Staat begin grond toewys

VOORHEEN benadeelde mense sal vandeesmaand aansoek kan doen om 700 000 ha staatsgrond wat pres. Cyril Ramaphosa in sy staatsrede vir herverdeling belowe het.

Me. Thoko Didiza, minister van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling, het tydens ’n webinaar oor die vooruitsigte en geleenthede in die landbou, aangebied deur Absa en Nascence Advisory, gesê advertensies hieroor sal in Julie gepubliseer word. Enigiemand kan aansoek doen, maar spesifieke seleksiekriteria sal geld.

Sy het gesê dit is belangrik om die beskikbaarstelling van staatsgrond te bespoedig, en Suid-Afrikaners moet met mekaar ooreenkom dat daar ’n behoefte aan ekwiteit in grondeienaarskap is.

“Ons kan dit doen sonder om spanning te veroorsaak. Dit is een van die nalatenskappe van ons verlede waaraan almal moet aandag gee.”

Volgens Didiza word daar na verskeie modelle gekyk, soos boere wat uit hul eie grond aan werkers skenk, en mynmaatskappye wat grond skenk. Die skaal daarvan moet egter uitgebrei word.

Didiza se departement is bang indien hy bekend maak presies waar in die provinsies die meer as 700 000 ha staatsgrond is wat hy wil verdeel, sal onwettige grondbesettings of selfs uitsettings plaasvind.

’n Ontleding van dié grond toon niks daarvan het klas 1landboupotensiaal (waar enige gewas suksesvol verbou kan word) nie. Sowat 5 000 ha is klas 2 (nie alle gewasse kan suksesvol daarop verbou word nie), en die res is marginaal (min of geen landbouwaarde).

Volgens mnr. Mdu Shabane, direkteur-generaal van die departement, is die departement besig om die grond waarop bebougrond gunstigdes reeds is, formeel aan hulle toe te wys. Die departement sal onder meer die riglyne van die departement se goedkeuring van begunstigdes en sy grondverdelingsbeleid volg om die grond toe te wys. Dit behels voorrang vir jong vroue, mense met gestremdhede en klein- en bestaansboere wat reeds die grond bewerk.

Van die 765 788 ha staatsgrond is 77 690 ha in die OosKaap, 6 623 ha in die Vrystaat, 929 ha in Gauteng, 9 307 ha in KwaZulu-Natal, 121 516 ha in Limpopo, 49 069 ha in Mpumalanga, 433 282 ha in Noordwes en 67 369 ha in die Noord-Kaap.