BOERDERYBESTUUR
streef na hoogste inkomste per ha”, LBW, 11 Februarie.)
Johan moet weer die mielieplantery by Jos gaan oorneem. Die planttyd vir die mielies is beperk omdat hulle so gou moontlik wil klaarmaak. Die grond is nat en gereed vir die mieliepitte. Daarbenewens wil hulle nie tyd verspeel nie, want dit kan nog baie reën en dan is die landerye te nat om beplant te word. Hulle boer grootliks op sandgrond met ’n keerlaag van sowat ’n meter diep. As die grondprofiel vol water is, staan die water op die oppervlak.
Gevolglik gesels ons in die John Deere 8335RT-trekker se kajuit oor die mielieboerdery. Die trekker is met rusperbande toegerus om wielglip met 8-12% te verminder en werkverrigting te verbeter.
Buite is dit snikheet en die elektroniese termometer wys dit is 38 ºC, maar binne is die klimaatbeheer op onder 20 ºC gestel.
Danksy ’n RTK-navigasiestelsel en outomatiese stuurmeganisme met satellietverbinding is Johan se belangrikste taak om by die wenakker om te draai en die trekker met die John Deere FX1516-planter agteraan se neus weer na die ander kant van die land te rig. Dan neem die gevorderde stelsel weer oor en ry presies op die regte spoor na die oorkant toe.
Hy verloor egter vir geen oomblik sy waaksaamheid nie. Sy oë beweeg heen en weer, kyk vorentoe en dan in die truspieël na agter. Die heeltyd verduidelik hy hoe die elektroniese stelsels funksioneer om presisieboerdery tot op die volgende vlak te voer. Met die druk van knoppies kan hy tred hou met die trekker se spoed, die stand waarteen die saad en kunsmis in die grond geplaas word, die diepte van die saadplasing en die afstand tussen sade.
PLANT AFWISSELEND
Boonop “praat” die trekker en die planter voortdurend met mekaar. Dit is moontlik danksy die Fieldview-toepassing van Bayer se afdeling vir digitale landbou in die trekker se elektroniese brein. Fieldview stel ’n boer in staat om sy plaas se data te ontleed.
Elke land en sy verskillende dele het eiesoortige eienskappe. Daarom is gevorderde elektronika nodig om die data wat met onder meer die vorige oeste en grondontledings ingesamel is, te gebruik om gevorderde opbrengskaarte saam te stel. Só kan die boer elke vierkante meter se potensiaal optimaal benut vir die maksimum opbrengs, inkomste en wins per hekaar.
Die sade en kunsmis word wisselend toegedien op grond van die wisselende opbrengspotensiaal oor ’n land. Die doelwit is om die dele met die hoogste potensiaal optimaal te beplant en te bemes, en die dele wat ’n laer potensiaal het, teen ’n laer stand en kleiner hoeveelhede kunsmis te bemes.
“Dié Von Liebig-beginsel is die mees optimale presisieboerdery wat ek kan toepas. Aan die een kant haal ek die beste uit my grond, en aan die ander kant mors ek nie geld op ’n plantestand en kunsmis wat nie gaan help om ’n groter opbrengs op die swakker dele te verkry nie,” verduidelik Johan.
Die Fieldview-toepassing word ook vir onder meer onkruidbekamping gebruik wanneer die boerdery se John Deere 4630-hoogloopspuit gebruik word. Waar nodig word ook wisselend gespuit. Stroopwerk word met ’n John Deere S660 gedoen, waar dieself
de tegnologie toegepas word.
Die selfstuurmeganisme is ook aan satelliettegnologie gekoppel sodat die Hoffmans ter wille van die beperking van grondverdigting elke keer op dieselfde spore kan beweeg gedurende die seisoen.
DATA IS BELANGRIK
Terug by die huis vertel Jos meer. Hy beklemtoon die belangrikheid van data.
“Dit help nie jy het data en jy gebruik dit nie. Weeg, meet en verwerk die data voortdurend. Dit stel ons in staat om ná die oes vas te stel waar ons kan verbeter. In die skaapboerdery kan ons op dieselfde manier sien watter diere swak presteer.”
Vir die saaiery is Fieldview baie belangrik, en vir die skaapboerdery gebruik hulle die Bengu-skaapprogram – ’n Suid-Afrikaanse stelsel – en Stamboek se Logix, wat ook help om teelwaardes en ander syfers te bestudeer.
Een keer per maand bring Jos ’n dag in die kantoor deur om alles oor die boerdery te ontleed – van die kunsmisvoorraad in die skure tot die diensrekords van die trekkers. Maandae verskaf die werkers voorraadlyste sodat hy goedere betyds kan bestel nadat hy verskillende verskaffers se pryse vergelyk het. Hy kontroleer verskillende verskaffers se pryse deurentyd om betyds agter te kom wanneer een dalk beter aanbiedinge het. Dienslewering word ook in ag geneem.
“Alles gaan oor winsgewendheid. Ek probeer alles terugwerk na opbrengs op kapitaal.
As jy iets goedkoop in die hande kry, beteken dit nie dit is noodwendig winsgewend nie. Baie faktore moet eers in aanmerking geneem word, soos produkte se doeltreffendheid,” sê Jos. Hy bestudeer produkte se etikette en bepaal wat jy per rand kry, wat die samestelling van die produk gemeet aan sy koste is en wat alles aan die prys gekoppel is (dus die gehalte).
VERGELYK OOK WERKTUIE
Dit werk ook só wanneer die boerdery ’n nuwe trekker, stroper of werktuig oorweeg. Hulle kyk dus eers wat die boerdery met ’n bepaalde werktuig kan vermag.
Jos verduidelik dit aan die hand van ’n nuwe John Deere FX 1516-planter wat hulle ’n tyd gelede aangeskaf het. Met behulp van
John Deere se Apex-sagteware kon hy die verskil in opbrengs meet tussen ’n konvensionele planter en ’n planter wat die saad en kunsmis wisselend toedien. Met die wisselende planter was die wins R1 002/ha méér as met die konvensionele planter omdat die grond optimaal benut word deur die saad en kunsmis op presies die regte plek toe te dien.
“Neem weg by die swakker dele en sit dit by op die goeie dele.”
Jos-hulle het bereken as hulle 2 000 ha mielies plant en hulle maak R1 002/ha bykomende wins, is dit R2 miljoen ekstra wins. Dit het hulle in staat gestel om die planter deur ’n handelsbank te finansier en die lening binne ’n enkele produksiejaar te delg.
Die nuwe planter plant 16 rye teenoor die ou planter se agt rye. Dus kan hulle vinniger klaar plant en ook op arbeid bespaar.
Jos kan nie met sekerheid sê hoeveel hul opbrengs met die veranderlike plantmetode alleen verbeter het nie omdat ander faktore soos reënval en die genetiese eienskappe van saad betrokke is wat ook ’n invloed op die opbrengs het.
Hulle plant proewe vir Bayer om verskillende basters en plantestande te evalueer. Hulle gebruik dié resultate ook vir hul eie besluitneming, wat beslis ’n groot bydrae tot die verbetering van opbrengste en winste lewer.
‘Alles gaan oor winsgewendheid. Ek probeer alles terugwerk na opbrengs op kapitaal. As jy iets goedkoop in die hande kry, beteken dit nie dit is noodwendig winsgewend nie. Baie faktore moet eers in aanmerking geneem word, soos produkte se doeltreffendheid.’