SA groot speler op avo’s se wêreldverhoog

Die avokadobedryf het met ’n groot probleem te doen – ’n gebrek aan kultivars. ’n Relatief klein Suid-Afrikaanse boerdery sit egter sy plek op die wêreldverhoog vol deur ’n oplossing te help skep.

Soms besef ’n mens nie wat die impak is van die klein take waarmee jy jouself besig hou nie. In 1987 het Suid-Afrikaners onder die leiding van mnr. Jan Toerien, destyds die uitvoerende hoof van Westfalia, besluit om ’n internasionale byeenkoms van al die avokadobedrywe ter wêreld te reël. Dit het navorsers, kwekery-eienaars, telers en produsente ingesluit. ’n Handjie vol verteenwoordigers van elke bedryf het die kongres by die Universiteit van Pretoria bygewoon. Daar was sowat 200 kongresgangers uit 22 lande – te midde van ’n gespanne politieke klimaat.

Indien die omstandighede anders was, sou ’n bietjie meer mense sekerlik die kongres bygewoon het. Mnr. Hank Brokaw, die stigter van die wêreld se grootste klonale avokado-kwekery, het in sy verslag aan die Kaliforniese bedryf geskryf: “One of the worst things about the congress in South Africa was, it was so darned good. It was extraordinarily well organised . . . ”

Hy het uitgebrei en gesê een van die indrukwekkendste aspekte van die kongres was die geriewe. “We were in a sort of a mini UN building, I thought, because we all sat in a great, very luxurious auditorium. There were earphones there, and there were translators. Here in California we have our translators sit in the back of the room and have wires all over the place. There, you couldn’t see any wires – they were planted into the table. The translators were safely tucked behind glass windows. It was really a marvellous layout. We told them that South Africans could come here free, if they would just bring their auditorium.”

Dit was die indrukke wat by die Universiteit van Pretoria gelaat is. En dit was die begin van ’n suksesresep.

DIE WIL OM TE GROEI – ONDANKS KORRUPSIE

Vanjaar het 3 247 kongresgangers uit 50 lande die negende Wêreldavokado-kongres in Medellín, Colombia, bygewoon. Dit is steeds ’n besonderse geleentheid waar mededingers van oral in die avokadowêreld drie dae lank onder een dak byeenkom vir kruisbestuiwing oor navorsing en die groei en ontwikkeling van die avokadobedryf.

By die kongres in 2015 in Peru, en selfs nog vroeër vanjaar, was daar wêreldwyd twyfel oor die vermoë van een van die jongste avokadobedrywe om die kongres in so ’n gevaarlike land soos Colombia te kan aanbied.

Dit is immers in die hart van die dwelmbaas Pablo Escobar se Medellín-kartel.

Nog nooit het ’n Derdewêreldland my egter so beïndruk nie. Die stad is ’n pragvoorbeeld van wat ’n regering kan regkry as hy hande vat met private maatskappye wat in die welstand van mense wil belê. Dis ’n regering wat die groei en ontwikkeling van die land en sy mense eerste plaas, en, ten spyte van korrupsie, steeds geld reg belê in die toekoms van die land.

Medellín is die eerste stad ter wêreld wat kabelkarretjies vir openbare vervoer inspan, selfs vir die mense wat teen die heuwels woon. Armoede is steeds ’n groot probleem, en daar is nog korrupsie.

Colombia is egter ’n land wat wil groei, en hy blameer nie iets of iemand anders vir sy armoede en probleme nie. Daar word net elke dag gewerk om ’n verskil te maak, met die oog op môre.

SA AAN DIE VOORPUNT

Die kongres was volgens alle aanduidings die eerste een in sy soort wat heeltemal volbespreek is. Dit getuig van die belangrikheid van samewerking in die avokadobedryf, selfs ná 32 jaar.

Vir só ’n jong bedryf is samewerking en

kruisbestuiwing noodsaaklik. Daar is nie plek vir iemand om op sy eie molshoop te sit en te glo hy weet hoe om met avokado’s te boer nie. Die agterstand sal bloot net te groot word.

Die hooftemas wat bespreek is, sluit in genetika, teling en seleksie, praktyknavorsing, ná-oeshantering en gehalte, plaagbestryding en bedreigings, bemarking en markgeleenthede.

Brokaw het die Suid-Afrikaanse bedryf in 1987 geprys vir sy innovering om meer as een kultivar te gebruik om die avokadoseisoen oor soveel maande moontlik te rek. In daardie stadium het die Kaliforniese bedryf slegs op Hass staatgemaak, met klein hoeveelhede Fuerte.

Brokaw het gemeen genetiese eienskappe gaan die toekoms van die avokadobedryf wees, en hy was opgewonde oor teling- en seleksieprogramme wêreldwyd.

