Kan groen energie die suikerbedryf red?
In sy 175-jarige bestaan was Suid-Afrika se suikerrietwaardeketting waarskynlik nog nooit in so ’n onseker finansiële posisie soos nou nie. Die oplossing daarvoor? Dat die bedryf aanpas om twee van Suid-Afrika se grootste probleme (beurtkrag en klimaatsve
BOEING, die internasionale lugvaartreus, is ’n vennoot in die suiker waardeketting se voorbrand vir die vestiging van ’n bedryf wat surplus-suikerriet in lugvaart brandstof omskep. Dít is een opsie wat die bedryf tans ondersoek om uit sy afwaartse spiraal weg te breek.
Die bedryf is die afgelope twee dekades bloots gery deur ’n reeks terugslae wat aanplantings laat daal en die bedryf met te min verwerkingsvermoë gelaat het om sy uitset in dieselfde produksiejaar te verwerk.
Alternatiewe inkomste strome vorm deel van die meesterplan vir die suiker waardeketting tot 2030, wa tin 2020 aanvaar is en waarvolgens plaaslike verbruik van die bedryf se uitset onder meer verhoog moet word en alternatiewe inkomstestrome ontwikkel moet word.
Die riet kwekers vereniging SA Canegrowers en ander in die plaaslike waardeketondersoek biobrandstof vir die lugvaartbedryf deur lidmaatskap van die rondetafel oor volhoubare biomateriale (RSB), ’n internasionale liggaam wat hom bearbei vir die oorgang na volhoubare biogebaseerde energiestelsels.
Navorsing wat RSB en SA Canegrowers met die steun en samewerking van Boeing bekend gemaak het, toon dat volhoubare lugvaart brandstof potensieel voordelig vir die plaaslike suikerbedryf én die lugvaartbedryf kan wees.
Volgens die navorsingstudie, The Viability of South African Sugarcane as Feedstock for Sustainable Aviation Fuel Production, kan volhoubare lugvaart brandstof kweekhuisgasse met minstens 50% verminder vergeleke met konvensionele vliegtuig brandstof.
Dit skep ook die geleentheid vir maatskappye wat dié soort brandstof gebruik om geloofwaardige omgewings- en maatskaplike volhoubaarheid sertifisering te behaal.
“Die inkomste van suiker en melasse word tans tussen suikerriet kwekers en meulenaars verdeel.
“As ons deur die vervaardiging van volhoubare lugvaart brandstowwe en ander produkte ons oortollige suiker se blootstelling aan die wêreldmark kan verminder, sal die toekoms van die bedryf verseker wees vergeleke met die gevaarlike omstandighede waarin dit tans is,” sê dr. Thomas Funke, uitvoerende hoof van SA Canegrowers.
Hy wys daarop dat Boeing reg oor die wêreld na bestanddele vir die vervaardiging van volhoubare lugvaart brandstof soek. “Die suikerriet-tot-bio-etanol-proses word reeds lank kommersieel in lande soos Brasilië en Indië gebruik.”
Die kommersiële produksie van volhoubare lugvaart brandstof is moontlik gemaak met die internasionale aanvaarding van die protokol vir ATJ-SPK (Alcohol-to-Jet Synthetic Paraffinic Kerosene), ’n tipe alkohol wat óf isobutanol of etanol kan wees.
Albei kan vervaardig word uit ’n reeks landbougewasse of hul newe- of afvalprodukte.
Talle voordele
Die navorsing wys daarop dat 75% van Suid-Afrika se jaarlikse suikerriet produksie van sowat 19 miljoen ton per jaar op droëland geproduseer word. Selfs wanneer suiker se omslagtige produksie- en omskakelings prosesse i nag geneem word, en selfs gemeet aan die Europese Unie (EU) se streng vereistes, lewer lugvaart brandstof wat van droëland-suikerriet vervaardig word ,72% minder kweekhuis gas vrystellings as fossiel gebaseerde lugvaart brandstof.
