SÓ SÊ ’N KOEJAWELBOER
Die Grobbelaar-familie van Modderkloof by Klein-Drakenstein boer al van Willem Grobbelaar se oupa se tyd af met koejawels. Willem, ook voorsitter van die Koejawelprodusentevereniging, vertel meer van dié wintervrug.
meegeding. Vier jaar later is die naam na Massey-Ferguson verander en sy werksaamhede is doeltreffender georganiseer. Die eerste nuut ontwerpte trekker onder die nuwe naam was die Massey-Ferguson 65. Dit het in 1957 op die mark gekom en was gou in Suid-Afrika beskikbaar. Massey-Ferguson het net meer as 20 jaar gelede sy hoofkantoor na Amerika verskuif.
SY TYD VOORUIT
In 1930, midde-in die Groot Depressie, het die vierwielaangedrewe Massey-Harris GP (General Purpose) op die mark gekom. Hoewel ’n stuk of vyf vierwielaangedrewe trekkers sedert 1912 die lig gesien het, was dit eintlik nie veel meer as eksperimente nie. Massey-Harris was die eerste gevestigde vervaardiger met so ’n trekker in sy produkreeks.
Die GP was ideaal vir rygewasse. Die vier ewe groot wiele kon nie op die asse uitskuif nie, maar kopers kon die trekker in vyf wydtes van 122 cm tot 193 cm bestel. Die GP is op die konvensionele manier met die voorwiele gestuur en het ’n besonder klein draaisirkel gehad; 2 meter vir die binnelyn van die wiele. Die agteras is met ’n spil geheg om te verseker al vier wiele kan altyd vastrap. Kraglewering was 22 perdekrag (16,18 kW) op die dryftol en 15 perdekrag (11,03 kW) op die trekstang. Die gewigverspreiding tussen die voor- en agterwiele was ook goed, maar die potensiaal van die 3,7 liter-Hercules-viersilinderparaffienenjin kon nooit bereik word nie.
Die GP was sy tyd met naastenby dertig jaar vooruit. Hoewel dit ’n deeglik vervaardigde en tegnologies gevorderde trekker was, met die opsionele ontwikkelaar, elektriese ligte en aansitter, was dit nie ’n wegholsukses nie. Slegs sowat 3 000 eenhede is verkoop in die sewe jaar wat dit op die mark was. Van die trekkers het ook in Suid-Afrika beland.
Hennie Richter is redakteur van die gereelde nuusbrief van SAVTEK, die Suid-Afrikaanse Federasie van Veteraantrekker-en-enjinklubs.