêreldmarkte gestuur.

Weliswaar het die land in 2018 steeds ’n gemiddelde groeikoers van 6,6% gehandhaaf – die soort groei waarvan Suid-Afrika net kan droom. Maar omdat die aanvraag uit China na alles, van ystererts uit Suid-Afrika tot luukse horlosies uit Switserland, die dryfkrag agter die wêreldekonomie is, is die verlangsaming kommerwekkend.

China se ekonomie is naas Amerika die grootste ter wêreld. Dit het deur die loop van 2018 voortdurend stoom verloor (sien .GRAFIEK hiernaas). Die wêreldmarkte is ook senuagtig oor China se groeiende skuldlas en die gevolge van die uitgerekte handelsoorlog tussen China en Amerika.

China is Suid-Afrika se grootste handelsvennoot, en Suid-Afrika is dus afhanklik van sterk ekonomiese groei in dié land, sê die landbouekonoom prof. Johan Willemse. Suid-Afrika voer veral hulpbronne soos ystererts, koper, platinum en mangaan daarheen uit, en China is steeds belangrik vir die sukses van die mynbedryf. Daar kan egter nie meer net op dié land gesteun word om superopbrengste vir Suid-Afrikaanse hulpbronne te genereer nie, sê Willemse.

“Die Chinese ekonomie word nou meer in balans gebring. Dit beweeg weg van ’n vervaardigingsekonomie na een wat op dienste gegrond is, dus sal daar nie sommer weer ’n reusevraag na kommoditeite ontstaan nie.”

HANDELSOORLOG

Mnr. Mike Schüssler, ekonoom van economists.co.za, beaam dit. “Die trae Chinese groei het reeds die afgelope paar jaar begin wys in swakker syfers vir maatskappye soos Kumba en Arcelor Mittal, wat nou stywe kompetisie van Chinese staalfabrieke kry.”

Die Wêreldbank verwag dat China se groeikoers vanjaar tot 6,2% sal verswak, veral omdat die land (deels weens die handelsoorlog) minder kan uitvoer. Die verwagting is ook dat dié daling die wêreldekonomie met 0,2 persentasiepunte sal rem. Tog is ’n wêreldekonomie wat water trap, nie noodwendig net sleg vir Suid-Afrika nie, sê Willemse.

“Wanneer die wêreldekonomie stadig groei, bly die olieprys meer stabiel. Elke keer as die olieprys styg, is dit ’n doodskoot vir die Suid-Afrikaanse ekonomie, veral vir die landbou, want insetkoste styg elke keer drasties as die brandstofprys styg.”

Die Chinese regering het die afgelope jare sy verbruikers aangemoedig om skuld te maak, veral in die vorm van huisverbande en kredietkaarte. Hy het self sy besteding aan infrastruktuur soos behuising verhoog in die hoop dat dit ekonomiese groei sal aanwakker. Daardie beleid word nou omgedraai, en die Chinese regering beoog nie grootskaalse stimulusplanne nie, sê mnr. Herman van Papendorp en me. Sanisha Packirisamy, onderskeidelik navorsingshoof en ekonoom van Momentum.

“Die fokus verskuif van hoëspoed-groei na ’n groeikoers wat op lang termyn volhoubaar is.”

LANDBOUPRODUKTE

Ontleders meen die groeiende Chinese middelklas sal steeds die land se groot vraag na landbouprodukte bly aanvuur. Dis goeie nuus vir Suid-Afrikaanse landbou-uitvoerders, wat gretig is om groter vastrapplek daar te kry.

“Ondanks die trae ekonomiese groei is China steeds ’n baie groot mark en dit lyk nie of die aanvraag afneem nie,” sê Willemse.

Omdat voedsel verbruik word en daar voortdurend ’n aanvraag is, word Suid-Afrikaanse landbou-uitvoer in ’n mate teen die verlangsaming beskerm, sê Schüssler.

“As die landbousektor wel geraak word, sal dit waarskynlik enkele produkte wees en nie die hele uitvoermark nie.”

China en Amerika het in Desember ’n skietstilstand in die voortslepende handelsoorlog bereik. Onlangse opmerkings deur pres. Donald Trump van Amerika dat die samesprekings oor ’n nuwe handelsooreenkoms goed vorder, temper die slegte nuus oor laer groeisyfers.