Dís seksuele teistering en dít nie
Seksuele teistering is wêreldwyd in die kollig en die #Metoo- beweging dui op die reuse-omvang van die probleem. Maar waar lê die grens tussen seksuele teistering, flirt en korswel? Dis duideliker as wat jy dink
Nog ’n seder val.
Charlie Rose se gesaghebbende Tv-onderhoudreeks met sy naam is deur PBS (Amerikaanse openbare uitsaaier) en Bloomberg TV gestaak. Dis nou ná beweringe dat hy verskeie vroue deur die jare seksueel geteister het.
Dit het ons soos ’n tsoenami getref. Harvey Weinstein, Hollywood- grootmeneer, was eerste. Van die glinsterstad se bekendste vroue het vinger gewys: Ashley Judd, Gwyneth Paltrow, Angelina Jolie . . .
Toe bars die bom oor die kop van House of Cards se Kevin Spacey. Hy het glo mans seksueel aangerand en geteister. Nou is hy sy rol as die onderduimse politikus in dié gewilde Netflix-drama kwyt.
Die dam se sluise is oop, met die #Metoo-beweging as simbool van mense met ’n soortgelyke ervaring. Dis groot name wat genoem word: Onder andere Sepp Blatter, voormalige Fifa-president, Michael Fallon, Britse minister van verdediging, en Dustin Hoffman, Rain Man, ja.
Ook plaaslik het #Metoo soos ’n veldbrand versprei. Dit wys dat daar nie net ’n paar vrot appels is nie, maar dat seksuele teistering vir baie vroue
alledaags is, skryf prof. Amanda Gouws van die departement politieke wetenskap aan die Universiteit Stellenbosch op Netwerk24. En ja, tot 70% van SA vroue kan slagoffers van seksuele teistering wees, volgens navorsing in die SA Tydskrif vir Bedryfsielkunde.
Sangeres Jennifer Ferguson hang sokkerbaas Danny Jordaan se beweerde verkragting aan die groot klok. Aktrises soos Crystal-donna Roberts ( Krotoa) sê: “Dit het al op stel met my gebeur!”
Natuurlik is die openbare gesprek rondom seksuele teistering ’n belangrike stap om dié donker sosiale probleem by die horings te pak. Maar wat presies is seksuele teistering?
Die wet omskryf dit as onwelkome gedrag/aandag van ’n seksuele aard, sê Samantha Lewis, prokureur by die Kaapse firma Miller du Toit Cloete. Dis dus nie welkom en wederkerig nie. Kortom: As die ander een nie dieselfde voel nie, kan dit dalk op seksuele teistering neerkom.
#Metoo wys die spektrum van seksuele teistering, volgens prof. Gouws. Dit sluit die nie-verbale vorm daarvan in, soos mans wat vroue met die oë “uittrek”, prente van skamel geklede vroue aan mure, verbale gedrag (iemand wat fluit of grappe maak met seksuele innuendo), om aan iemand te vat,
Die hof het dit as die wreedste vorm van wangedrag in die werkplek beskryf Charlie Higgs, arbeidsprokureur
< seksuele aanranding en verkragting. “As dit die spektrum is, het talle vroue al iets hiervan beleef,” skryf sy. (Sien ook kassie op bl. 53.)
Bygesê, vir die wet (spesifiek die Wet op Arbeidsverhoudinge en die gepaardgaande kode van goeie gedrag ten opsigte van seksuele teistering) se tande om te byt, moet dit werksverwant wees, wat werkspartytjies en -reise insluit.
Vanweë die strekking van die wet is talle mense plaaslik al skuldig bevind, sê Charlie Higgs, arbeidsprokureur van Johannesburg. “Die appèlhof het dit in ’n saak as die wreedste vorm van wangedrag in die werkplek beskryf.”
Maar wanneer word ogies maak (seksuele aandag) vir ’n kollega teistering? Volgens Samantha as dit knaend is. (Hoewel net een voorval ook seksuele teistering kan wees.) En/of die een aan die ontvangkant het duidelik gemaak dis hinderlik. En/of die meneer met die rooi hakskene moes geweet het die gedrag is onaanvaarbaar.
In ’n hofsaak waarin ’n bestuurder ’n werknemer byvoorbeeld gevra het of sy “vanaand ’n minnaar” wou hê, het die hof beslis dis nie teistering nie, aangesien hy opgehou het nadat sy gesê het die toenadering is onwelkom.
Seksuele teistering is nie nuut nie, sê Janine Nieuwoudt, bestuurskonsultant van Johannesburg wat onder meer werkgewers adviseer oor beweringe van seksuele teistering. Dit neem ook nie noodwendig toe nie, meer mense meld dit net aan. Seksuele teistering of net ’n onskadelike geskerts? Dit gaan als oor hoe die persoon aan die ontvangkant dit waarneem. Is dit onwelkom, kan dit dalk ’n etiket van seksuele teistering kry. Nie so as dit niemand ontstel nie.
Janine: “Ek was in ’n vergadering waar die uitvoerende hoof ’n senior vroulike werknemer nooi: ‘Kom sit op my skoot.’ En niemand lig ’n wenkbrou nie. Later sê ek vir haar: ‘Dit was duidelik seksuele teistering. Hoekom doen jy nie iets daaraan nie?’ Nee wat, sê sy. Sy hou van haar werk, sy het ’n senior pos. Sy gaan nie moeilikheid maak nie. Sy beskou dit dus nie as onwelkom nie en dis die