Wolboere skryf nou alles neer
Wolboere vind baat by die verantwoordelike wolstandaardproses, omdat wolskape, die wolprys én die mense in die bedryf aandag kry.
Volhoubare wolproduksie in die toekoms is geskoei op die verantwoordelike wolstandaard (responsible wool standard, oftewel RWS). Talle wolkwekers het egter nog vrae oor deelname aan die RWSprojek en hoekom standaarde vir wolproduksie gehandhaaf moet word.
Die inligting wat met die RWS ingesamel word, wys aan verbruikers hoe boere vir hul diere, die omgewing en mense sorg.
Die standaard is tydens ’n deursigtige konsultasieproses deur ’n internasionale werkgroep ontwikkel. Alle potensiële belanghebbendes in die voorste wolproduserende lande het deelgeneem, waaronder veeartse, hulpbrondeskundiges en boere – ook dié wat in moeilike ekologiese toestande boer.
Deelname is vrywillig. Die doel is om realistiese standaarde te ontwikkel en te boekstaaf.
Mnr. Isak Staats, hoofbestuurder van wol en bokhaar by BKB, sê dié landboubesigheid en wolmakelaar het twee jaar gelede begin om sy boereverskaffers wat belang stel, volgens dié standaarde te oudit en te sertifiseer.
“’n Prysdifferensiasie tussen gesertifiseerde en ongesertifiseerde wol tree dadelik in werking. Gesertifiseerde wolkwekers kry beter pryse, en ons het die afgelope jaar al goeie premiepryse gesien. Meer gesertifiseerde wol is nodig sodat kopers vraghouers makliker kan volmaak. Gesertifiseerde wol is skaars. Daarom kry ons tot 4% meer daarvoor,” sê Staats.
VERBRUIKERS
Die RWS word ondersteun deur verbruikers wat wil weet hul produkte is op ’n etiese en veilige manier geproduseer.
“Hulle is bereid om meer te betaal as hulle weet ons sien mooi na ons skape om,” sê Staats.
Die RWS beoordeel die welstand van diere, omgewingsbestuur en maatskaplike verantwoordelikhede.
“Die meeste van ons boere slaag sonder ’n probleem die oudit. Ons het mnr. Jaco Botha aangestel om nie net ’n ouditeur te wees nie, maar ook ’n konsultant. As iets skort, stel ons dit sommer daar en dan reg.”
SÓWERKDIT
Die grootste verandering tree in by die byhou van aantekeninge en naspeurbaarheid. Inderwaarheid doen die meeste boere reeds die regte dinge om hul syfers te laat klop, en moet dit net op skrif stel.
“Ons gaan net bestaande praktyke dokumenteer. Die inspekteurs is almal mense wat die toestande op die plaas verstaan,” sê Staats.
Die RWS bevestig dus wat reeds op plase gedoen word. Meer as 130 boere is reeds deur die proses om te kyk in watter mate hulle die wolstandaardproses nakom. Die RWSprojek wil boere aanmoedig om klem te lê op die byhou van aantekeninge en geskrewe planne.
“Alle boere volg ’n weidingsplan, maar dit is nie noodwendig op skrif nie. Control Union, ’n Nederlandse maatskappy wat in die landbou spesialiseer, behartig die eksterne oudits.”
Boere wat nie aan die projek kan deelneem nie, word nie anders behandel nie. Hul wol word steeds op dieselfde manier en op dieselfde veiling verkoop.
KOSTE
“Die RWSproses word nog nie in baie lande gevolg nie. Gevolglik is SuidAfrika een van die wêreldleiers wat die lewering van RWSwol betref.”
Die eerste oudit kos R3 500 en daarna R1 200 per jaar. Die vereistes word deur die standaard voorgeskryf. Boere wat sybokhaar produseer, moet twee keer geoudit word. Dit is feitlik dieselfde proses, sê Staats, maar Sybokhaar SA dra die koste.