Só raak konflik SA se sojapryse

Die uitkoms van die handelskonflik tussen China en Amerika is nog onseker, maar indien China invoertariewe ophef, behoort die prys van sojabone te styg en dit sal plaaslike sojaboonpryse ondersteun.

China beywer hom daarvoor dat Amerika alle invoertariewe wat reeds ingestel is, teen einde April moet ophef. Amerika kan egter steeds sekere invoertariewe toepas om sy eie bedrywe teen goedkoper Chinese invoer te beskerm.

Die handelsooreenkoms wat teen einde April bereik moet word, het eerstens ten doel om die handelstekort van $200 miljard wat Amerika teenoor China het, te verminder. Die tweede oogmerk is om die onbillike, en in sommige gevalle diskriminerende, behandeling wat Amerikaanse ondernemings op die Chinese mark ervaar, aan te pak. Dit sluit gevalle in waar besighede waardevolle tegnologie aan China moet oorhandig.

Volgens die Amerikaanse sakekamer kan dié land se bruto binnelandse produk met tot $1triljard oor die volgende tien jaar

krimp indien die tariewe so lank van krag bly. Teen 15 Junie verlede jaar het Amerika tariewe gelykstaande aan $50 miljard op invoer uit China ingestel. China het onmiddellik gereageer en tariewe van 25% op Amerikaanse invoer ingestel. Die uitvoer van Amerikaanse sojabone het gevolglik met 12% afgeneem, terwyl die Amerikaanse eindvoorraad teen einde September 2018 met 106% toegeneem het. Die gemiddelde produsenteprys in Amerika het met 8% gedaal.

Sojaboonpryse in Suid-Afrika het nie die daling in Amerikaanse pryse nagevolg nie. Inteendeel, dit het gestyg, wat toegeskryf word aan die verswakking van die rand teenoor die dollar. Die rand het op ’n jaargrondslag met sowat 20% verswak.

Dit het plaaslike produsentepryse teen die Amerikaanse daling in pryse verskans. Sojaboonpryse in Suid-Afrika het van ’n gemiddelde prys van R4 630/ton tot R4 766/ton gestyg.

Die laat reën en droogte het ook daartoe bygedra dat sojaboonpryse in Suid-Afrika gestyg het. Suid-Afrika is ’n netto invoerder van olie en oliekoek. Volgens die Landboubemarkingsraad se vraag-en-aanbodkomitee moet die land tot einde Februarie 2020 125 000 ton sojabone invoer.

Amerikaanse sojaboonprodusente hoop hul land en China kan teen einde April ’n ooreenkoms bereik, en veral dat dit China se algehele opheffing van invoertariewe op sojabooninvoer uit Amerika insluit. Amerika het reeds aangedui dat alle invoertariewe nie noodwendig opgehef sal word nie. Sodra China die invoertariewe ophef, sal die prys van sojabone na verwagting styg, en dit behoort plaaslike sojaboonpryse te ondersteun.

Mnr. Wessel Lemmer is ’n senior landbou-ekonoom by Absa-Agribesigheid in Johannesburg.