Eva du Preez, TV- en filmredigeerder
Dis “een van die eensaamste beroepe” in die wêreld. Vir weke aaneen is dit net jy, jou rekenaarmonitor en die karakters op jou skerm wat jy al deur en deur ken.
Maar die genoegdoening as jy die fliek vir die eerste keer saam met ’n gehoor kyk en die reaksie kry waarop jy gehoop het, dís die ultimate beloning, sê TV- en filmredigeerder Eva du Preez.
Sy onthou die aand in 2019 toe
Poppie Nongena by die Silwerskermfees vertoon is: “Jy ken letterlik elke woord, elke stembuiging, hoeveel miljoen kere jy ’n skoot oorweeg het . . . en jy voel so trots as jy weet jou intuïsie was reg.” (Die fliek het 12 toekennings by die fees gekry, Eva vir beste redigering.)
As sy kon, sou sy net kunsflieks maak, maar sy geniet ook die verskeidenheid van haar projekte. Met die onderhoud was sy juis in die Oos-Kaap op die stel van die komedie Kaalgat Karel, wat nog in produksie is. En sy is pas klaar met seisoen 3 van Fynskrif (tans op kykNET) – waarvoor sy 126 uur se beeldmateriaal na 13 episodes van 48 minute elk (altesame 10 uur, 40 minute) geredigeer het. “Toe ek die laaste episode inhandig, was dit soos om geboorte te gee by jou beste vriend se begrafnis. Al die emosies . . .”
Eva wou nog altyd stories vertel, trouens, dis hoekom sy drama op Stellenbosch gaan studeer het. “Dít en my ouers wat gesê het ek moet uitkom en die wyer wêreld sien!
“Op Hoedspruit, die dorpie in Limpopo waar ek vandaan kom, was ek altyd die luidrugtige een, maar toe ek op Stellenbosch kom en almal het ook by húl skool die hoofrolle vertolk, het ek ’n bietjie uit my diepte gevoel.
Ek het min selfvertroue gehad, ek kon nie aksente doen nie. Maar toe ontdek ek redigering. So kon ek steeds stories uitleef,” vertel sy.
Eva het eers regtig gekliek dis wat sy wil doen toe een van haar dosente ’n advertensie skiet en haar nooi om deel van die kameraspan te wees. “Dit was inspirerend om agter die kamera te wees. Ek het die dramadepartement oorreed dat ek my honneursgraad in redigering doen.”
Jare terug was daar baie meer vroueas mansredigeerders. “Hulle moes klein, fyn handjies hê om die film presies te sny – létterlik.” Sedert die bedryf digitaal – en meer tegnies – geraak het, is daar baie meer mans- as as vroueredigeerders.
Dis ’n wanpersepsie dat dit net tegnies is, sê Eva. “Natuurlik is daar baie tegniese aspekte, maar jy moet ook baie kreatief wees, ingestel op emosies, die storie. Mense dink redigering gaan net oor sny, maar dit gaan ook daaroor om nié te sny nie.”
Sy is dikwels hard op haarself – voor sy enige weergawe vir enigiemand wys (redigering van ’n film neem sowat 12 weke) het sy reeds elke moontlike opsie oorweeg.
Die redigeerkamer is soms ’n baie sensitiewe ruimte, veral in daardie laaste paar weke wanneer jy en die regisseur sy aan sy sit.
“Ek moet soms ego’s streel, bietjie mother, sagkens werk. Soms moet ek ferm wees met myself: You have to kill your darlings. Ek moes al wonderlike tonele sny waaraan die span heeldag geskiet het omdat dit nie die storie steun nie. Ek moet konstant sulke besluite neem. Hoe ouer ek raak, hoe sterker raak my gut. Ek weet wat werk. Dis hoekom mense my vertrou. Ek is eerlik, ek probeer nie fancy of cool wees nie. Die storie is die belangrikste.”
Dit inspireer haar altyd om te werk met beeldmateriaal van aktrises wat uitsonderlike vertolkings lewer – soos Clementine Mosimane in