Gelukkige ete!
Moeg, geïrriteerd of depressief? Soms wil jy net jou probleme wegeet. Natuurlik kan jy nie. Wat wel ’n feit is, is dat sekere kosse jou brein se chemie kan beïnvloed en só jou bui verbeter
Jy het seker al opgelet as jy ’n groot bord pasta eet, gaan jou kop op ’n dink-staking. Nie ’n goeie ding op ’n dol dag nie. Vir ’n helder kop is klein hoeveelhede proteïene (eiers, vleis, peulgroente en neute) beter. Dit bevat aminosure wat jou opkikker en grotendeels daardie lam en lui gevoel in die middel van die dag voorkom. (Aminosure is proteïene se basiese boustene.)
Sommige kosse het inderdaad ’n subtiele uitwerking op jou brein. Kortom: Jou brein het spesifieke voedingstowwe nodig om sekere neuro-oordragstowwe te vervaardig. Weet jy wát jy moet eet, kan jy met jou brein toor, volgens Mariza van Zyl, geregistreerde dieetkundige van die Paarl.
Koolhidrate vir kalmte
Die aminosuur triptofaan is die voorloper van die goedvoel-towerstaf serotonien en kom in feitlik alle proteïenryke kosse voor. Die vangplek: Die aminosure in jou kos probeer almal gelyk die brein binnegaan. Triptofaan moet saam met die res toustaan. ’n Dieet te hoog in proteïene kan selfs serotonienproduksie verminder. Hier is die truuk: Eet jy koolhidraatryke kosse (vrugte, styselgroente), stel jou liggaam insulien vry. Insulien boender al die aminosure na die spiere toe, met die uitsondering van triptofaan. Triptofaan kan nou sonder mededinging die brein binnegaan, waar dit (met die hulp van sink en magnesium) in serotonien omgesit word. Serotonien kan onder meer jou aptyt en ook pyn verminder. Dis boonop ’n voorloper van melatonien, wat in groot hoeveelhede jou lekker laat slaap.
Daar is dus ’n rede hoekom jy na die pak koekies gryp as jy “af” voel. Maar dit werk nie altyd nie. Om ’n serotonien- rush te kry moet jy op jou leë maag kos eet wat nét uit koolhidrate bestaan. (Soos droë ontbytkos, ’n broodrolletjie met konfyt of aartappel – sonder botter of roomkaas.) Kos ryk aan koolhidrate én vet gaan nie werk nie: Vet veroorsaak dat die kos stadiger verteer. Moet dus nie koolhidrate uit jou dieet verban nie, kies net slimmer: Heelgraan (onverfynd), vrugte, groente en peule, wat ook belangrike voedingstowwe en vesel verskaf. Laasgenoemde is veral belangrik vir jou bioom (populasie “goggas”), betrokke by die aanvanklike absorpsie van triptofaan.
Proteïen vir wakkerheid
Eet kosse hoog in proteïen om jou brein op te kikker. Sekere aminosure help met die vervaardiging van neuro-oordragstowwe wat jou wakker en energiek laat voel. Soos tirosien vir die vervaardiging van dopamien en noradrenalien en glutamien vir glutamaat. Bronne: vis, vleis, pluimvee en eiers. Glutamien kom ook voor in koolsoorte, beet, spinasie, wortel, seldery en gefermenteerde kosse (soos miso).