Dit is nou 32 jaar later, en die wêreldavokadobedryf word eintlik tegnies bedreig deur sy tekort aan nuwe kultivars. Daar is bedrywe wat tans slegs Hass verbou. Die bedrywe wat meer as een kultivar het, word slegs deur klein hoeveelhede ander kultivars ondersteun. Die rede hiervoor is hoofsaaklik die waardeketting wat geen belangstelling toon om meer as een kultivar te hanteer nie. Eenvoud is ongetwyfeld in hul eie belang.

MEER KULTIVARS NODIG

Een van die hoogtepunte op die kongres was reeds op die eerste dag, wat feitlik heeltemal gewy is aan teelmateriaal en kultivarnavorsing en -ontwikkeling. Die behoefte na meer en beter kultivars blyk duidelik.

Kwessies soos die risiko vir die avokado-aanbod wêreldwyd indien die enkelkultivarbedryf deur ’n siektetoestand getref sou word, en daar geen ander kultivars is wat daarteen bestand is nie, is bespreek. Soortgelyke gevalle het al bedrywe soos piesangs, kiwivrugte en ander vrugtesoorte bedreig.

Kultivarontwikkeling en navorsing is ook nodig om in die verbruiker se behoefte na beter avokado’s te voorsien, asook beter gehalte en miskien selfs pitlose vrugte. Dit bestaan reeds, maar kan tans nie gekommersialiseer word nie. Die genetiese eienskappe bestaan egter reeds.

Hoe belangrik sal die genetiese kartering van avokado’s nog word om op mikro-vlak genetiese teling en seleksie te doen?

Selfs avokado’s wat doeltreffender teen hoër tonnemaat geproduseer kan word. Dit is onafwendbaar en moet verbeter. Die bedryf boer tans teen ’n groot spoed vooruit.

MYLPAAL OP DIE WÊRELDVERHOOG

Dag een is afgesluit met ’n paneelbespreking met deelname uit die gehoor oor die toekoms van avokadokultivars. Die drie paneellede het bestaan uit die drie entiteite wat tans die grootste bydrae tot die teling en seleksie van kultivars lewer: Die Universiteit van Kalifornië, die genetiese verbeteringsmaatskappy CICTAMEX en Allesbeste-boerdery van Tzaneen in Suid-Afrika.

Dit is ’n mylpaal vir Allesbeste om hierdie erkenning te kry. Allesbeste is ook die enigste private entiteit ter wêreld wat tans avokadoteling en -seleksie doen. Om op so ’n groot platform erken te word vir die bydrae wat dr. André Ernst oor die afgelope 30 jaar in die veld gemaak het, is iets besonders. Soms besef ’n mens nie die impak van die klein take waarmee jy jouself besig hou nie.

Allesbeste was destyds ’n klein boerdery van nie meer as 30 ha avokado’s nie. Om sake in perspektief te stel, is Allesbeste vandag nog ’n klein boerdery gemeet aan wêreld- en selfs standaarde in Suid-Afrika. Met ’n ingesteldheid van volharding en die behoefte om ’n bydrae te lewer, word berge versit.

ROL VAN NAVORSING

In 2003 het Allesbeste besluit dat elkeen van sy mense wat die kongres wil bywoon, ’n navorsingsartikel moet indien vir keuring om ’n aanbieding op die kongres te maak. Sedertdien is reusebydraes só deur Allesbeste en sy span verteenwoordigers op die internasionale kongresse gelewer.

Allesbeste het die volgende navorsingsaanbiedinge op die kongres gemaak:

André Ernst:

■■Die behoefte aan doeltreffende klonale onderstamvoortplanting.

■■Breedvoerige onderstamnavorsing in die soeke na die ideale onderstam vir hoëdigtheidproduksie (spesifiek Maluma).

■■Revolusionêre benadering tot die ná-oes-opberging van avokado’s met Maluma.

Edrean Ernst: Kommersiële waardevolle opbrengs.

Zander Ernst: Ultrahoëdigtheidproduksie en die waarde van opleistelsels met Maluma.

Die kennis en nuwe denkwyses waarmee na afloop van die kongres na Suid-Afrika teruggekeer word, is baie waardevol. Dit is die hupstoot wat weer ’n nuwe saadjie plant.

Ons glo dit is uiters belangrik om deel te neem in ons bedryf. Moenie slegs ’n toeskouer wees wat probeer bepaal waar jy bloed kan tap nie, maar versprei stuifmeel in die kruisbestuiwing van idees, hoe verregaande sekere denke soms kan voorkom.

Soms is dit slegs ’n enkele gedagte wat weer ander navorsers en deelnemers stimuleer om jou of ’n ander persoon se denke verder te voer en uit te brei.

’n Bedryf groei tot die voordeel van sy deelnemers in reusespronge wanneer daar goeie deelname en kruisbestuiwing plaasvind.

’n Bedryf groei tot voordeel van sy deelnemers in reusespronge wanneer deelname en kruisbestuiwing plaasvind.