Spekplatbrood met kersietamaties en kruie
Resepte en stilering:
Foto’s:
Die rokerige, sout smaak wat die spekvleis en uitgebraaide vet aan die brood gee, maak dat jy nie kan ophou eet hieraan nie. Dit is amper soos ’n moderne weergawe van kaiingbrood. Die tamaties sorg vir klamheid en heerlike geur as dit in die oond gerooster word. Dit is daarom nie nodig om botter op dié brood te smeer nie. Sit dit louwarm voor om voor ete aan te peusel.
1 pak (250 g) spekvleis,
■ baie fyngesnipper
60 ml olyf- of sonneblomolie 930ml(3 k)koek-ofwitbroodmeel 7 ml kitsgis
3 ml sout
Ongeveer 375 ml warm water 500 g kersietamaties Seesoutvlokkies
Ekstra olyfolie
15 ml vars tiemieblaartjies
■
■
■
■
■
■
■
■
■
Braai die spekvleis in die olie tot die stukkies spek bros is. Giet deur ’n sif en vang van die uitgebraaide vet in ’n bakkie op. Hou eenkant.
Meng die meel, gis en sout in ’n groot bak. Voeg die uitgebraaide spekvet en genoeg warm water by om ’n sagte deeg te vorm. Voeg die bros spekvleisstukkies by en knie die deeg goed in die mengbak vir minstens 10 minute, tot glad en elasties. Bedek die bak met ’n vadoek, laat staan dit op ’n warm plek en laat rys die deeg tot dit in volume verdubbel het.
Smeer ’n middelslag-bakplaat met olie of bespuit met kleefwerende kossproei. Druk die deeg so plat moontlik op die bakplaat en sorg dat dit egalig versprei is. Laat rys weer vir 20-30 minute.
Voorverhit die oond tot 200 °C. Druk die tamaties oraloor in die uitgerysde brooddeeg. Sprinkel seesoutvlokkies en olyfolie oor.
Bak die brood vir 20-25 minute tot goudbruin en deurgaar. Haal uit die oond. Sprinkel nog olyfolie en die tiemieblaartjies oor terwyl die brood nog vuurwarm is. Laat effens afkoel, sny in dun snye en sit voor. Lewer 8 porsies.
Romerige tamatiepastasous
As ek baie ryp tuintamaties het, maak ek graag hierdie vinnige sous. Jy moet geurige, ryp tamaties gebruik – dit maak al die verskil aan die smaak. Die pastasous is vleisloos, maar só lekker, ryk en propvol geur dat jy regtig nie vleis hierby nodig het nie. As jy egter vir geharde karnivore kos maak, kan jy repies gebraaide steak, spekvleis, salami of stukkies brosgebraaide chorizo by die sous roer voor jy dit oor die pasta skep.
■
■
■
■
■
30 ml olyfolie
3 knoffelhuisies, fyngekap
1 heel, rooi brandrissie
15 ml fyngekapte vars roosmaryn 5 ml fyngekapte salieblare
■
■
■
■
■
■
by die tamaties. Ek voeg ook graag ’n paar druppels sesamolie by die slaaisous, want die neuterige geur daarvan rond die slaai perfek af.
Halwe Italiaanse brood,
■ in stukke gebreek
Olyfolie Seesoutvlokkies en varsgemaalde
■ swartpeper
600 g ryp tamaties, grofgekap
30 ml kappertjiesaad
1 rooi-ui, baie dun gesny
250 g mozzarellakaas, in hapgrootte
■ stukkies geskeur
■
■
■
■
Slaaisous
60 ml rooiwynasyn
60 ml olyfolie
Sout, peper en strooisuiker ■ na smaak
5 ml sesamolie
5 ml droë oreganum
■
■
■
■
Voorverhit die oond tot 180 °C. Pak die broodstukkies op ’n bakplaat en bedruip met olyfolie. Geur liggies met sout en peper. Bak die brood tot goudbruin en bros en hou eenkant.
Meng die res van die slaaibestanddele in ’n groot bak. Klits alles vir die slaaisous saam. Proe om seker te maak die soetsoutbalans van die sous is net reg. Giet die sous oor die slaaibestanddele in die bak en laat marineer vir sowat 20 minute. Skep die slaai en slaaisous oor die brosgebakte brood, meng liggies deur en sit voor. Lewer 6 porsies.
Ouma se tamatiebredie
My ouma Minnie se tamatiebredie bly ná al die jare steeds vir my die lekkerste. As ek haastig is of nie lekker ryp tamaties in die huis het nie, gebruik ek dikwels sommer twee blikke gekapte tamaties in die bredie. Dit werk net so goed.
