‘Regdenkende boere pas biosekerheid toe’

BIOSEKERHEIDSMAATREËLS is in wese die stappe wat enige regdenkende boer in elk geval doen om ’n verbreking van die biosekerheidsketting te keer, het dr. Gideon Brückner, oudhoof van die internasionale dieregesondheidsorganisasie (OIE) se kommissie vir dieregesondheid, op ’n konferensie van die Rooivleisprodusente-organisasie oor die rooivleisbedryf se strategie tot 2030 gesê.

In Suid-Afrika is daar verskeie faktore wat ’n risiko vir die verspreiding van bek-en-klouseer inhou. Dit sluit in die onwettige verskuiwing van vee; verstedeliking; die vervoer van vee na veilings; seisoenale feesgeleenthede wat tot baie beweging van mense en vleisprodukte lei; families versprei oor provinsiale grense wat daartoe lei dat mense rondry; menslike beweging vanaf besmette plase/gebiede; die onwettige slag van diere en die vervoer van besmette vleis; voedselonsekerheid en die voorsiening in vleisbehoeftes wat tot die onwettige slag van diere en die verspreiding van vleis lei; gebrekkige kennis en ervaring van boere en beamptes; en oorgerustheid van beamptes en produsente.

Suid-Afrika het reeds die volgende beskikbare maatreëls om die risiko’s van die verspreiding van bek-en-klouseer te verminder:

■ Die Wet op Dieresiektes (Wet 35 van 1984).

■ Die Wet op die Veiligheid van Vleis (Wet 40 van 2000).

■ Biosekerheidsmaatreëls vir vee-agente.

■ HACCP-planne by abattoirs.

■ Die Wet op Veebrandmerke (Wet 87 van 1962).

Brückner het die belangrikheid van die volgende biosekerheidsmaatreëls vir die koop van nuwe diere onderstreep:

■ Koop diere slegs van ’n betroubare bron.

■ Maak seker die gesondheidswaarborg vir die nuwe aankope kan geverifieer word en is betroubaar.

■ ’n Veearts moet die diere ondersoek voor dit verkoop word.

■ Nuwe beeste, bokke, skape, perde en pluimvee moet 30 dae lank afgesonder word en varke 60 dae.

■ Gereedskap wat in die kwarantyngerief gebruik word, moet afsonderlik van ander gereedskap gehou word of deeglik voor en ná gebruik ontsmet word.

■ Maak seker werkers kry ’n afsonderlike stel klere vir die onderskeie geriewe. Volgens Brückner is die beesen skaapkudde in die Wes-, die Noord- en die Oos-Kaap veral vatbaar omdat bek-en-klouseer nog nie daar voorgekom het nie. Indien daar ’n uitbreking voorkom, sal die simptome in die diere baie erg wees.

Hy het boere aangemoedig om te weet hoe bek-en-klouseer en die belangrikste simptome daarvan lyk. Hulle moet ook bewus wees van ander siektetoestande wat dieselfde as beken-klouseer kan lyk, soos bekbeserings, ’n doring in die voet en vrotpootjie.

Verder moet elke plaas ’n gebeurlikheidsplan gereed hê vir die dag wanneer ’n uitbreking voorkom. Die volgende stappe kan oorweeg word om biosekerheid op ’n nasionale vlak te verseker:

■ Doen ’n risiko-ontleding oor bedreigings.

■ Beheer vervoer tussen provinsies en vanaf besmette gebiede.

■ Skep kapasiteit vir onmiddellike reaksie in die geval van ’n siekte-uitbreking.

■ Mobiliseer personeel oor provinsiale grense.