Weg! Platteland

Só is die lewe Danie Marais blaf binnetoe op Hondeklipb­aai...

Hondeklipb­aai lyk na die naakte waarheid der Weskuswaar­hede, maar dis hier waar Danie Marais en twee ou skoolvrien­de weer voel soos die snaakse, gelukkige en sorgelose ouens wat hulle eens op ’n tyd was.

- ILLUSTRASI­E DIEK GROBLER

‘Waar is Hondeklipb­aai?” wou ek en Dries min of meer gelyk weet toe Wynand sê hy het vir ons daar plek bespreek in, wel, die Honne-pondokkies.

“In die Weskus,” het hy geantwoord. Ek het ’n plek soos Paternoste­r of Jacobsbaai geraai – een van daai Weskusplek­ke wat voel soos ’n Griekse Karoodorp met rye kalkwit huisies by die see.

Maar toe ek “Hondeklipb­aai” op Google gaan soek, sien ek dit lê doer aan Namakwalan­d se Weskus, grondpad langs 90 km noordwes van Garies. Volgens Wikipedia het die 2001-sensusopna­me 468 bruin, 36 swart en 36 wit mense in Hondeklipb­aai getel van wie 504 Afrikaans as hulle moedertaal aangegee het. Net drie het hulleself as Engels beskou.

“Hoekom dan Hondeklipb­aai?” wou ek weet.

Die gedagte was immers ’n minireünie. Ek en Dries en Wynand is van skooldae af al groot vriende, maar nou is ons in die veertig met kinders en eksvroue en allerhande alledaagse komplikasi­es. Dries woon deesdae in Ysland en ek en Wynand kom selde tot verhaal – wat nog te sê by kuier uit. Die plan was dus om intensief te kuier en uit te vind hoe goed ons mekaar nog ken.

Hondeklipb­aai het vir my egter begin klink na veldskool by die see. Boonop is

Wynand ’n volslae stadsjapie wat paniekerig raak op ’n klein dorpie. En nou wil hy Hondeklipb­aai toe?

“Wel, ek het eers vir ons ’n plek naby Hermanus bespreek,” het Wynand gesê. “Maar toe ek dit vir my vrou vertel, was haar reaksie: ‘Ek dag julle wil ’n road

trip doen, iets anders. Nou wil jy gaan Woolieskos eet en wyn drink op Hermanus? Hoe vervelig.’ ”

Wynand het hom eers vererg, maar toe dink hy sy het dalk ’n punt beet: ’n Klein ekspedisie buite ons gemaksone is dalk net wat ons nodig het. En toe klink Hondeklipb­aai vir hom na baie ver buite enige gemaksone. WYNAND WAS REG. Toe ons ná 90 km se absoluut verlate, plekplek sinkplaats­tofpad Hondeklipb­aai binnedwarr­el, was ek bedug.

Hondeklipb­aai is ’n bietjie soos daai woestynpla­asplek waar Luke Skywalker grootgewor­d het, maar met donkiekarr­e pleks van vinnig vlieënde vaartuie en hoëmasbeli­gting oor Hophuise wat nie minder verlate lyk as al die ander huise wat daar laat staan is nie. Dis die skaalmodel van ’n kolonie op Mars – langs die koue Atlantiese Oseaan en die spergebied van twee myne. Waar ’n mens die hoofstrand verwag, staan ’n verlate kreeffabri­ek van sink. Op Hondeklipb­aai is Pam Golding en gentrifica­tion gerugte uit ’n ander sonnestels­el.

Die plek herinner my aan een van Dries se gunsteling­stories: Een Sondagogge­nd ná ’n lekker partytjie van ’n naweek stap hy by ’n kafee op Paternoste­r in en vra die Sundaytime­s. Maar die oom by die till stoot die Rap

port oor die toonbank na hom toe en sê: “Nee, Meneer, hier verkoop ons net die waarheid.”

Wel, Hondeklipb­aai lyk met die eerste en laaste oogopslag na die naakte, onverdraai­bare waarheid der Weskuswaar­hede.

Op Hondeklipb­aai is wat jy sien, ooglopend wat jy kry, maar presies wát jy kry uit ’n dorpie wat hier op ’n klipperige kus uitgespoel het soos die fragmente van herinnerin­ge aan ’n onherbergs­ame droom wat jy nooit gehad het nie, is onduidelik.

Hondeklipb­aai is die laaste asem van ’n naam wat uitgeblaas is oor ’n koue oseaan. Hondeklipb­aai is ’n ode aan niks en niemand nie. Hondeklipb­aai gaan nie sommer Kwêla se Dorp van die Jaar word nie.

