Landbou-ondernemings spring nie pap verbruikersmark vry
SUID-AFRIKAANSE verbruikers se gô is uit. Dít word duidelik weerspieël in die reeks handelsverklarings van genoteerde kleinhandelaars en voedselprodusente wat op ’n streep waarsku dat Kersverkope droewig was en hul winste gevolglik gaan daal.
Só het Shoprite se verkope tot einde Desember met net 0,03% gestyg, en vir die eerste keer nóg was sy verkope van skoolbenodigdhede beter as sy Kersverkope. Sy wins vir die halfjaar tot Desember 2018 kan met tot 29% daal. Volgens mnr. Anthony Clark van @Small Talk Daily Reaseach, wys dié syfers presies hoeveel druk daar op verbruikers se beursies is.
“Dit lyk asof hulle nou selfs op noodsaaklike items begin terugsny.”
Hy sê ’n maatskappy soos die voedselreus Pioneer Food Group is ook in die spervuur. Pioneer, met die land se voorste mieliemeelhandelsmerk, White Star, in sy stal, sal na verwagting hard getref word deur die styging in die Safex-prys van wit mielies.
“Inflasiedruk gaan die mieliemeelmark teen Maart tref en die prys sal net aanhou styg.”
MIDDELKLAS
Dít beïnvloed ander voedselmaatskappye, soos die pluimveegroep Astral, ook nadelig. Dié maatskappy het onlangs gewaarsku dat sy wins gaan daal, en sê die hoë mieliepryse en verbruikers wat swaarkry het hiertoe bygedra.
Dis egter nie net armer verbruikers wat nie meer kan byhou nie. ’n Onlangse opname deur FNB toon dat tot 56% van die sogenoemde middelklas hul hele maandelikse inkomste uitgee binne vyf dae ná hulle dit ontvang het. Dié groep bestaan uit mense met ’n bruto maandelikse inkomste tussen R7 000 en R60 000.
“Meer as 40% van dié verbruikers is diep in die skuld en gebruik tot die helfte van hul maandelikse inkomste om skuld te delg.”
Dat meer welvarende verbruikers se kredietkaarte nou uitgemergel is, blyk ook uit die teleurstellende halfjaar vir die genoteerde verbruikersgroep AVI. Dié groep se totale inkomste tot Desember het groei van slegs 0,2% getoon teenoor die ooreenstemmende tyd in 2017. AVI is die tuiste van sommige van Suid-Afrika se geliefde koffie en koekies – van Bakers-koekies en Five Rosestee tot Douwe Egberts-koffie. Hy besit of versprei ook handelsname soos Lacoste, Spitz en Green Cross, en sê voortgesette druk op verbruikersbesteding eis sy tol.
SALARISSE
Salaristrekkers se salarisse het in 2018 beswaarlik met inflasie tred gehou, sê mnr. Mike Schüssler, hoofekonoom van economists. co.za en samesteller van BankservAfrica se indeks van netto salarisse – die bedrag wat ná aftrekkings soos inkomstebelasting en mediesefondspremies in mense se bankrekening betaal word.
“Daar was in werklikheid laasjaar net groei van 0,4% in reële salarisse, dus met die uitwerking van inflasie uitgesluit.”
Hy meen faktore soos werkloosheid, die droogte, brandstofen elektristeitspryse wat styg en politieke onsekerheid demp ook verbruikers se vertroue en koopkrag.
“Mense is baie bekommerd oor hul inkomste en werksekerheid. Daarby word die verbruiker met slegte nuus oordonder. Die koopkrag sal weer terugkeer, maar ek glo nie dit sal voor die einde van 2019 wees nie.”