Hoender-invoer tuimel oor swak rand, inperking
HEELWAT minder hoendervleis is weens die verswakking van die rand in April vanjaar ingevoer. Die hoeveelheid ingevoerde kitsbevrore hoenderstukke aan die been, die grootste invoerkategorieë, was in April 27,1% laer as in April 2019.
In die eerste vier maande van vanjaar is 4,9% minder van dié snitte ingevoer as in die ooreenstemmende tydperk in 2019.
Mnr. Izaak Breitenbach, hoofbestuurder van die Suid-Afrikaanse Pluimveevereniging (SAPV) se braaihoenderorganisasie, sê weens die Covid19-inperking was die rand einde April 2020 op R18,53 teen die Amerikaanse dollar baie swakker as die R14,38 van April 2019. Voorts het internasionale hoenderpryse sedert verlede jaar begin styg omdat China ’n tekort aan diereproteïen ondervind ná die uitbreking van Afrika-varkpes en voëlgriep.
Brasilië, ’n groot hoenderuitvoerland, is nou die hoofverskaffer van hoendervleis aan China. Baie van Suid-Afrika se ingevoerde hoendervleis kom uit Brasilië. Die Brasiliaanse geldeenheid, die real, het ook teen die rand versterk.
GROTER BESKERMING
Breitenbach sê minder Europese hoendervleis is ook ingevoer, waarvoor die invoertariewe weens ’n vryhandelsooreenkoms nie geld nie.
Stukke aan die been uit die Europese Unie is wel aan ’n beveiligingstarief van 25% onderhewig.
Hoër tariewe op sekere snitte het op 13 Maart in werking getree. Omdat dit egter minstens ses weke duur voordat ingevoerde hoendervleis per skip in Suid-Afrika aankom, meen Breitenbach die uitwerking hiervan sal eers in die Mei-invoersyfers te sien wees.
Die tarief op stukke aan die been is van 37% tot 62% verhoog en op ontbeende stukke van 12% tot 42%.
Teenstortingstariewe geld op stukke aan die been uit Amerika, Duitsland, Brittanje en Nederland.
“Voorlopige studies deur die SAPV toon storting deur nóg vyf uitvoerlande. Dit kan net deur teenstortingstariewe teëgewerk word.”
VRAAG DUIK
Breitenbach sê benewens die swak rand is invoer ook geraak deur die daling in die binnelandse vraag weens die Covid-19inperkingsregulasies.
“Die vraag het op die vlak 5inperking met 17% gedaal. Sowat 20% van ons vraag kom van restaurante, kitskosrestaurante en die gasvryheidsbedryf, wat op dié vlak glad nie sake kon doen nie.
“Die vraag het ook in die klein- en groothandel gedaal omdat verbruikers se bestedingsvermoë gekrimp het.
“Op vlak 4 het kitskosrestaurante se gedeeltelike oopstelling effense verligting gebring, maar die vraag was steeds 13% laer as gewoonlik. Op vlak 3 is die vraag volgens berekeninge van die buro vir voedsel- en landboubeleid sowat 7% laer.
“Die koue opbergingsplekke is vol. Verbruikers het óf nie geld verdien nie, of nie genoeg nie. Navorsing toon daar is mense wat sedert die inperking begin het, minder eet en gewig verloor en dat een uit elke ses mense honger gaan slaap.
“Die bedryf kry swaar. Dit blyk uit die genoteerde maatskappye se finansiële resultate en die kleinboere wat ophou boer het.
“Dit gaan lank duur vir die vraag om te herstel, want verbruikers het hul werk verloor en skuld gemaak.”
Breitenbach sê die hoendervoorsieningsketting is egter nie deur die inperking ontwrig nie.
“Alles is in werking, geen ondernemings het produksie ingekort nie, geen aanlegte is gesluit nie en produksie is op normale vlakke.”
LAE minimum temperature en swaar ryp oor die binneland bly waarskynlik vir die komende weke, en die winterstoestande is intenser as wat weervoorspellers aanvanklik verwag het, sê mnr. Johan van den Berg, ’n onafhanklike landbouweerkundige.
“Frontale stelsels wat tot dusver voorgekom het, was sterker as wat voorspellings aangedui het. Byna al die voorspellings onderskat die intensiteit daarvan, asook hoe hoog dit oor SuiderAfrika inbeweeg.”
Daar word bespiegel dat een van die redes hiervoor is dat lugbesoedelingsvlakke laer was weens Covid19inperkings, hoewel Van den Berg meen die impak is nie baie sterk nie.
“Die baie reën voor die winter het tot gevolg gehad dat die aarde se oppervlak nie so warm is nie en tweedens veroorsaak grasbedekking dat die aarde se oppervlak minder hitte na die atmosfeer uitstraal.
“Die koudste gebiede is juis die sentrale binneland en die Hoëveld waar die meeste reën voorgekom het.”
Ander faktore wat ’n rol kan speel, is dat die sonvleksiklus in ’n nuwe fase inbeweeg ná ’n draaipunt in 2019. “Die afwesigheid van ’n El Niñostelsel en die laer as normale seeoppervlaktemperature van die suidwestelike Indiese Oseaan (langs die Suidkus af) en suidoostelike Atlantiese Oseaan langs die Weskus wat in die afgelope maand of twee begin ontwikkel het, kan ook ’n rol speel.”
BELOWEND
Goeie reën oor die WesKaap en dele van die NoordKaap, sowel as skerp dalings in minimum temperature oor die binneland is volgens Van den Berg ’n belowende teken.
Van die koudste plekke was Koppies (10,4 °C), Warden (10,1 °C), Standerton (9,4 °C), Devon (9,8 °C), Bloemfontein
(-9 °C), Vrede (-8,1 °C), Prieska (-7,4 °C), Cradock (-5 °C) en Delmas (-4,7 °C). In 2019 was die laagste temperatuur by Koppies -5,32 °C en in 2018 was dit -9,18 °C.
“Die baie koue toestande taamlik vroeg in die seisoen is gunstig vir ’n ordentlik koue winter, wat die kans op koue toestande later in die lente gaan beperk.
“Dit kan die kans op ryp by wintergewasse en vroeë someraanplantings verlaag. Koue in veral Junie en Julie is baie gunstig om voldoende koue-eenhede te laat akkumuleer,” sê Van den Berg.
Die reën wat teen druktyd reeds oor die oostelike kusgebiede van die land begin voorkom het, kan ’n aanduiding wees dat die reënseisoen in die somerreëngebied vroeër gaan begin as aanvanklik verwag. Dit is goeie nuus vir koringboere, sê Van den Berg.
“Dit kan egter aandui dat die reënseisoen in veral die Swartland in Augustus tot ’n einde kan loop, met die migrasie van reënvalstelsels meer oos- en noordooswaarts.”