As Suid-Afrika se droëland suikerriet groen geoes word pleks daarvan dat dit eers verbrand word, sal dié syfer tot 74% styg.
Waar lugvaart brandstof van besproeiing suikerriet gemaak word, is die besparing in kweek huisgas vrystellings gemiddeld 59%, wat nie aan EU-standaarde voldoen nie.
Dit is omdat die opwekking van elektrisiteit 66% van die algehele koolstofdiokting
sied-vrystellings op plaasvlak bydra, en die meeste plase steun op Eskom se netwerk-elektrisiteit wat grootliks met steenkool opgewek word.
“Besproeide suikerriet kan beter besparings( opkweek huisgas vrystellings) toon indien die huidige steenkool gebaseerde elektrisiteitsverbruik met hernubare energiebronne (soos son-en wind energie) vervang word ,” luidens die navorsings artikel.
Volhoubare lugvaart brandstof is volgens die studie van twee tot sewe keer duurder as konvensionele lugvaart brandstof, maar dit neem nie die koste voordele i nagwa t saam met die gebruik van sulke brandstowwe kom nie–soos koolstof berekening of die vrystelling van koolstof belasting.
Die studie redeneer egter dat dié prysverskil ook mettertyd kan verklein namate meer van die raffinaderye wat sulke brandstof vervaardig, in gebruik kom, regulatoriese druk toeneem om kweek huisgas vrystellings te verminder, en die ruolieprys styg.
Afsetpunte
Funke sê hoewel die EU, en dus ook sy lugrederye, nie lugvaart brandstof soek wat van voedselgewasse vervaardig is nie, beklemtoon Suid-Afrika dat hy slegs oortollige suiker en melasse wat tipies teen ’n
verlies op die wêreldmark verkoop sal word, wil gebruik om etanol vir sulke volhoubare brandstowwe te vervaardig.
Larry Riddle, waarnemende voorsitter van Gledhow Sugar en voormalige voorsitter van die Suid-Afrikaanse suiker meulenaars vereniging, sê die koste van die uitvoer van enige brandstof dra by tot die finale koste van dié brandstof wanneer dit aan eindgebruikers verkoop word.
“Ons ondersoek die geleentheid om ons suikerriet-tot-lugvaartbrandstof slegste bemark aan alle lugrederye wat na, van en binne Suid-Afrika vlieg. As hulle wil, kan dié lugrederye dan hul koolstofkrediete verkoop aan ander lugrederye wat nie tans biobrandstof gebruik nie.”
Haalbaarheid
Die Nywerheidsontwikkelingskorporasie (NOK) het 49% van
die vooraf-haalbaarheid studie van’ n etanol-lugvaart brandstof bedryf in di eland gefinansier. Uitslae van dié studie sal in Oktober bekend gemaak word. Indien dié studie gunstig is, sal ’n studie gedoen word om te bepaal of die planne werkbaar is.
R id d leen F un k es ê potensiële beleggers van buite Suid-Afrika se primêre suikerriet waardeketting kan die geleentheid gebruik om óf te help om heeltemal
nuwe en selfstandige suikerriet-tot-lugvaart brandstof-raffinaderye te ontwikkel óf om bestaande raffinaderye te help verbeter of uit te brei.
Sulke beleggers kan onder meer lugvaart maatskappye en lugrederye insluit wat hul toekoms wil verskans deur nou al hul toegang tot bronne vir volhoubare lugvaart brandstof te verseker.
Plaaslike suikerriet kwekers en die meulens aan wie hulle lewer, kan ook oorweeg om in sulke raffinaderye te belê.
Indien die primêre suikerriet waardeketting suksesvol na ander produkte sou diversifiseer, sal die RV-betalingstelsel dalk aangepas moet word om bykomende inkomste te verreken.
Prof. Johan Willemse, onafhanklike landbou-ekonoom,