OWERHEID HERBESIN OOR ONWERKBARE FORELPERMITTE
DIE dreigement van ’n hooggeregshofsaak het die Mpumalanga-parke-en-toerismeagentskap (MPTA) laat afsien van sy planne om die hele provinsie se forelbedryf te dwing om maandeliks aansoek te doen om aanhoudingspermitte vir dié spesie.
Die provinsiale departement van omgewingsake het vroeër vanjaar sonder waarskuwing of konsultasie besluit om weg te doen met jaarpermitte vir die vrylaat van forelle in private damme, en in dieselfde asem gewaarsku dit sou twee tot drie weke duur om aansoeke te verwerk. Boonop sou boere en eienaars van hengelbestemmings nie toegelaat word om vooruit aansoek te doen om permitte nie.
VINNIGE OMMMESWAAI
Toe dit duidelik word dat die noordelike forelvereniging (NTA), wat intussen die hulp van die menseregteprokureur mnr. Richard Spoor ingeroep het, gereed is om die hof te nader, het die MPTA vinnig weggedoen met die aandrang op maandelikse aansoeke. ’n Permit vir die volgende 12 maande gaan egter R1 200 kos aangesien die provinsiale ordonnansie ’n maandpermit van R100 per maand bepaal.
“Ons het die MPTA al sedert 2014 daarop gewys daar is ’n drukfout op die permit wat aandui dat dit R100 per maand kos, pleks van R100 per jaar. Ons pleidooie het op dowe ore geval,” sê mnr. Stephan van der Merwe, voorsitter van die NTA.
“Ondanks die drukfout is die permitte vir ’n jaar uitgereik, totdat die departement se ouditeurs onlangs tydens ’n interne oudit hieroor navraag gedoen het.
“Dit is toe dat ons kennis kry ons sal voortaan maandeliks aansoek moet doen.”
Die MTPA het onderneem om nou by die provinsiale wetgewer aansoek te doen dat die ordonnansie gewysig word dat daar van 2023 af weer net R100 betaal word vir ’n jaarpermit, maar tot dan moet boere eenmalig vooruit betaal vir die huidige 12-maandpermitte.
WERKBARE VOORSTEL
Intussen onderhandel die NTA saam met die forelhengelfederasie (Fosaf) en Trout SA op nasionale vlak vir die wegdoen van permitte vir die aanhouding van forel in ’n sogenoemde groen sone.
In Mpumalanga verwys die MTPA na hierdie groen sone waarop al in die 2015-’16-boekaangesien
jaar ooreengekom is, as die forelhengelsone.
Die gebiede waar forel al dekades lank in private damme en hooggeleë dele van riviere voorkom, is na aanleiding van ’n Phakisa-ooreenkoms in 2014 op kaarte aangebring en deur die provinsiale departement se wetenskaplikes en raadgewers aanvaar. Die forelbedryf het destyds meer as R200 000 vir die opstel van die kaarte betaal.
Forel wat in Suid-Afrika vir kommersiële doeleindes aangehou word, kan net in matige tot koel klimaatstreke oorleef. Om natuurlik aan te teel, moet dit toegang hê tot geskikte stroombodems in lopende water wat in die winter afkoel tot onder 15 °C. Dít beperk die spesie se vermoë om buite die groen sones te versprei en soos ander visen dierespesies ’n plaag te word.
Fosaf sê die departement van omgewingsake, bosbou en visserye hou nie by die Phakisa-ooreenkoms nie. Daarom het die organisasie min. Barbara Creecy voor die hof gedaag nadat sy forel tot indringerspesie verklaar het. Fosaf het die saak met koste gewen, maar Creecy het appèl aangeteken. Die hof sal na verwagting binnekort uitspraak lewer oor haar appèlaansoek.