Monitering en oplossings

Waar water reeds besoedel is, is dit moeilik om korttermyn-maatreëls in te stel wat nie bykomende koste beloop nie. Diere wat direk uit besoedelde riviere suip, word aan dieselfde besmettingsrisiko’s as mense blootgestel. De Lange en Bekker het die volgende wenke gegee.

■ Moniteer en toets gereeld oppervlak- en grondwater om moontlike bronne van besoedeling te identifiseer.

■ Boere wat direk stroomaf van plaaslike owerhede boer, moet veral versigtig wees.

■ Hou streng by fitosanitêre

maatreëls vir produkte wat rou geëet word waar besproeiingswater direk daarmee in kontak kom.

■ Tydens die eerste puls van vloedtoestande spoel baie ongesuiwerde rioolwater vanaf digbewoonde gebiede af. Die risiko vir siekte-oordrag is dan aansienlik hoër. Besproeiingsboere moet dus versigtig wees tydens die eerste hoogvloeitydperke.

■ Plaas veesuipings, soos krippe, sodat dit die maksimum sonblootstelling kry om te verseker dat patogene organismes vernietig word. ■ Verwyder waterplante uit

opgaardamme om sonblootstelling verder te verhoog.

■ Hou indien moontlik eers besproeiingswater in vlak damme sodat dit aan sonlig blootgestel kan word. UVbestraling is uiters doeltreffend om patogene organismes te vernietig.

■ Plaas pomptoerusting só dat slegs helder water besproei word. Die meeste van die skadelike chemiese middels, soos farmaseutiese afbreekprodukte en swaarmetale vanaf rioolwater, is hidrofobies en beland in die riviersedimente. Vermy dus daardie sedimente.

■ Chloorbehandeling alleen

kan nie Cryptosporidium uit

water verwyder nie – kook dit vir minstens twee minute. ■ Diere met ’n goed-ontwikkelde immuunstelsel sal gewoonlik die bedreiging van kriptosporidiose kan oorkom. Daar moet ’n goeie inentingsprogram vir ander siektes wees, voorkom voedingstekorte, sorg dat waterbronne vry van patogene is, let op werkers se higiëne en konsulteer jou veearts.

■ Boere moet volgehoue druk plaas op plaaslike owerhede wat nie rioolwater behoorlik suiwer nie, en aansluit by nieregeringsorganisasies wat hulle beywer vir verbeterde watergehalte.