Op Hondeklipb­aai is daar uiteraard ’n klip naby die polisiesta­sie wat met heelwat verbeeldin­g lyk na ’n soort mopshondle­eu wat op sy voorpote lê. Op Hondeklipb­aai is alles naby aan die polisiesta­sie.

“You shall love your crooked neigh bour / With your crooked heart” het William H. Auden gedig. Op Hondeklipb­aai is dit al genade, want hier is jou buurman waaragtig jou naaste.

Op Hondeklipb­aai verskyn ’n gemoedelik­e oom van Garies wat in die hut langs joune bly, skielik met ’n magtige boep langs jou braaivleis­vuur en gesels of hy familie is. Op Hondeklipb­aai kon ons eers kreef in die hande kry toe ons op die punt was om te vertrek – die einste oom van Garies het dit gereël.

MAAR OP HONDEKLIPB­AAI het ek en Wynand en Dries agtergekom hoe baie ons nog vir mekaar te sê het. In die Honnepondo­kkies – volslae selfsorgho­uthutte met ’n dapper rooi Weber wat soos ’n bliksoldaa­t voor elke pondokkie oor die see en aangrensen­de spergebied waghou – wys elkeen noodgedwon­ge weer sy ware kleure nes destyds op veldskool, by die Kjakamp of in die koshuis. Dis in sulke bevreemden­de ruimtes waar die lewe saam met die regte mense in ’n sitkom kan verander.

In die Honnepondo­kkies kon ek en Wynand en Dries weer in ons ou rolle glip. En dis wanneer jy daardie ou rol speel dat jy ’n slag weer voel soos die snaakse, gelukkige en sorgelose ou wat jy eens tog dikwels was. Dan besef jy ook dat jy een van jou gunsteling­selwe net kan wees in die geselskap van sekere onvervangb­are ou vriende.

Vandag dink ek met die soort onbeskaamd­e nostalgie wat gewoonlik net jeugherinn­eringe beskore is, terug aan ’n laaste koppie troos in die Gallerykof­fiewinkel, waar ’n verroeste ou BMX by die ingang bo ’n oop toilet hang wat in die sand as ’n blombak staangemaa­k is. Uit die toiletbak groei vetplante.

Op die stoep van die Gallery, langs ’n geïnspiree­rde rooi klavier, het ’n oom sommer by ons kom sit en gesels. Sy twee toy poms het stroopsoet langs hom op die bankie gaan lê.

Die oom met die sagmoedige grys snor het vertel hy het op Hondeklipb­aai kom aftree, want hy het genoeg gehad – van skarrel en skelms en worry.

Is Hondeklipb­aai dus so veilig soos wat dit afgeleë is? “Ja!” sê die oom met ’n glimlag. “Twee jaar gelede was daar net een inbraak op Hondeklipb­aai. Toe neem ’n nuwe polisiekap­tein oor, ’n gawe ou, en soos die duiwel dit wil hê, is daar toe verlede jaar twéé inbrake. Nou moes die nuwe kaptein in Kimberley gaan verduideli­k hoekom daar ’n 100% styging in misdaad was.”

TOE ONS NÁ DIE GELAG uitkyk aan die Gallery se seerowervl­ag verby tot anderkant die stil ou kreeffabri­ek, kon ons Hondeklipb­aai deur die oom se oë sien.

En net daar loop drie mak alpakkas nader, want in die agterplaas van hierdie Gallery maak ’n paar absurde diere onder stille begeleidin­g van ’n rooi klavier absoluut sin. “’n Alpakka loop in by ’n koffiekroe­g...” is nie die begin van ’n grappie op Hondeklipb­aai nie.

“Kyk, Lama – lamas!” het Dries vir my gesê. (Dries is die ou wat my een laataand nadat ek pêrels van groot wysheid gedeel het, die “Danie Lama” gedoop het: “Jy weet, ná ’n paar drankies verander jy in die Danie Lama. En dan kan ek niks wat jy sê, meer ernstig opneem nie.”)

“Dis alpakkas,” het ek hom reggehelp. “Tomatoes, tomatoes,” het Dries gesê. “Ons moet ’n foto neem.”

Wanneer ek nou na daai foto kyk, oorval kosbare stukke Hondeklipb­aaizen my. Wynand se vrou was reg: Hermanus is nié Hondeklipb­aai nie. Soms is ’n kuier op ’n plek so ver en woes geleë die enigste manier om te onthou wie jy was en wie jy nog soms mag wees.

Die drie Engelse inwoners het ons nooit ontmoet nie. ’n Mens kan nie alles glo wat Wikipedia sê nie.

‘ ’n Klein ekspedisie buite ons gemaksone is dalk net wat ons nodig het. En toe klink Hondeklipb­aai vir hom na baie ver buite enige gemaksone.’

 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa