HOE KRY JY JOU BOOG SKIETGEREED? – DEEL 2
Stel jou pylrus op jou boog só in.
Stel jou pylrus op jou boog só in.
REAN STEENKAMP en HARRY MARX
Indien jou boog reg opgestel is, sal jy die kol maklik kan tref, maar die teenkant is dat jy nie akkuraat gaan skiet as jy die opstelwerk verbrou nie. Dit is dus duidelik dat wanneer dit by akkuraatheid kom, die korrekte opstel van die boog die heel belangrikste faktor is.
Let wel: daar is ’n verskil tussen akkuraatheid en presiesheid. Om klein groeperings te skiet is presiesheid, en om in die kol te skiet is akkuraatheid. In hierdie artikel fokus ons meer op presiesheid. Sodra goeie groeperings bereik word, kan ons later kyk na akkuraatheid.
Vir klein groeperings met ’n kragboog is die volgende uiters belangrik (aangesien tradisionele boë heeltemal anders werk, praat ons nie nou daaroor nie):
• Die pyl se styfheid (spine);
• die pylrusverstelling;
• die pyl se nokhoogte (’n nok is die pylhaak agter op die pyl wat in die snaar haak); en
• hoe reguit die pylnok gelanseer word.
PYLSTYFHEID
Die pyl se styfheid of spine is kompleks genoeg vir ’n hele artikel op sy eie. Nodeloos om te sê, ons neem aan jy het darem die fabrikaat se tabelle gevolg, want dit behoort jou naby aan ’n goeie vlug te bring. Vir kragboë met ’n wegvalpylrus bepaal die styfheid die vibrasietoonhoogte en so die effektiewiteit van die energieoordrag van die boog na die pyl en minder die groepering.
PYLRUSVERSTELLING EN NOKPUNT
Ons wil ’n klein bietjie hierby stilstaan. Oor die algemeen, trek enigiets beter as jy dit reguit gooi. Die doel van pylrusverstellings is dus om die nokpunt presies agter die pyl se gewig te plaas, anders gaan die snaar die pyl sywaarts of vertikaal druk en dus nie net die pyl skuins lanseer nie, maar ook onnodig laat buig en vibreer.
Vibrasie, daarenteen, versteur die lug rondom die vere en werk die pyl se rotasie teë. Dit mors ook energie en maak ’n geraas. Dit sal veroorsaak dat die pyl op enaf( porpoise )ofheenenweer (fishtail) beweeg, of nóg erger, in ’n spiraal tol.
Hoe kry jy dan die noklyn en die pylrus in lyn met mekaar? Dit verg ’n paar stappe wat in die boogwinkel en later op die skietbaan begin. Eerstens word die D-lus effens hoër (so 5 tot 6 mm) as haaks op die snaar
gebind. Dit word sommer in die winkel al gedoen. Hierdie is die pyl wat amper haaks met die snaar is wanneer die pylskag op die Berger-gate se hoogte gehou
word. (Die Berger-gate is waar die pylrus in die boog vasgeskroef word.) Ek moet egter noem dat ondervinding my geleer het dat ek gewoonlik meer sukses met wegvalpylrusse het as ek die nokpunt effens laer bind – selfs onder die Berger-gate (1 tot 2 mm).
Die volgende stap, ook in die winkel, is die stel van die pylrus self. Dit word so opgestel dat die pyl in die middel van die boog lê wanneer dit vol gespan is. Dit is egter net ’n beginpunt, want soos die boogskutter die boog trek, is daar heelwat ongebalanseerde kragte wat die snaar effens weg van die middellyn trek. Ons kom later terug hierna. »
» Vir wegvalpylruste is daar nog ’n veranderlike waaroor daar twee gedagteskole is: Die eerste wil die pyl so lank moontlik ondersteun, en die wegvalpylrus word dus opgestel om so lank as wat dit kan, regop te staan.
Die ander skool (waarby ek aanklank vind) probeer die pyl so gou moontlik vrylaat sodat min boogvibrasies en handbewegings na die pyl oorgedra word. Dit maak egter nie saak watter een van die twee gedagteskole jy volg nie, as die een wat jy kies nie die verlangde resultaat lewer nie, probeer dan die ander opsie.
Nou kan ons met die pret begin en uiteindelik die nuwe boog ’n trek gee. Aangesien jou presiese skiethouding ’n invloed het, is die eerste stap om die pyllansering met ’n papierinstelling te korrigeer. Staan so ongeveer 1 tot 2 m vanaf ’n gespalkte papiervel en skiet deur die papier na die pylstop. Let presies op waar jy mik, aangesien die pyl baie laer as die siglyn lanseer.
Die doel is om ’n mooi ronde gaatjie reg in die middel van die vere se drie geskeurde speke te skiet. Die kans is goed dat jy ’n pylskagskeur gaan sien wat aandui dat die pylrus nog nie op die optimale posisie vir die dinamiese karakter van die lansering is nie. As die skeur byvoorbeeld na links uitwyk, beteken dit die punt van die pyl verlaat die boog na links. Verstellings van die pylrus na regs behoort die punt in lyn te bring. Maak klein verstellings van so 1 mm, en probeer om nie te ver van die middel af weg te stel nie.
As die boog nie mooi gate hierna skiet nie, skort daar iets anders, heel moontlik die sinkronisasie, of miskien wringkrag op die greep. Indien jy egter ’n mooi, klein, ronde skeur kry, kan ons met die volgende stap begin. Die plan is om die pylvlug oor lang afstande (50 m) te stel om saam met die lanseerrigting te val. Hiertydens skiet ons met byvoorbeeld die 50 mvisier en dit word ook gebruik om op 3 m te skiet (dit werk omdat die pyl so ver onder die siglyn lanseer). Stel dus die pylrus om op 3 m presies in ’n 5 mmkolletjie te skiet. Stap dan te- »