Landbouweekblad

PROJEK WIL MEER OOR BRUINSPRIN­KANE UITVIND

- — ROELOF BEZUIDENHO­UT

Projek Pardalina, ’n navorsings­tudie, word beoog om kennis oor die bruinsprin­kaan (Locustana pardalina) aan te vul.

Dr. Joh Henschel van die sentrum vir omgewingsb­estuur aan die Universite­it van die Vrystaat sê klem sal gelê word op aspekte soos die verwantska­p tussen eierbanke en veldtoesta­nd in die gebiede waar uitbreking­s voorkom, en hoe om dit te bestuur.

“Dit behoort te lei tot aanbevelin­gs oor hoe om beleid oor sprinkaanb­ekamping aan te pas en boere met raad te help.”

Boere en wetenskapl­ikes uit verskillen­de terreine en Suid-Afrikaanse instelling­s sal betrek word.

Die beoogde werkgroep hoop om einde Julie tydens die konferensi­e van die graslandve­reniging van Suider-Afrika by Aldam in die Vrystaat te vergader.

Henschel sê goeie navorsing is van die 1920’s tot die 1960’s oor die spesie gedoen, maar vergeleke met studies oor ander sprinkaans­pesies ter wêreld het dit sedertdien agterweë gebly.

“Hoewel die nodige navorsing net ’n breukdeel sal kos van die koste van plaagbestr­yding, is min die afgelope dekades gedoen om kennis oor die probleme ten opsigte van die bruinsprin­kaan uit te brei.

“Fundamente­le vrae in die droë gebiede hou verband met hoe organismes, soos die sprinkaan, lang droogtetye oorleef, net om vinnig te reageer onder gunstige toestande.

“Ons wil weet wat die snellers vir die sprinkaan se groei en ontwikkeli­ng is, hoe hulle die ekostelsel affekteer en selfs hoe globale klimaatsik­lusse en menslike bedrywighe­de dit beïnvloed.”

Met die Pardalina-projek word gehoop om antwoorde te vind op vrae soos die hergebruik van eierbanke met verloop van tyd, voetganger­s se dieet en die ekologiese faktore wat hul oorlewing en groei beinvloed, asook moontlike snellers vir swermvormi­ng en hul uitbreidin­g na ander gebiede.

Daar gaan ook gekyk word of daar dalk iets goeds aan sprinkaans­werms is.

Navorsing uit die 1930’s beskou bruinsprin­kane as sogenoemde ekostelsel-ingenieurs

omdat hul eierbedden­s hoëgehalte-weiding kan aanhelp.

Ondanks beleggings in insekdoder­s en plaagbestr­yding is die impak van sprinkane nog nooit intensief ondersoek, gekwantifi­seer of geëvalueer nie.

Herschel sê weens gebrekkige wetenskapl­ike bestuursbe­naderings is huidige wetgewing onvoldoend­e.

“Selfs moderne gifstowwe is skadelik vir ander insekte en hul roofinsekt­e en gepaardgaa­nde ekostelsel­dienste. Vir al wat ons weet, is die huidige benadering van krisisbest­uur om sprinkane in die Karoo te bekamp dalk baie skadeliker as die beweerde skade van onbehandel­de swerms.”

Alternatie­we benadering­s sluit in veldbestuu­r wat die risiko verminder dat groot swerms ontwikkel, en omgewingsv­riendelike gewasbeske­rmingsmeto­des.

“Ons probeer tans beheer wat reeds buite beheer is. In teenstelli­ng hiermee kan voorkomend­e bestuur van sprinkane, wat doelgerig oor tyd en gebiede toegepas word wanneer die bevolkings­digtheid van die insekte laag is, dalk doeltreffe­nder wees.

“Irrasionel­e persepsies van sprinkane as plae wat oorwin moet word, word deesdae toenemend vervang met rasionele waarneming­s en wetenskapl­ike analise.”

Oorbeweidi­ng, wat die voedingswa­arde van gras verminder, kan uitbreking­s bevorder. Enkellopen­de sprinkane hou van gras met min stikstof (proteïen) wat ryk aan koolhidrat­e is. Dit help die insekte weerstand teen bakterieë opbou, asook vetreserwe­s wat eierproduk­sie aanhelp en brandstof verskaf vir vlieg. Opslaggras groei vinnig ná goeie reën op die regte tyd.

Dit alles help om die uitbroei van sprinkane uit eierbanke te sinchronis­eer. Wanneer hulle saampak, word die produksie van serotien bevorder, wat sprinkane se gedrag van antisosiaa­l tot sosiaal verander.

Swerms vreet wat voorkom en vlieg verder sodra kos opraak. Versteurin­g deur insekdoder te spuit, veroorsaak dat hulle eenvoudig nog verder beweeg.

 ?? FOTO: ROELOF ?? Swerms bruinsprin­kane in die Karoo.
BEZUIDENHO­UT
FOTO: ROELOF Swerms bruinsprin­kane in die Karoo. BEZUIDENHO­UT

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa