Die valkoog: Gebruik minder plastiek – ons kan!
Plastiek het ’n verwoestende impak op die omgewing, veral die oseane, riviere en vleilande. Dit is egter nie moeilik om minder plastiek te gebruik nie. Hier is raad.
Veldtogte teen plastiek probeer veral die gebruik van plastiekartikels wat net een of twee keer benut word, verminder. Navorsing toon die vier groot sondaars in dié kategorie is plastiekstrooitjies, inkopiesakke, koeldrank en waterbottels en polistireenkoffiekoppies.
Vir ál vier is daar bekostigbare alternatiewe. Deur dit te gebruik, kan almal ’n reuseverskil aan omgewingsbesoedeling maak. Ballonne is nou ook in die visier – ’n heliumgevulde ballon is onlangs 60 km van die land af in die see gevind.
Herbruikbare inkopiesakke en waterbottels is ’n goeie begin om jou plastiekspoor te verminder. Jy hoef ook nie plastiek of polistireenkoshouers en eetgerei of plastiekstrooitjies te gebruik nie.
Gaan kyk op die internet watter alternatiewe, omgewingsvriendelike produkte beskikbaar is. Talle winkels en aanlyn platforms verkoop dit reeds.
HERWIN GIFKANNE
Wat gebeur in die landbou? Dr. Gerhard Verdoorn is gemoeid met CropLife SA (die bedryfsliggaam vir die plantbeskermingsbedryf) en afvalbestuur is ’n groot deel van sy verantwoordelikheid. Sowat sewe jaar gelede is met ’n veldtog begin om leë plaagdoderhouers te herwin en in ander produkte om te skakel. Plastics SA het baie ervaring wat die herwinning van plastiek betref en het ’n groot rol in die aanvanklike leerproses gespeel. Talle maatskappye is mettertyd betrek en belangstellendes is in die media aangemoedig om deel te neem.
Daar is tans 47 goedgekeurde insamelaars en verwerkers van CropLife SA wat die leë plastiekhouers herwin en verwerk. Elkeen ontvang jaarliks ’n sertifikaat van goedkeuring van CropLife SA indien hy aan internasionale standaarde voldoen.
Wanneer die maatskappy leë houers van die boer ontvang, reik dit aan hom ’n sertifikaat van voldoende wegdoening uit. Die grootste vereistes vir die boer is dat die houers drie keer gespoel moet wees en dat daar gate in gekap moet wees. Daarna word die houers aan die plastiekverwerkers besorg wat deur ’n redelik langsame proses gaan om die plastiek te verwerk.
Die materiaal word eers versnipper en teen hoë temperatuur gewas. Daarna word dit in ’n smelter gesmelt en in lang, dun strokies uitgerek, soos spaghetti. Die strokies word afgekoel en in klein balletjies van 2 mm geknip. Dié balletjies word aan maatskappye gelewer wat ’n rits produkte daaruit vervaardig, onder meer skopfietse vir kinders, omhulsels vir optiese veselkabels, besproeiingspype, pale vir heinings, voerkrippe vir diere, stoorbakke, kratte, palette, “plastiekhout” vir meubels, posbusse, plaveisels en vullissakke.
Tans word sowat 8 000 ton plastiekhouers met plaagdoders versprei. Diensverskaffers het verlede jaar reeds meer as 5 200 ton daarvan herwin. Die insameling en verwerking van leë saad, kunsmis en dierevoersakke word ook beoog, maar dit sal nog ’n ruk duur voor die projek volhoubaar werk. Insamelaars en verwerkers word minstens reeds hierby betrek.
SLIM PLANNE
Elke individu of huishouding kan homself afvra wat hy kan doen om die gebruik van plastiek te verminder. Tandeborsels wat van bamboes of hout gemaak word, is al geredelik beskikbaar. Oorstokkies met die stafie van karton is bioafbreekbaar en word deur sommige kettingwinkels verkoop. Lekkers wat elk in papier toegedraai is, skep ’n groot probleem, veral in die see. Koop eerder lekkers wat nie toegedraai is nie en bêre dit in ’n houer. Gebruik ou handdoeke of linne vir lappe, eerder as eindelose rolle weggooibare papierhanddoeke.
E-AFVAL
Elektroniese afval dra by tot die besoedeling van die omgewing: Dink aan ou rekenaars, drukkers, drade en kabels, telefone, batterye, televisiestelle, yskaste en lugversorgers. Daar is verskeie maatskappye wat sulke afval by sentrale punte afhaal en wat selfs per gewig daarvoor betaal. Identifiseer sulke maatskappye in jou omgewing en moedig jou gemeenskap aan om by herwinning betrokke te raak.
Verskeie huishoudings het onlangs aan ’n eksperiment deelgeneem waarin van die genoemde beginsels toegepas is. Geskikte afvalvoedselprodukte is ook vir kompos gebruik. Die afvalsakke wat weekliks uitgesit word, kon tot vyf keer verminder word.
Dit laat ’n mens met die wonderlike gevoel as die nuttelose weggooi van afvalprodukte en veral plastiek verminder kan word. Sodoende kan elkeen ’n bydrae lewer om die impak op die omgewing te verminder.
Dr. Anton Odendal is ’n lid van BirdLife Overberg en woon op Hermanus.