Só sê ’n olyfboer
Tussen Ashton en Swellendam, teen die pragtige Langeberg, boer die Verder-familie met meer as 50 000 olyfbome op 43 ha van hul plaas, Mardouw. Chris van Niekerk, landgoedbestuurder, vertel hoe hulle dit regkry om sulke uitstekende olyfprodukte te produseer.
Watter klimaatsvoordele geniet julle?
Die gebied is bekend om warm somers en koue winters met matige reënval. Die inheemse wildeolyfboom (Olea europaea africana) kom natuurlik op die plaas voor. Dit spreek vanself dat olyfbome hier sal aard en goed sal dra. Die Langeberg is ook ons voedingsaar vir besproeiingswater wat ons in opgaardamme opgaar.
Watter kultivars verbou julle?
Ons maak hoofsaaklik olie van FS17, Frantoio, Leccino en Coratina. Calamata, Mission en Nocellarra del Belice word vir tafelolywe gebruik. Laasgenoemde twee kan ook vir olyfolie gebruik word as dit op die regte tyd geoes en verwerk word. Hul olieverhaling is egter laag – net sowat 13-14%.
Hoe lyk goeie oliekultivars se verhaling?
Frantoio se verhaling is sowat 17% (dus 17 liter olie uit 100 kg olywe).
Waarom kan julle die begrip “landgoed” op jul olie- en olyfetikette aanbring?
Ons gebruik olywe wat ons self produseer vir ons ekstrasuiwer olyfolie en tafelolywe. Ek bestuur die boorde, verwerk die olywe, versny die olie en doen die bottelering en etikettering. Die hele proses, van die plaas tot die tafel, is dus alles ons eie produkte en handewerk.
Watter invloed het die hoë plantdigtheid waarteen julle boorde vestig (bome raak nie hoër as 2 m nie) op die gehalte van jul produkte?
Ons glo dit lewer olyfolie van beter gehalte omdat die vruggies egaliger ryp word. Met die hoëdigtheid-aanplantings kan ons elke jaar ’n konstante oes afhaal. Ander voordele is dat ons vroeër gelykspeel, en bestuurs- en bedryfskoste is laer.
Wat is die definisie van ekstrasuiwer olyfolie?
Alle olyfolie in Suid-Afrika word volgens die Internasionale Olyfraad se standaarde geklassifiseer. Daarvolgens kan jy jou olie slegs as ekstrasuiwer bemark as die vryesuurinhoud minder as 0,8% en die peroksiedwaarde minder as 20 mEq/kg is. Ons mees onlangse ontledings (deur ’n geakkrediteerde laboratorium) was onderskeidelik 0,24% en 4,0 mEq/kg.
Hoe lyk die toekomsvooruitsigte vir die plaaslike olyfbedryf?
Ál meer mense gebruik ekstrasuiwer olyfolie omdat dit propvol antioksidante en monoversadigde vette is. Dit is dus baie gesond, en Suid-Afrikaners gebruik tans meer as wat plaaslik geproduseer word. Daar is dus ’n plaaslike sowel as uitvoermark vir ons produk. Boere wat weens klimaatsverandering wil diversifiseer, sal olywe ’n goeie alternatief vind.
Wat is jou gunstelinggereg waarin olywe of olyfolie voorkom?
Beslis seekospasta met tamaties en Calamata-olywe.