Haal só meeste uit ou wingerde
Met die regte snoeipraktyke kan ou wingerde se opbrengs met tot 200% (en selfs meer) verhoog word.
Ou wingerde – en die gehalteen duur wyne wat dit voortbring – kry die afgelope paar jaar baie aandag van wynboere. Mnr. André Morgenthal, bestuurder van die Ouwingerd-projek, sê sedert die ontstaan van die projek in 2016 het hulle daarin geslaag om 25% meer ou wingerde in die grond te hou.
“Dit is ’n kombinasie van mense wat meer omgee vir ons wingerderfenis, maar daar kom ook elke jaar ’n paar blokke by wat 35 jaar oud word en in aanmerking kom om geregistreer te word.”
Tans maak ou wingerde sowat 4% van die totale wingerdstand uit (net meer as 4 000 ha). ’n Wingerd word amptelik as oud beskou as dit 35 jaar of ouer is. Die meeste ou wingerde is Chenin blanc.
“Mense dink Swartland-bosstokwingerde maak die meeste van die ou wingerd-aanplantings uit, maar inderwaarheid kom die meeste van die ou wingerde in Stellenbosch, die Swartland, Paarl en Wellington voor.
“Ons vind dit neig eerder meer na die Weskus se kant toe. Daar is ook geen ou wingerde in Constantia nie.
“Die rede hiervoor is dat wingerde van halfdroë toestande hou. Die Italianers sê altyd ’n wingerd wil die see sien, maar
nie sy voete nat kry nie. Die probleem in kouer, natter gebiede is die voorkoms van Eutypa (wat wingerde se leeftyd verkort),” sê Morgenthal.
Tydens ’n onlangse werksessie op Stellenbosch, aangebied deur die Ouwingerdprojek, het die wingerdboukundige me. Rosa Kruger wenke vir boere gegee oor hoe om ou wingerde te snoei en te bestuur om die meeste uit dié oues, wat dikwels ’n lae drag oplewer, te haal.
Sy is ook betrokke by opleidingsessies om wingerdwerkers te leer hoe om ou wingerde korrek te snoei.
KYK NA DIE WORTELS
Dit is belangrik om ’n goeie wortelstelsel te handhaaf. “Anders as wat mense oorsee dikwels sê, het ons ou wingerde nie noodwendig dieper wortelstelsels nie, maar ons sien wel meer wortels, asook
meer fyner wortels. Dit is as gevolg van die chemiese lae in die grond.
“In Europa het die grond ’n goeie pH-waarde, maar in Suid-Afrika pas ons die pH met kalk aan, dus gaan die wortels so diep as dit. Daar kan dieper wortels wees, maar dis beperk,” het Kruger gesê.
Volgens haar help grondbedekking en grondgesondheid baie om wortels gesond te hou.
“Goeie grondvoorbereiding is ook belangrik vir die handhawing van ’n goeie wortelstelsel, veral in die stryd teen klimaatsverandering.
SNY NA JOU GOEIE HOUT TOE
“Dis die gulde reël en waarskynlik die belangrikste beginsel om te onthou wanneer jy ou wingerde snoei.”
Kruger het gesê op die plaas Jakkalsfontein het hulle groot sukses behaal deur swak hout terug te snoei tot eenoog-tappies. Sterk hout is gebruik vir tweeoog-tappies. In ’n Tinta barocca-wingerd wat op dié manier gesnoei is, en ook ’n bietjie bemesting en “liefde” gegee is, het die opbrengs in slegs een jaar gestyg van 3,2 t/ha tot 5 t/ha.
Danksy beter snoeipraktyke het ’n 120 jaar oue Cinsault-wingerd op Wellington, waarmee Mullineux & Leeu Family Vineyards wyn maak, die afgelope vyf jaar bykans 4 ton druiwe per hektaar meer gelewer, van 2 t/ha tot 6 t/ha. Daar is ook 15% stokke ingeplant, volgens die Ouwingerd-projek se reëls.
OU HOUT
Kruger se raad is om nooit terug te sny in ou hout nie. “Moenie die ou arms terugsny nie, selfs al doen die Italianers dit. Groter snoeiwonde beteken daar is ’n groter kans vir houtgedraagde siektes om in te kom.”
Sy beveel aan dat boere slegs een of twee jaar oue hout sny.
Waak ook daarteen om in die reën te snoei en gebruik baie organiese blaarvoeding regdeur die seisoen.
LOS ’N STUKKIE
Suier tot drie lote per tappie, nie twee nie, en los ’n ekstra klein tappie aan die bokant van ’n bosstok.
Dié raad het Kruger op die plaas Jakkalsfontein geleer.
“Dit los meer skaduwee vir die druiwe en verskaf ’n groter fabriek vir die wingerd. Jy hoef dan ook nie so baie te top nie, want top beteken jy verloor energie.”
VERLAAG SIEKTEDRUK
Probeer jaarliks makwortels verwyder. As jy nie alles kan verwyder nie, verwyder wat jy kan.
Kruger meen dis beter om ’n bosstok te snoei en te suier sodat dit eerder ’n regop vorm het as om horisontaal te groei.
“Die lote moet regop groei, selfs al moet jy ’n bietjie terugsnoei of top. Dit sal die windvloei verhoog en siektedruk verlaag,” het Kruger gesê.