WAT STUDIES SÊ
Bysiendheid kan moontlik vererger tydens en ná die pandemie, het ’n ontleding van studies bevind wat in die American Journal of Ophthalmology gepubliseer is. En sowat ’n derde van Britte (31%) het in Junie verlede jaar gereken hul sig het tydens die pandemie versleg – ’n sprong vanaf
22% sedert Junie 2020, het navorsers van die College of Optometrists in die Verenigde Koninkryk bevind.
Bysiendheid by kinders tussen ses en dertien het in 2020 tot drie keer toegeneem teenoor die tydperk 2015-’19, volgens ’n studie in die joernaal JAMA Ophthalmology met data van Feicheng, China. Interessant dat sesjariges se oë die meeste agteruitgegaan het. Aangesien ouer kinders meer tyd voor die skerm deurbring, kan dit dalk daarop dui dat jonger oë meer sensitief is.
Volgens die navorsers is hul resultate die eerste bewys dat die Covid-19-inperking en minder buitelugaktiwiteit geassosieer word met swakker sig. Hulle het gemaan dat die resultate versigtig geïnterpreteer moet word, aangesien die data nie die presiese hoeveelheid skermtyd of nabywerk, of die ure van buitelugaktiwiteite vir individuele kinders verskaf nie. Tog is dit opvallend hoeveel dit van vorige jare s’n verskil.
< van die wêreld se bevolking raak. Die pandemie kan dit dalk verhaas. (Sien “Wat studies sê”, bl. 133.)
ONS BYSIENDE JEUG
Kinders in Oos- en Suidoos-Asië word tans die meeste met bysiendheid gediagnoseer, volgens dr. Alvin J. Munsamy, senior lektor in optometrie aan die Universiteit van KwaZulu-Natal se skool vir gesondheidswetenskappe. “Dis ’n waarskuwing waaruit ons moet leer. Die golf begin nou eers plaaslik met onder meer aanlyn skoolonderrig, ens. Maar dis onvermydelik.”
Ons het nie ’n volledige prentjie oor die voorkoms van bysiendheid plaaslik nie. Dit maak egter sin dat dit nie juis van oorsese data sal verskil nie, veral teen die agtergrond van verstedeliking. Mense strewe na beter geleerdheid
(’n drywer van bysiendheid) as gevolg van maatskaplike eise, sê hy.
“Daar is beslis ’n skuif na jonger mense wat ’n bril vir bysiendheid moet kry,” volgens Vanessa Wiese, oogkundige by Camarena Porter Optometrist (Spectacle World), Kaapstad. “Ongelukkig is dit ’n gevolg van die digitale era.” Volgens haar het hulle in hul praktyk ná die eerste helfte van die pandemie ook heelparty ouer mense gesien wat kla hulle sukkel om gemaklik naby (rekenaarafstand en lees) te sien. Dit word presbiopie genoem – iets wat met die ouderdom saamgaan. (Dit word met multifokale, of bi- of trifokale lense behandel.)
VIEROGIGE GESIN
Bysiende ouers se kinders het ’n groter kans om bysiende te wees, volgens dr. Munsamy. “As albei jou ouers bysiende is, is daar ’n goeie kans dat jy ook gaan wees. Is een ouer bysiende, is jou kans matig.” Die feit dat kinders minder buite speel, speel ook ’n rol, sê hy.
Enigeen wat baie tyd voor rekenaars en ander digitale toestelle deurbring, het boonop ’n groot risiko om droë oë (rooi, krapperige oë) te ontwikkel. Dit klink dalk nietig, maar word dikwels veroorsaak deur atrofie van die meibomklier (op die boonste en onderste ooglede se rand).
Nou is dit so dat jy jou oë minder knip as jy na ’n skerm staar. Die verband tussen kinders se daaglikse skermtyd en ernstige meibomklieratrofie is in ’n studie bestudeer wat in die American Journal of Ophthalmology gepubliseer is.
Sowat 86% van die 17 kinders met ernstige meibomklieratrofie het minstens vier uur per dag na ’n digitale skerm gekyk. Die studie is voor die pandemie gedoen. Die volle effek van ons skermfuif tydens die pandemie sal eers oor ’n paar jaar duidelik wees, volgens die navorsers op die webtuiste ophthalmologyadvisor.com.
TROETEL JOU SIG
Oogkundiges hou van die 20-2020-reël: Neem elke 20 minute ’n 20-sekonde-blaaskans en kyk na iets 20 voet (sowat 6 m) van jou af. Knyp dan jou oë styf toe en hou dit ’n rukkie só.
Gaan buitentoe. Die kombinasie van lang skermtyd en minder tyd buite is die grootste risiko vir bysiendheid by jong kinders, het ’n ontleding van 27 studies bevind. En kinders wat 40 minute langer speeltyd buite by die skool gekry het, was 9% minder geneig om die volgende drie jaar bysiende te raak, het ’n studie met graadeentjies (gemiddeld ses jaar) in China bevind.
As jy dus bekommerd is oor jou kinders se sig: Laat hulle buite speel. “Minstens twee uur elke dag om bysiendheid te vertraag. Kinders moet liefs nie langer as 45 minute nabywerk (minder as 20 cm) doen nie,” sê dr. Munsamy. Die risiko is die grootste by kinders jonger as tien, volgens hom.
In watter mate ons geboer voor die skerms die afgelope sowat twee jaar ons sig aangetas het, is dalk nog nie ’n uitgemaakte saak nie. Maar dís seker: Te veel skermtyd maak jou oë móég.
KONTAK
Camarena Porter Optometrist: optom@spectacleworld.co.za,
021 595 3410, spectacleworld.co.za