Gesoek: ’n kuur
Die National Geographic-dokkie Virus Hunters ondersoek die skakel tussen mense se gesondheid en ’n gesonde omgewing.
Ons het in 2020 die geweldige skade gesien wat ’n globale pandemie kan veroorsaak. Nou is die bio- ekoloog en epidemioloog, dr. Chris Gold, op die spoor van die volgende dodelike pandemie. In die dokkie Virus Hunters (Woensdag 25 November, National Geographic, *181, om 21:00), reis hy en ’n span die wêreld vol om veldwetenskaplikes te ontmoet wat virusse bestudeer en hoe om die verspreiding daarvan te beperk. Hulle maak die skakel tussen die siekte, die kultuur en die omgewing. Hul doel: Om uit te vind hoe om die volgende pandemie te voorkom voor dit nog uitbreek.
Chris sê: “Die hoofdoel vir my was om mense te kry om beter te verstaan hoe die omgewing en menslike gesondheid onlosmaaklik verbind is. Jy kan nie een in ag neem sonder die ander nie.
“Wanneer ons die oppervlak van die aarde herskep en verander – soos ons die afgelope 50 tot 100 jaar doen met die verandering van onderliggende natuurlike stelsels – gaan dit ’n reuse-impak hê op, en gevolge vir, ons eie gesondheid. Ons moet werklik daaraan dink hoe ons paaie vorentoe kan ontwikkel wat omgewingsbewaring, sowel as die menslike gesondheid, ondersteun. En ons moet daaraan dink hoe die twee mekaar kan ondersteun. Virus Hunters wil oplosssings daarvoor gee.”
En dit was nie maklik om ’n dokkie te maak wat in verskillende lande – vanaf Amerika tot in Turkye en Liberië – tydens die inperking verfilm is nie.
JAAG ’N VIRUS
SONDER OM DIT TE KRY
“Ek het ook as ’n konsultant gedien, so ek was nogal betrokke by die beplanning,” sê Chris. “Die vervaardigers het ’n paar verskillende streke in gedagte gehad, en ons het aan idees gedink waar ons die storie kan verfilm. Ons het toe die liggings beperk gegrond op waarheen ons as Amerikaners tydens die pandemie kon reis – en dit was maar ’n handjie vol lande. Daar was ander opsies om te werk in Thailand, Madagaskar en Australië, maar al die lande was steeds toe vir ons [weens die inperking] . . . met goeie rede.”
“Die grootste hindernisse met die reis was ons eie vrees om aan die virus blootgestel te word, ons het dus vreeslike veiligheidsmaatreels getref tydens die reisproses. Ek het basies nie my huis voor die verfilming verlaat nie. Ons het nie eers daaraan gedink om winkels toe te gaan tydens daardie fase nie. Ons het elke oppervlak skoongevee waarmee ons in aanraking kon kom, ons het die heel dag maskers gedra tot ons in ons eie, geïsoleerde kamers was. Ons het ’n (veilige) borrel geskep met ons filmspan sodat ons kon skiet en reis. Ons het alles gedoen wat ons kon om besmetting te beperk,” sê Chris.
BESKERMING
Die Virus Hunters-span het nie net hulself beskerm nie. “Diere kan ook ’n risiko vir mense inhou wat oordraagbare siektes betref, en andersom,” verduidelik Chris.
“Ons het die sjimpansee-toevlugsoord in Liberië besoek en was nie toegelaat om aan die sjimpansees te vat of kontak met hulle te maak nie. As hulle na jou toe gekom het om aan jou te raak en jou te ondersoek, moes ons stil staan en nie reageer nie.”
RED DIE OMGEWING EN ONS RED ONSSELF
Om die omgewing te beskerm vereis nie net dat mense minder kontak met diere het wat moontlik oordraagbare siektes kan hê nie, maar dit verminder ook die druk op die diere self en maak hulle minder vatbaar om siektes te kry. “As ons dink aan die maniere waarop mense ’n impak het op byna elke ekostelsel in die wêreld – van ontbossing tot seevlakke wat styg, verstedeliking en al die verskillende maniere waarop die omgewing verander – het dit alles ’n verwoestende invloed. Nie net op mense nie, maar ook op die wildlewe,” sê Chris.
“Wanneer ons die wildlewe skade berokken en diere verdere spanning veroorsaak, skep dit nóg kanse vir die virale oordrag van siektes. Deur te fokus op bewaring en kwessies van wildhandel, asook die interaksie tussen mense en diere, kan ons die volgende pandemie keer.”