Dié 5 dinge moet Eskom doen
DIE antwoord om die kragkrisis op te los, lê nie net in die bou van meer windplase en installering van sonpanele orals op geboue se dakke nie, maar in ’n hibriede stelsel wat alle beskikbare hulpbronne inspan om SuidAfrika uit hierdie krisis te lei, het Jan Oberholzer, bedryfshoof van Eskom, onlangs aan Landbouweekblad gesê.
Dié hibriede stelsel sluit nie net hernubare en groen energie in nie, maar ook steenkool, gas en hidrokrag.
“Die liewe Vader het ons land met baie steenkool en gas geseën; ons gaan nie sonder ’n basislading van dié bronne af die kragkrisis kan oorkom nie. As Suid-Afrika 365 dae van die jaar, 24 uur van elke dag krag wil hê, moet ons ’n hibriede model toepas. Ons kan nie net van wind en son afhanklik wees nie, al is dit twee baie belangrike bronne.
“Beurtkrag se pyn gaan nog geruime tyd met ons wees. Dit is noodsaaklik om nou ’n dinamiese plan te hê wat onverpoos kan bepaal watter mengsel van kapasiteit nodig is om die nodige aanpassings te maak om die energiebeskikbaarheidsfaktor te verhoog na ons uiteindelike mikpunt van 70% plus.”
Baie meer opwekkingskapasiteit is krities, terwyl broodnodige instandhouding van sekere kragstasies voortduur.
“Ons kan nie nié in stand hou nie; dit is eenvoudig nie meer ’n opsie nie.”
Volgens Oberholzer weet die nutsmaatskappy lankal wat gedoen moet word. “Daar is vyf dinge wat nou aandag moet kry sodat die pynlikheid van beurtkrag verlig kan word. Hierdie is slegs die interne dinge waaraan Eskom moet werk. Die eksterne kwessies, soos regeringsbeleid en sekere regulasies, is ander owerhede se verantwoordelikheid.”
1. Geld moet betyds bewillig word sodat Eskom se planne vir instandhouding, distribusie en opwekkingsvermoë uitgevoer kan word. Dit is volgens hom nodig om hierdie geld betyds te kry sodat skedules nie agter raak nie, soos wat wel al gebeur het.
“Ons vra al vir meer as drie jaar bykomende geld om opwekking uit te brei en is teleurgesteld dat dit so lank duur om genoeg geld hiervoor te bekom.”
2. Bykomende kapasiteit is nodig om sekere eenhede van die netwerk af te haal sodat die nodige instandhouding gedoen kan word.
3. Al is die vraag na elektrisiteit baie hoër as die aanbod, kan daar nie met instandhouding van veral die ouer kragsentrales gesloer word nie.
4. Hy is baie trots op die werknemers van Eskom en sê mense-kapitaal is Eskom se belangrikste en duurste bate. “Ons moet egter dinge anders doen om mense te lok, op te lei, te ontwikkel, te behou en in ons mense te belê. Ons moet die skep en groei van ons eie talentpoel binne Eskom vestig.
“Om dit te doen, moet ons teruggaan na die basiese beginsels en een deurslaggewende voorbeeld is ons jong gegradueerdes. Hierdie gegradueerdes beskik oor teorie, maar kort broodnodige praktiese ondervinding.
Die enigste manier om hierdie kwessie aan te pak, is om ’n ervare mentor toe te ken aan elke jong gegradueer
de wat volle aanspreeklikheid aanvaar vir hierdie noodsaaklike opleiding en ontwikkeling vir die duur van die opleidingsprogram – normaalweg twee jaar. Indien die mentor nie tevrede is met ’n individu se vordering nie, moet sodanige leerprogram vir ’n tydperk van drie tot ses maande verleng word voordat ’n permanente aanstelling gemaak word.”
Hy glo dit is ook belangrik dat mentors die nodige aansporing en erkenning moet ontvang vir hierdie uiters belangrike taak met die doel om ’n soliede en volhoubare talentwerwing vir Eskom te verseker.
“Suksesvolle transformasie is uiters belangrik, maar moet eties en sistematies aangepak word en nie tot nadeel van die volhoubaarheid van die organisasie nie. Transformasie gaan nie net oor die getalle wat ons aanstel nie, en ek is bevrees dit is waar ons onsself in groot mate bevind met ’n chroniese tekort aan vaardighede en ervare personeel.”
5. Ondanks sy lojaliteit teenoor Eskom is hy nie blind vir sy werkgewer se foute en tekortkominge nie, en draai nie doekies om oor die impak van korrupsie en misdaad in Eskom op die kragverskaffer se vertoning nie.
“Korrupsie en misdadigheid in Eskom-geledere strek oor die hele land; nie net in sekere provinsies nie. Dit is orals en binne Eskom word dit aangepak, maar die owerhede moet ook betrek word en hul deel doen. Eskom kan nie die rol van die polisie of Valke speel nie.”