Mag die woorde nooit opdroog nie
Die deurtrapte grap dat ’n artikel oor ’n boer die een week “voor” in Landbouweekblad verskyn en’ n jaar later verskyn sy uitverkoop veiling in die geklassifiseerde blaaie, was nog nooit snaaks nie. Elke keer as Manie dit hoor, tel hy tot 111 én terug, en sit die gesprek voort.
In die 103 jaar van Landbouweekblad se bestaan was daar net een boer wat dit oorgekom het. Nogal ’n goeie track record, of sal ek sommer vry vertaal as trekkerrekord?
Suid-Afrika, Namibië en Botswana, waar die tydskrif se joernaliste gereeld voelers uitsteek, is bekend om hul uitstekende boere, wêreldwyd bestempel as van die beste, produktiefste pioniers.
Iets wat egter deesdae kop uitsteek, is dat boere wat reeds baanbrekerspore getrap het, of besig is om nuwe terreine te ontgin, nie meer oor hul prestasies wil praat nie. Eers was die grootste vrees dat ander boere sal dink hulle spog (“ek gaan windgat lyk!”). Ander skerm weer en sê hulle het nog nie al die antwoorde nie (“gee nog ’n jaar vir die proewe”). En deesdae kom die refrein: “Dit sukkel maar…”
Manie het begrip vir al die argumente, veral vir laasgenoemde, want op alle fronte trek almal swaar, maar kan ook ’n teenargument vir elkeen aanvoer. In 1919, toe Landbouweekblad ontstaan het, was sy hoofoogmerk om Afrikaner bestaan s boere ná die Boere-oorlog met praktiese landbou-inligting te kommersialiseer. Vandag is die streek se prestasies ’n getuigskrif van dié suksesvolle poging. Aan die spits hiervan staan boere wat bereid was om grondige kennis kaalvuis te deel.
Dwight Eisenhower, een van Amerika se presidente, het eenmaal gesê: “Om te boer lyk besonder maklik as jou ploeg ’n potlood is en jy jouself duisend myl van die mielieland af bevind.” Dit is natuurlik baie waar, maar die potlood in die regte hande is net so magtig om plaaskennis te versprei, sin te help maak van die probleme en by nuwe oplossings uit te kom.
Die landbou bly ’n leerskool, waar’ n artikel oorgrote r winsgewend heiden norm stelling studies van vrugteboere ineen uithoek van die land al tot ’n vernuwing in ’n provinsie meer as 1 000 km van daar gelei het.
Landbouweekblad – nou ook met ’n string konferensies en boeredae as deel van sy arsenaal om landboukennis te verfyn – verskaf dus steeds die platform waar boere met vrymoedigheid kan vra, kla, skaaf en skuur, en ja, soms ook kan spog. Hoe eer
liker die gesprek, hoe vinniger sal die oplossing aan die deur kom klop. Moenie terughou nie!
DIE GROENES IS ONDER ELKE BOS
Alan Savory, die ghoeroe oor veldbestuur, het al gebieg dat sy ondersteuning van ’n besluit dekades gelede om 40 000 olifante dood te skiet, die grootste fout van sy lewe was. Hy meen olifante kan help om klimaatsverandering teen te werk deur die grond te bedek met organiese materiaal.
Nou lees Manie van nuwe navorsing wat beweer dat olifante se savanna-habitat oor die volgende 20 jaar met 40% kan krimp as die aarde nóg warmer word. Dit is seker maar iets wat gaan gebeur. Waarheen dan met die olifante?
Een van Manie se vriende, ’n ware natuurliefhebber, vertel hoe geskok hy was op ’n onlangse toer deur Botswana waar die diere verwoesting saai. Hulle ontwortel selfs kremetartbome van 1 000 jaar oud. Hy kan nie verstaan dat die groenes nie kan insien dat die gebied oorbevolk is met olifante nie en dat drastiese stappe nodig is om die omgewing te red.
Die bulle verniel alle soorte bome, maar verkies skynbaar juis die bedreigde spesies. In die proses versteur hulle ook die lewensiklusse van voëls, insekte en ander wild. Dit gebeur ook in die Krugerwildtuin waar die ekologiese drakrag vir olifante iets soos 8 000 is, terwyl daar glo meer as 30 000 is.
Manie het gaan kers opsteek by ’n klompie kundiges. Hulle stem saam dat die bestuur van olifante ’n ingewikkelde politieke kwessie is. In Afrika noord van die Zambezi word olifante wel ernstig bedreig vanweë konflik met mense, stropery ingesluit. Maar hier in die suide het ons nie daardie probleem nie – daar is eenvoudig te veel olifante, wat inherente trekdiere is.
Ongelukkig het die diereaktiviste van die Humane Society en Greenpeace ’n groot houvas op die konvensie vir handel in diereprodukte (Cites) en die internasionale unie vir natuurbewaring (IUCN), en finansier hulle hierdie organisasies op ’n groot skaal. Ons eie minister is te bang om teen Cites op te staan en om handel in olifante en olifantprodukte oop te maak. Dit kan Suid-Afrika se toeristebedryf erg raak as diereaktiviste die land in sy visier plaas as een wat dié reuse skiet. Die bestuurders van wildtuine moet ook maar doen wat die minister sê. Boonop is die aktiviste selfs op grondvlak doenig.
Dit lyk dus of die probleem ’n mengsel van eie belange en verskuilde politieke oorwegings is wat die hulpbronne en enige wetenskaplike argumente bedreig. Verskeie“diere vriendelike” bestuur s maatreël sisal probeer, maar almal het nadele. Die toemaak van kunsmatige waterpunte raak ook ander spesies; sterilisasie versteur nie net ’n familie se samestelling nie, maar moet herhaaldelik gedoen word. Intussen verdubbel olifantgetalle elke 15 jaar.
DIE DRIE DROME VAN ’N MAN
Mans het net drie drome: Nommer een is om so sexy te wees soos wat hul ma’s dink hulle is. Nommer twee is om so ryk te wees soos wat hul kinders dink hulle is, en nommer drie is om so ’n goeie mens te wees soos wat hul honde dink hulle is.