Tuindagboek
As die veld ’n spogtuin word...
As Namakwaland sy blommetapyt oor die vaal vlaktes van die Noord- en Wes-kaap begin uitrol, beteken dit die lente is hier. Maar iets wat ons as so vanselfsprekend aanvaar, voer ’n stryd met klimaatsverandering.
Dr. Caroli de Waal (bo) doen die afgelope vier jaar navorsing oor die ekologie van Namakwaland se veldblomme. Dié streek vorm deel van die sukkulentekaroo-bioom, een van die wêreld se biodiversiteitsbrandpunte. Caroli het gekyk na die strategieë van die plante om aan te pas by onvoorspelbare omgewingstoestande, waaronder saadverspreiding, dormansie, bestuiwing en voortplanting.
“Een jaar op pad na die Namakwaland- nasionale park moes ek heelwat plante langs die Skilpadpad versamel. Die toeriste was omtrent ontsteld – hulle het sommer getoet en vinger gewys as hulle verbyry!” lag Caroli. “Maar oor die algemeen stel mense belang en doen moeite om uit te vind waarmee ek besig is. En baie van die Namakwalanders het ons toegelaat om op hulle eiendom data te versamel.”
Volgens haar help dié navorsing om die uitdagings te verstaan wat plante weens klimaatsverandering moet trotseer, en hoe hulle moontlik daarby kan aanpas of nie. Die beste tyd vir blommekyk? “Dit hang grootliks af wanneer en hoeveel dit ’n spesifieke winter gereën het,” sê Caroli. “Die blomme is ook nie elke jaar ewe mooi op dieselfde plekke nie. My ervaring is dat ’n mens teen die laaste twee weke van Augustus en begin September êrens blomme gaan sien.
“Ons vermoed die blomme gaan vanjaar weens die laat reëns effens later wees. Klim gerus uit jou motor en bekyk die blomme van naby. Dan eers waardeer jy dit régtig.” Die blomdoktor se gunstelingplekke vir ’n skouspel? • Ry ’n paar grondpadpasse “Die ruwe Studerspas (tussen Garies en Leliefontein), Spektakelpas (tussen Springbok en Kommagas, en 400 m bo seespieël), en Wildeperdehoekpas (tussen Springbok en die Namakwanasionale park) het almal pragtige uitsigte oor Namakwaland se blomvlaktes. Let veral op na die piepklein magrietjies ( Ursinia anthemoides, foto onder).” • Skilpad “Volg uit Kamieskroon die aanwysings na die Namakwa- nasionale park – dis 23 km met ’n grondpad langs – en gaan die park by die Skilpadhek binne. In blommetyd verwelkom ’n see van oranje glansoogbergmagriete ( Ursinia cakilefolia) jou, ’n toneel wat my telkens stil het.” • Biedouwvallei “Ry uit Clanwilliam met die R364 oor die Pakhuispas tot in die Biedouwvallei en weer terug na Clanwilliam. In die lente is die vallei ’n see van sagte blommekleure. Die ligte appelkooskleur van Moraea miniata maak my hart warm. Dié sirkelroete is ongeveer 140 km lank.” • Kamiesbergpas “Ry van Kamieskroon af oor die
Kamiesbergpas na Leliefontein (ongeveer 30 km). Daar is gewoonlik pragtige plate geel, oranje, wit en pers blomme langs die pad. Net ná die pas draai ’n grondpad links na Springbok – die blomme hier is besonders. Wees op die uitkyk vir die bergmagriet ( Ursinia calenduliflora, foto links) wat eintlik eers begin blom nadat al die ander blomme verby hulle fleur is. Kamieskroon self is ook pragtig in die blomtyd, met vygies en madeliefies wat oral in tuine en op die sypaadjies pronk.”