Nuwe parlement erf SA se Brexit-plan
DIE BEKRAGTIGING van ’n alleenstaande handelsooreenkoms met Brittanje sal nie moontlik wees tot ná die algemene verkiesing op 8 Mei nie.
Die handelsooreenkoms wat die regering gehoop het om voor Brexit te finaliseer, bevat dieselfde voorwaardes as die ekonomiese vennootskapooreenkoms (EVO) wat in 2016 met die Europese Unie (EU) onderteken is.
Daar was egter ’n haakplek oor kumulasie, oftewel hoe insette of verwerking van ’n uitvoerproduk in ’n land buite die handelsvennootskap benader word by die berekening van uitvoertariewe en -kwotas binne die handelsvennootskap.
Dr. Rob Davies, minister van handel en nywerheid, verduidelik Brittanje het op 15 Maart se vergadering met die Suider-Afrikaanse Doeane-unie (Sadu) aangedui dat hy volle kumulasie vereis. Dit is ’n afwyking van die voorwaardes in die EVO met die EU, waar sulke tariewe in sommige gevalle nie getel word nie.
NAVORSING NODIG
Sadu sal die implikasie van volle kumulasie nog deeglik moet ondersoek, want die EVO bevat ’n klousule wat bepaal as Sadu enigiemand anders ’n beter ooreenkoms bied, moet dieselfde ooreenkoms aan die EU gebied word. Daar is sprake dat volle kumulasie aan Brittanje ’n voordeel bo die EU sal bied.
Die uitstaande sanitêre en fitosanitêre kwessies kon egter op die vergadering afgehandel word. Davies sê daar is met Brittanje ooreengekom dat alle sertifikate, behalwe gevestigde noterings, vir ’n jaar op dieselfde grondslag gehanteer sal word soos wat altyd met die EU gedoen is, totdat Brittanje sy eie stelsel het. Sertifikate vir die gevestigde noterings sal vir ses maande erken word en is hernubaar vir nog ses maande, maar onderhewig aan weerhouding op sekere gronde.
Davies sê hulle is meegedeel dat ’n skrywe van die Britse departement van landbou hulle verder hieroor sal inlig. Teen druktyd was dit steeds nie duidelik wat die uiteinde van die Britse parlementêre proses oor Brexit sal wees nie.
Davies het gesê indien Brexit soos beplan voortgaan, sal dit Suid-Afrika nie genoeg tyd gee om ’n alleenstaande ooreenkoms te bekragtig nie. Die nuwe parlement sal dit dan moet doen.
Hy glo daar is steeds moontlikhede wat sal verseker dat Suid-Afrika nie ’n ernstige handelsonderbreking met Brittanje ervaar nie. “Ons het ooreengekom dat ons sal voortgaan om die kwessies te bespreek.”