1 kg stoweskaapvleis, in stukke gesny
■ en gegeur met sout en peper Olie
2 uie, gekap
3 knoffelhuisies, gekap
15 ml vars gemmer, fyngerasper 10 ml tamatiepasta
5 heel wonderpeperkorels
10 ml gemaalde koljander
2 vars lourierblare
30 ml worcestersous
375 ml kookwater
8 groot, ryp tamaties, geskil
■ en in blokkies gesny OF
2 blikke (410 g elk) gekapte tamaties 3 groot aartappels, geskil
■ en in blokkies gesny
3 groot wortels, geskraap
■ en grofgesny
Sout, varsgemaalde swartpeper
■ en suiker na smaak
45 ml tamatiesous
Hand vol gekapte pietersielie
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
Verhit die olie in ’n swaarboomkastrol en braai die vleis tot bruin. Voeg die uie, knoffel en gemmer by en braai stadig vir ’n paar minute. Voeg die tamatiepasta by en braai vir ongeveer 20 sekondes voor jy die speserye en lourierblare byvoeg. Braai vir nog ’n paar sekondes en voeg die worcestersous en water by. Verhit tot kookpunt, verlaag die hitte en prut stadig vir ongeveer 1½ uur. Voeg nou die tamaties, aartappels en wortels by en geur met sout, peper en suiker na smaak. Prut verder vir ongeveer nog 1 uur. Roer die tamatiesous en die helfte van die pietersielie by. Laat staan die bredie vir minstens 15 minute voor jy opskep. Rond af met die res van die pietersielie en sit voor op rys, krummelpap of stampmielies. Lewer 6 porsies.
Hoe het jy ’n stedelike tamatieboer geword?
Ek het die boerdery verlede jaar oorgekoop en Tamatie Boer gedoop. Ons is baie trots daarop om in Bloemfontein te kan boer. Tamaties is een van die mees verbruikte groentesoorte in die land, daarom het ek in dié mark begin belang stel. Een van die grootste voordele is dat ons nie ver hoef te reis om ons produkte op die mark te kry nie. Ons tamaties gaan reguit van die plant af na die tafel — binne 24 uur nadat dit geoes is.
Wat geniet jy die meeste van die boerdery?
Die hele produksieproses is ’n lekker ervaring. Dit is verstommend om te sien dat een plant tot 35 vrugte op ’n slag kan dra! Ons boerdery se vinnige tempo en intensiteit maak elke dag opwindend. Die Vrystaat lê my ook na aan die hart.
Hoekom aard tamaties goed by julle?
Tamaties is ideaal vir die Vrystaatse somers, wat oor die algemeen taamlik droog is. Ons dag- en nagtemperature verskil ook nie baie nie. In skadunettonnels is die gemiddelde temperatuur 28 °C, wat die perfekte groeitoestande bied. Ons winters is te koud vir tamatieproduksie, daarom begin ons eers van September plant en oes dan weekliks tot einde Mei.
Watter ander voordele het die skadunettonnels?
Ons bedryf ’n intensiewe boerdery en ruimte is beperk. Die opbrengs onder die nette is tot vier keer meer as met oop landerye danksy die tipe ranktamaties wat ons plant en die ideale groeitoestande binne die tonnels. Ons is ook ten gunste van organiese misstowwe, wat die produksiesyfers ’n verdere hupstoot gee. Nog ’n voordeel van intensiewe boerdery is dat jou produksieskattings akkuraat is. Jy kan dus baie goed beplan.
Watter invloed het die oormatige reën op jou produksie?
Ons moet meer gereeld vir siektes en swamme spuit.
Het julle ander struikelblokke?
Ons het beslis die invloed van die Covid-19-pandemie gedurende Desember ervaar. Mense se bestedingspatrone het verander en verbruikers se vermoëns het drasties verminder. Ons gemiddelde pryse op die mark was 20% laer, al het ons dieselfde produksievlakke gehandhaaf.
Waarheen versprei julle oral jul tamaties?
Ons lewer aan die Mangaung-varsproduktemark in Bloemfontein en ’n paar kleinhandelwinkels koop ook regstreeks by ons aan. As daar ’n oorskot tamaties is, skenk ons dit aan liefdadigheidsorganisasies. Daar is groot hongersnood in die land.
Wat is jou gunsteling-gereg met tamaties?
’n Tamatie-kaas-en-uie-braaibroodjie op die vuur bly koning.