Pasop! Selfies verklap meer as wat jy dink
Met ’n glimlag of ’n frons kan jy aan ander sein hoe jy voel. Maar jou gesig dra ook van die eienskappe oor wat jou maak wie jy is. Jou selfies kan dus heelwat weggee, soos jou persoonlikheid, gesondheid en selfs seksuele voorkeur
Die geskiedenis van die wetenskap kon so anders gewees het. Toe die jong Charles Darwin uitgenooi is om die kaptein van die Beagle as natuurkundige te vergesel, is hy
amper afgekeur: oor sy neus! Robert FitzRoy het aan fisiognomie geglo – die idee dat jy iemand se karakter uit sy voorkoms kan aflei. Vir sy vyf jaar lange skeepstog het hy ’n “energieke jong man” gesoek. En besluit iemand met so ’n “vlesige” neus kan nie juis energiek wees nie. Gelukkig het die res van Darwin se gesig daarvoor vergoed. Sy voorkop het hom gered!
Die idee dat jou karakter in jou gesig gesien kan word, kom uit antieke Griekeland. “Sagte hare is ’n aanduiding van lafhartigheid en growwe hare van moed,” volgens die Physiognomonica, saamgestel deur Aristoteles se volgelinge. Want só is dit in die ganse diereryk, het hulle aangevoer. In die laat 19de eeu het dit egter ’n slegte naam gekry en is as pseudowetenskap afgeskryf.
Deesdae het die veld ietwat van ’n herlewing ondergaan. Navorsers herevalueer wat ons in ’n gesig sien en ondersoek of dit ons ’n kykie in iemand se persoonlikheid kan gee. Siedaar, ’n nuwe “fisiognomie” kom te voorskyn. Subtieler, maar nie minder boeiend nie, volgens die tydskrif
New Scientist (newscientist.com).
Eerste indrukke tel, ja. Net ’n tiende van ’n sekonde nadat jy ’n onbekende gesig gesien het, het jy reeds ’n oordeel oor daardie mens se karakter gevel. Deernisvol, betroubaar, aggressief, ekstrovert, bekwaam . . . Verskillende mense kom boonop tot soortgelyke gevolgtrekkings.
Ons gebruik sulke blitsvinnige oordele om belangrike besluite te neem, sê die New Scientist. Politici met ’n gesig wat bekwaam lyk, het ’n groter kans om verkies te word; en uitvoerende hoofde wat dominant lyk, is meer geneig om ’n winsgewende onderneming te bestuur. Mans met ’n “babagesig” en dié met ’n deernisvolle voorkoms is oorverteenwoordig in versorgende beroepe. Soldate met ’n sterk gesig word vinniger bevorder, terwyl hul makkers met ’n poffer, jeugdige gesig (die jin vir die manlike gesig se jang) vroeg uitgewerk word. Wanneer ’n man met so ’n babagesig in verband met ’n misdaad in die hof verskyn, is sy kans beter om vrygespreek te word. Behalwe as hy van nalatigheid aangekla word,
Jy moet weet wanneer om te veg, of te hol
Britse sielkundige
dan sit sy turf!
Die diepgewortelde “ligkranseffek” van mooi mense is alte bekend. Hulle word beskou as sosiaal bedrewe, invloedryk, intelligent en gesond. En op talle maniere voorgetrek, selfs deur die straf regstelsel.