Te veel sojabone, te min sonneblomme in SA?
SUID-AFRIKA kan in die volgende bemarkingsjaar met 581 000 ton (44%) meer sojabone sit as wat plaaslik verbruik word, en tot 100 000 ton (25%) te min sonneblomsaad.
Mnr. Corné Louw, senior ekoDan noom van bedryfsdienste by Graan SA, het dié berekeninge op ’n forumvergadering in Johannesburg van bedryfsbelanghebbendes bekend gemaak. Dit is gegrond op die Nasionale Oesskattingskomitee se voorlopige
oppervlakteskattings en die gemiddelde opbrengs vir die afgelope drie produksiejare.
Hy grond sy raming van die soja-situasie op die voorlopige oppervlakteskatting van 743 600 ha, ’n gemiddelde opbrengs oor drie jaar van 1,85 ton/ha, ’n oordragvoorraad van 530 000 ton, en plaaslike verbruik van 1,3 miljoen ton.
Wat sonneblomme betref, is die oppervlakteskatting 444 000 ha, die opbrengs 1,25 ton/ha, die oordrag 70 000 ton en die totale verbruik 830 000 ton.
MEER SONNEBLOM?
Die algemene gevoel was dat ’n opwaartse aanpassing in veral sonneblomaanplantings verwag kan word, terwyl die groot oppervlakte vir veral mielies verras het. Die Oesskattingskomitee se ergste afwyking voorheen was in 2009 toe daar ’n 6,5%-onderskatting tussen die syfers vir Januarie en
was. Die berekeninge word gegrond op inligting wat deur boere verskaf is.
Ontleders skryf die groter mielie-aanplantings en die moontlike onderskatting van sonneblomme toe aan boere se vermoë om deesdae in ’n kort tydjie baie meer te kan plant, asook die feit dat boere ’n week gelede nog geplant het en tans dalk steeds plant.
“In die westelike dele kan boere 150 000 ha sonneblomme in ’n week plant,” het dr. Ferdi Meyer, direkteur van die Buro vir Voedsel- en Landboubeleid, gesê.
Oor die groot voorraad plaaslike sojabone, terwyl heelwat sojaoliekoek nog ingevoer word, het mnr. Jozeph du Plessis, voorsitter van die forum, gesê vanjaar sal ernstig probeer moet word om plaaslike verbruik te laat toeneem. “Ons moet ’n wensituasie vir almal in die waardeketting skep.”
BEDRYFSNORM
’n Beplanningsvergadering is in Desember op versoek van die forum gehou tussen die Proteïnnavorsingstigting en ander belanghebbendes in die bedryf om te kyk hoe om plaaslike verbruik en uitvoer te bevorder.
Van die voorstelle is om ’n plaaslike bedryfsnorm vir die gehalte van soja-oliekoek te ontwikkel vir gehaltebeheer, ’n oliekoek-termynkontrak op die JSEmark vir afgeleide kommoditeite, en ’n indaba vir die graan- en oliesaadwaardeketting om ’n vyfjaarFebruarie plan vir die bedryf saam te stel.
Die plaaslike bedryf se verwerkingsvermoë is 2,1 miljoen ton. Teen 80% benutting beteken dit ’n parsvermoë van 1,68 miljoen ton per jaar.
Mnr. Nico Hawkins, hoofbestuurder van die Suid-Afrikaanse Graaninligtingsdiens, sê die verwagting is dat in dié bemarkingsjaar ’n rekord van 1,073 miljoen ton sojabone gepars sal word, en 900 000 ton sonneblomme – ook ’n rekord.