SÓ SÊ ’N SAMPIOENBOER

’n Paar jaar gelede het Yolandi Joubert en haar ma sampioene begin kweek vir ’n stokperdjie. Dit het vinnig gelei tot Dayora Oyster Mushrooms, ’n eie onderneming wat nie net sampioene kweek nie, maar ook ander sampioenboere help om op hul voete te kom.

Hoe het jou sampioenboerdery ontstaan?

As kind het my ma saam met haar ouma sampioene in die veld gaan pluk. Sy was nog altyd baie lief vir sampioene. In 2012 het sy ’n groeistel gekoop en ons het saamsaam sampioene gekweek. Ek was so gefassineer daardeur, dat ek al meer inligting begin soek het. Daar was toe bitter min inligting en bronne beskikbaar oor hoe om sampioene in SuidAfrika te kweek. Dit was ’n groot gesukkel en getoets om dit reg te kry. In 2014 het ons uiteindelik mooi reggekom en op klein skaal begin aanplant. In daardie stadium het ons 612 kg per week geoes, wat ons vars en gedroog bemark het.

Hoeveel sampioene produseer julle nou?

Tans produseer ons 25 kg tot 60 kg per week, maar ons kan tot 250 kg per week produseer. Ons plant grys, pienk, wit en geel oestersampioene.

Gebruik jy jou eie spore om die sampioene te kweek?

In 2016 het ek daarmee begin eksperimenteer om my eie spore te maak. Ek het die kuns binne ’n paar maande bemeester. Spore is die oestersampioene se “saad”. Ons wou graag seker wees ons het altyd spore beskikbaar as ons moet plant.

Wat was die struikelblokke om jouself die fynere kunsies van sampioenboerdery te leer?

Boaan die lys is die gebrek aan kennis en bronne. Ek het baie gesukkel om alles reg te doen, en het baie keer misluk, maar dan net weer van voor af begin. Ek kon nie bekostig om duur kursusse by te woon nie. Ek moes net self regkom. Dit was ook ’n probleem om bewusmaking in die mark te skep. Mense was nie bewus van die sampioene se gesondheidsvoordele nie. Sampioene het ’n baie kort raklewe – net 7 tot 12 dae in die yskas. Ons kon daarom nie net op vars produkte konsentreer nie. Ons het begin droog en ook poeier gemaak wat byvoorbeeld in souse gebruik kan word.

Hoe het dit gebeur dat julle ook ander sampioenboere help?

Ons het verlede jaar baie navrae gekry van mense wat self op klein skaal sampioene wil kweek en spore by ons wil koop. Ons het ons eie groeikursus vir oestersampioene saamgestel. Dit is volledig met al die aanwysings en bystand om self daarmee te boer. Omdat ek so gesukkel het, het ek gesorg dat ons kursus so volledig moontlik is.

Waarom is oestersampioene so gesond?

Oestersampioene is organies en bevorder die immuunstelsel. Hulle beskik oor antiinflammatoriese eienskappe en is ’n natuurlike antioksidant. Hulle kan bloedsuiker verlaag en bevat baie proteïene, yster, vitamien B6 en kalium.

Hoe gereeld kan julle oes?

Dit duur 25 tot 30 dae van plant tot oes.