Droëbone: Nuwe deelnemer wil bedryf laat groei
DAAR
is potensiaal om SuidAfrika se droëboonproduksie aansienlik uit te brei, sê Brian Lever, besturende direkteur van AGT Foods Africa, ’n verwerker van peulplante, stapelvoedsel en bestanddele vir die plaaslike en uitvoermark. Die maatskappy teel en bemark ook saad van verskeie gewasse.
Lever sê sy navorsing toon dat Suid-Afrika al jare lank droëbone moet invoer om in die plaaslike vraag te voorsien.
Die onderneming het Pannar Seeds se hele droëboonbesigheid verkry. Dit sluit ook die navorsingskundigheid in van dr. Antony Jarvie, veteraanteler van droëbone en sojabone wat al jare lank aan die besigheid verbonde is. Volgens Lever sal Jarvie sy aansienlike kundigheid gebruik om verdere verbeteringe aan te bring aan die bestaande teelmateriaal wat nou aan AGT Foods behoort.
“Daar is bestaande markte vir droëboonsaad in Suid-Afrika en in die res van die SuiderAfrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap,” sê hy.
Kwessies
Volgens die nasionale oesskattingskomitee se jongste skatting sal droëboonaanplantings hierdie seisoen 15% meer wees as 2022-’23 se 36 650 ha, toe die oes 50 260 ton was teen ’n gemiddelde opbrengs van 1,37 t/ha. Die geraamde oppervlakte onder droëbone is tans 42 300 ha.
“Ek dink suboptimale plaashekpryse was ’n groot struikelblok vir uitgebreide plaaslike droëboonproduksie,” sê Lever.
David Kretzmann, direkteur van bedryfsake en produksie by AGT Foods, voeg by dat moeilike weerstoestande die afgelope twee somers, tesame met immer stygende produksiekoste, bygedra het tot die kosteknyptang vir plaaslike droëboonboere.
“Hierdie boere moet byvoorbeeld al baie jare ’n groot getal tydelike werkers aanstel om droëbone met die hand te oes omdat die peule te naby aan die grond is vir ’n meganiese oesmasjien om by te kom. AGT Foods werk tans saam met Anthony Jarvie om droëboonkultivars te ontwikkel wat regopper groei om ’n heelwat vinniger en ekonomieser meganiese oesproses moontlik te maak.”
Groot geleenthede
Lever wys daarop dat droëbone al hoe gewilder raak onder platsak Suid-Afrikaanse verbruikers as ’n goedkoper bron van proteïen as vleis. Geblikte droëbone is ook ideaal as ’n eetgereed-maaltyd wanneer beurtkrag dit moeilik of onmoontlik maak om kos voor te berei met elektrisiteit.
“In ons uitgebreide ervaring binne die voedselbedryf het ons gevind dat die gehalte van Suid-Afrika se droëbone deurlopend uitstekend is vergeleke met dié van baie ander uitvoerlande.
“Daar is dus ook die potensiële geleentheid om droëbone uit te voer as die land se produksie kan uitbrei om uitvoermarkte te voorsien.”
Onmiddellike planne
Lever sê vir die afsienbare toekoms is AGT Foods se plan om die nuanses van die droëboonsaadbesigheid ten volle te leer en te verstaan, en om die Afrika-uitvoermark eksponensieel te vergroot, asook om te kyk hoe hy die plaaslike mark kan vergroot.
“Die ou PAN-voorvoegsel van die droëboonkultivars wat ons nou besit, sal verander word na die AS-kode.
“Ons het ’n goeie verhouding met die Droëboonprodusenteorganisasie en werk saam om alle potensiële geleenthede vir Suid-Afrika se droëboonbedryf te identifiseer.”
Lever voeg by dat AGT Foods voorlopig sy en Pannar Seeds se bestaande kliëntenetwerk, soos landboukoöperasies, sal gebruik om sy droëboonsaad te bemark. Namate nuwe markgeleenthede geïdentifiseer word, sal die verspreidingsnetwerk uitgebrei word.
Hy sê die mededingingskommissie het twee sleutelvoorwaardes geheg aan sy toestemming vir AGT Foods se verkryging van Pannar Seeds se droëboonbesigheid.
“Een voorwaarde is dat ons ’n sekere bedrag geld moet toewys om Suid-Afrika se ontluikende boere te ondersteun. Die tweede is dat ons vir die volgende drie jaar die departement van landbou, grondhervorming en landelike ontwikkeling voorkeurpryse moet gee vir ’n gespesifiseerde hoeveelheid droëboonsaad wat hy direk van ons bestel vir sy ontwikkelingsprojekte.”
Lever gee die versekering dat Suid-Afrikaanse boere toegang tot ál die topdroëboonsaad sal hê wat hulle vir die 2024-’25-plantseisoen benodig.
Die koopsom waarteen die besigheid verkry is, is nie bekend gemaak nie.