Sollie se stryd
In Vlam, die derde aflewering van
Sidney Gilroy se gewilde misdaadreeks, vaar speursersant Sollie Mthembu se huweliksbootjie in stormwaters. Boonop word hy na Parys gestuur om die afbrand van ’n beroemde kunstenares se galery en haar dood daartydens te ondersoek
Sollie sal veel eerder in Bloemfontein wil bly om sy huwelik te red. Hy en sy vrou, Nyandi, is vervreem nadat sy hom beskuldig het van ’n verhouding met die patoloog wat saam met hom aan sy misdaadsake werk. Hy verstaan nie dat sy meer in hul WhatsApp-boodskappe lees as blote kollegialiteit nie. Kaptein Maartin Brummels dring aan hy moet Parys toe sodat die stof kan gaan lê nadat Nyandi ’n scene by die polisiekantoor opgeskop het.
Daar aangekom, ontvang hy ’n skrapse dossier. Hy moet self inspring om verklarings af te neem van almal wat in Aretha Hattingh se lewe en loopbaan betrokke was. Hy kry te make met ’n kunsagent, ’n prokureur, ’n slagter, ’n bouer en ’n koerier, Aretha se aanneemkind en haar jaloerse, skatryk eks wat van oorsee af terug is om sy pond vleis te eis. Hy glo hy is op die helfte van haar boedel geregtig, veral noudat haar werke ongelooflike pryse op internasionale kunsveilings haal. Sollie loop hom teen ’n muur vas, want die mans verklap weinig oor hul verhouding met haar, wat as motief vir ’n misdaad kan dien. Hy moet besluit of Aretha vermoor is, of dit selfdood of ’n ongeluk was. Dít terwyl hy sy vrou probeer terugwen!
Jy skryf uit die oogpunt van ’n swart speurder. Is dit moeiliker om hom geloofwaardig uit te beeld?
Toe ek die speurder in die Sollie-boeke geskep het, was velkleur die laaste ding waaraan ek gedink het. My speurder moes doodgewoon ’n vermenging van vyf werklike SAPD-lede wees wat ek ontmoet en mee bevriend geraak het. Gemeenskaplike eienskappe tussen dié mans, ongeag velkleur, het my opgeval. Werkstres. Strukture wat hulle in die steek laat. Frustrasie. Familieprobleme. Kinders. Geldelike skuld. Die “nittygritty” daarvan om die vloedgolf van geweld en misdaad te probeer bekamp. Dís alles ratte in Sollie se lewe ook en ek glo dit weerspieël die werklikheid van elke jong polisielid in ons land.
Ek wou hom so realisties as moontlik uitbeeld en daarom het ek hom as ’n swart man geskets. Was dit moeilik?
Natuurlik, hy is dan my teenpool! Ek moes verby my eie komvandaan én syne kyk om die man onder die fasade te vind. Hy moes bietjie rondploeter, bietjie beter word in sy werk, bietjie grootkop kry en uiteindelik aarde toe gebring word om weer te kan besef wat werklik saak maak. Die kern van sy verhaal is sy menslikheid. Almal bloei rooi en dis juis bloedvergieting wat Sollie probeer stuit. In die proses het ek ontsaglike respek vir hom gekry. Wat was die vonk vir Vlam en hoe het jy die titel gekies?
Die vonk was ’n toevallige gesprek met ’n vrou oor die eindspel van haar stormagtige huwelik met ’n baie bekende Suid-Afrikaanse sakemagnaat in die 1990’s.
Ek kies nie die titel van ’n boek vooraf nie. Dis ’n organiese proses.
Met Vlam het die tema van hoop
telkens opgeduik. Die hoofkarakters hoop op ’n beter toekoms of ’n ander uitkoms as wat hulle tans leef. Aretha Hattingh klou deurgaans aan hoop vas. Hoop word ’n magtige instrument in die spanningslyn. Die romantiese siening van hoop as ’n flikkerende vlammetjie teen die duisternis word op sy kop gekeer. Waar brand die vlam van hoop? Op ’n veraf, onbereikbare horison of diep binne my, vra die hoofkarakters hulself telkens af. Uiteindelik moet hulle besluit: Wat doen ek as hoop my in die steek laat?
Hoeveel weet jy van kuns af, of moes jy die onderwerp goed navors?
Ek was versigtig om nie Aretha se kunswerke met te veel detail oor te dra nie. Kuns is subjektief en ek wil hê lesers moet hulself die mooi van haar skilderye kan verbeel. Ekself is baie lief vir kuns en het kunsgeskiedenis op skool en universiteit geneem. ’n Kenner is ek beslis nie en moes taamlik navorsing doen om Aretha geloofwaardig te kon uitbeeld sonder om te diep in die terminologie te delf. Gelukkig het ek baie kunstenaarsvriende by wie ek kon kers opsteek. Wat in jou navorsing het jou verras en moes jy eenvoudig inwerk?
Ek was stomgeslaan oor hoeveel geld sekere Suid-Afrikaanse kunstenaars met hul werke op die internasionale mark verdien. Aanvanklik sou Aretha ’n sukkelende kunstenaar gewees het, maar toe besluit ek, basta, sy verdien om ook een van die “grotes” te wees.