Somergesaaides op naaldpunt
GROOT dele van die land het die afgelope weke goeie reën ontvang, maar daar is steeds dele wat min tot geen reën gehad het nie.
“Dit is waarskynlik die beste landsreën wat tot dusver in die 2018-’19-somer voorgekom het,” sê mnr. Johan van den Berg, klimatoloog by Santam Landbou. “Die droogte is egter geensins gebreek nie.”
Oor dele in die Sentraal- en Suidoos-Vrystaat, soos Senekal, Arlington, Reitz en Marquard, het in baie gevalle minder as 10 mm geval. Oor die NoordKaap het reënval ook baie wisselvallig voorgekom. Die droogte duur voort oor veral die suidwestelike dele van die NoordKaap en die westelike dele van die Kalahari.
Van den Berg sê die reën wat wel voorgekom het, het gesorg dat toestande vir die somergraan-aanplantings gestabiliseer het. “Veral oor dele van Noordwes en die Wes-Vrystaat, insluitend die distrikte Hoopstad, Hertzogville en Dealesville, het goeie neerslae voorgekom en die greep van die droogte is tydelik verlig.”
OPVOLGREËN
Droogtegeteisterde gebiede in die Oos-Kaap en aangrensende dele van die Wes-Kaap het ook goeie reënneerslae aangeteken. “Jamestown in die Oos-Kaap het byvoorbeeld tot 70 mm gekry in die eerste paar dae van Februarie. Opvolgreën kan die greep van die droogte in dié gebiede breek, wat tot gevolg kan hê dat winterweidingstoestande nog redelik goed kan wees,” sê Van den Berg. “Die reën kan ook benut word om winterweiding soos hawer te plant.”
Van den Berg sê voorspellings vir die res van die somer en herfs bly baie onseker. “Opvolgreën oor groot gedeeltes van die Vrystaat wat nie reën gehad het nie, bly noodsaaklik voor middel Februarie. Nog reën moet in die tweede deel van Februarie en veral in Maart oor die grootste deel van die somergraangebied voorkom. kom die meeste van die laat aanplantings in die westelike produksiegebiede in die reproduktiewe stadiums.”
GEMIDDELD
Dit is vir boere wat nou reën gekry het te laat om somerkontantgewasse aan te plant, maar daar is nog tyd om voersorghum vir vee te plant, hoewel produksie vinnig kan afneem met die naderende herfs. “In baie gebiede is weidingstoestande steeds ondernormaal as gevolg van die afgelope paar jaar se droogte. Derhalwe is die drakrag van natuurlike weiding swak, selfs al kom reën voor.”
Kort- tot mediumtermynvoorspellings dui vir die res van Februarie en Maart op reënvaltoestande wat ooreenstem met die gemiddelde op lang termyn. “Die risiko vir droogte bly steeds groot oor die westelike en suidwestelike dele van die land,” sê Van den Berg.
Teen druktyd is verwag dat tropiese vog oor Namibië kan inbeweeg om toestande vir reën te verbeter oor die oostelike dele van Namibië en die noordwestelike, sentrale, oostelike en suidoostelike dele van Suid-Afrika. Min of geen reën word verwag oor die suidwestelike dele van die NoordKaap, die Wes-Kaap en groot gedeeltes van Limpopo, aldus Van den Berg.
EL NIÑO
Volgens die Australiese Buro vir Meteorologie dui die Enso- (El Niño Suidelike Ossillasie) indeks aan dat ’n 50%-kans bestaan dat die El Niño-weerstelsel in die herfs of winter kan ontwikkel.
Die meeste klimaatmodelle dui tans aan dat Enso-neutrale seevlaktemperature sal voortduur, hoewel die warmer oseaantoestande wat tans voorkom en warmer as normale seevlaktemperature wat later in die jaar verwag word, steeds die moontlikheid van ’n El Niño-stelsel aandui.