Droogtegeldskok: Provinsies kry net R139m.
UIT die R1,9 miljard waarvoor sewe droogtegeteisterde provinsies vanjaar aansoek gedoen het, het die staat net R139 miljoen uitbetaal.
Dit blyk uit ’n antwoord op ’n parlementêre vraag van me. Annette Steyn, DA-skaduminister van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling, aan me. Thoko Didiza, minister van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling.
Al die provinsies buiten die Vrystaat en Gauteng het om droogtehulp aansoek gedoen. Die bedrae wat die onderskeie provinsies aangevra het, word in TABEL 1 hiernaas uiteengesit.
’n Rampdroogte is van Maart tot Mei afgekondig, maar is kort daarna heeltemal oorskadu deur die Covid-19-pandemie, en weinig hulp het boere bereik. Die rampverklaring is in Junie met ’n maand verleng en het op 4 Julie geëindig.
Kommersiële en kleinboere kla voortdurend dat beloofde droogtehulp hulle óf nooit bereik nie, óf hopeloos onvoldoende is.
HULPPAKKET
Op ’n vraag in die parlement van mnr. Wouter Wessels, LP van die VF Plus, aan adj.pres. David Mabuza, hoof van ’n interministeriële komitee oor grondhervormingskwessies, het Mabuza verwys na die hulppakket in 2019 aan die landbou, wat die boor van boorgate in die Vrystaat en Limpopo ingesluit het. Die boorgate in die Vrystaat het 50 bestaans- en kleinboere toegang tot water gegee.
■ In KwaZulu-Natal is veevoer beskikbaar gestel vir kommersiële, klein- en bestaansboere.
■ In Limpopo het 3 565 kleinboere veevoer gekry en 14 het voordeel getrek uit projekte vir die verskaffing van water aan vee.
■ In Noordwes het kommunale en bestaansboere veevoer gekry, in Mpumalanga is veevoer verskaf en ’n voerbank geskep waaruit altesaam 1 094 bestaans- en kommersiële boere voordeel trek.
■ In die Wes-Kaap is veevoer verskaf aan 753 kommersiële en 719 kleinboere.
■ Mabuza het ook verwys na sy besoek verlede jaar aan die Noord-Kaap waar noodhulp van R30 miljoen toegestaan en ’n voerbank geskep is. Mielies en lusern is aangeplant vir veevoer. Hierdie inisiatief is volgens hom tot voordeel van 8 123 begunstigdes.
In dieselfde tydperk het die regering egter ’n hulppakket van R5,5 miljard aan die sukkelende staatslugdiens die SAL toegestaan, wat bestee is sonder om enige verbetering aan die besigheid te toon.
Mabuza het gesê die regering sal voortgaan om so spoedig moontlik te reageer wanneer boere deur droogtes in die gesig gestaar word (sien TABEL 2 oor staatsdroogtehulp).
Hy het ook onderneem om voorvalle op te volg waar droogtehulp weens korrupte bedrywighede nie aan boere verleen is nie.
DIE landboutegnologiereus Bayer het ’n reeks skikkingsooreenkomste aangegaan in die meeste van die regsake wat in Amerika teen Monsanto aanhangig gemaak is.
Bayer sê in ’n verklaring hy stel $10,9 miljard (R188 miljard) beskikbaar om huidige en potensiële Roundup-litigasie te skik. Dit sal sowat 75% van die huidige Roundup-sake en altesaam sowat 125 000 eise skik.
Bayer sal ook die litigasie oor dikamba-dampdrywing vir $400 miljoen besleg en die meeste van die litigasie oor waterbesoedeling weens polichloorbifeniel (PCB), wat die maatskappy nagenoeg $820 miljoen gaan kos.
Die Roundup-skikkingsooreenkoms is egter onderhewig aan goedkeuring deur regter Vince Chhabria van die distrikshof vir die noordelike distrik van Kalifornië. Die skikkings bevat ook geen erkenning van aanspreeklikheid of oortreding nie.
Mnr. Werner Bauhmann, hoofbestuurder van Bayer, sê die
Roundup-skikkingsooreenkoms bring ’n lang tydperk van onsekerheid tot ’n einde.
“Dit los die meeste eise op en vestig ’n duidelike meganisme om risiko’s van potensiële toekomstige litigasie te behartig.
“Die besluit om te skik met die Roundup-litigasie laat ons nou toe om ons ten volle toe te spits op die verskaffing van gesondheidsorg en voedsel. Dit sal ook die gesprek oor die veiligheid en gebruik van onkruiddoders met glifosaat terugneem na die wetenskaplike en regulatoriese arena.”
OPSIES
Kontantuitbetalings wat met die skikkings verband hou, sal na verwagting vanjaar begin. Bayer verwag
dat die potensiële koste nie meer as $5 miljard (R86 miljard) in 2020 en $5 miljard in 2021 sal beloop nie. Die balans sal daarna uitbetaal word.
Die maatskappy het ’n aantal opsies waaruit die skikkings betaal kan word.
Om die betalings te finansier, kan Bayer gebruik maak van surpluslikiditeit, toekomstige kontantvloei, inkomste uit die verkoop van sy dieregesondheidsafdeling en die uitreiking van bykomende effekte.
“Terwyl ons werk om die litigasie agter ons te plaas, kan Bayer nou ’n koers vir die toekoms rig en die wêreldkwessies in gesondheid en voeding aanpak,” sê Bauhmann. –