Die makker Richtersveld
Die |Ai|Ais-Richtersveld-oorgrenspark is ’n goeie bestemming as jy die eerste keer hierdie omgewing wil verken. Die SuidAfrikaanse gedeelte is 162 500 ha, met
442 000 ha wat aan Namibië se kant van die Oranjerivier lê.
Dit maak nie saak waar in die land jy bly nie, die park lê vér. Springbok is die laaste groot dorp, of jy nou van die Wes-Kaap, Vrystaat of Limpopo af ry. Dis 255 km (waarvan meer as die helfte grondpad is) van Springbok tot by die park se ontvangskantoor in Sendelingsdrift, maar reeds langs dié paaie sien jy landskappe wat jy nie gedroom het bestaan nie. Jou voertuig sal vir lang tye die enigste wees op die vlaktes tussen berge met roepname soos Stinkfonteinberg, Wildeperderant, Torkop, Springklipberg en Ploegberg.
By Sendelingsdrift kan jy met ’n pont oor die Oranjerivier gaan (maak seker die grenspos is oop, want dit was toe tydens Covid-19-tye), maar daar is baie minder roetes aan die Namibiese kant van die park om te ry.
Jy kan by Sendelingsdrift se ruskamp oorbly indien jy nie ’n 4x4 het nie. Sodra jy die park verder wil verken, is dit egter raadsaam om ’n 4x4 te ry.
Maak eers weer tenk vol by die vulstasie voordat jy die park invaar. Die pad na die De Hoop-kamp raak sommer vinnig tweespoor. Niks te ernstig nie. Dis klipperig, dis hard; hier is nie modder of sand vir vassit nie. In die sanderige rivierlope elders in die park kan sulke dinge maklik gebeur.
In die Halfmenspas is ’n paar van dié unieke halfmens-plante. Half-boom, half-mens, half versteek tussen die klippe. ’n Mens moet fyn kyk vir hulle. Aan die ander kant van die pas sit die Hand van God teen ’n rots vas. Dit lyk wraggies soos ’n reuse-hand wat óf ’n high five óf hokaai beduie. Elkeen besluit maar self wat daar vir hulle gewys word.
Die smal paadjie kronkel voort en klim met die Akkedispas deur die rante. Hier
Oorkantste blad, kloksgewys van links bo. Hondebal (Larryleachia cactiformis) in die Fluorspar-vallei, noord van Eksteenfontein; Twee klipspringers teenaan die Tatasberg; ’n Karoospekvreter tussen Pearson se aalwyne in die Helskloofpas. Pearson se aalwyn is genoem na prof. Harold H.W. Pearson, die eerste direkteur van die Kirstenbosch- botaniese tuin, wat die plant in 1910 aangeteken het.
begin voel dit behoorlik asof jy verdwyn. Net die paar witgatbome in die klofie sien jou deurry. Stop, enjin af, luister gou… Absoluut niks. Wanneer laas het jy dit gehoor? Nou deur die skielike oopte van die Koeroegabvlakte. En dan deur ’n poortjie tot teen die Oranjerivier. Dit is mooi hier. Die rivier dryf sag tussen die klipharde Rooiberg in Suid-Afrika en die Stormberg in Namibië. Jou kampplek is op ’n wit strand en teen die blougroen water. Die son sak en alles word ’n skakering oranje of pienk wat jy nog nie voorheen gesien het nie.
Dis anders hier. Jy verstaan nou. En jy is heeltemal reg, jy bly môre nét hier.
’n Rustige dag – en iets om op rond te dryf in die rivier – by De Hoop word sterk aanbeveel. As jy gereed is om te vertrek kan jy terug deur die poortjie waardeur jy gekom het en dan met Maerpoort dieper die park in. Maar as jy vir ’n paar poeiergate en entjies sand kans sien, ry teen die rivier af na die Richtersberg-kampplek.
Van hierdie rivierkampplek af seil die paadjie reg deur die Richtersberg se ribbekas. Sy skurwe rooi en swart kante is rondom jou. Dis ’n oerberg en dit lyk asof hy al lánk dood is. En tog dans twee klipspringers teen ’n helling op en oor die skerp punte asof dit die grasperk agter jou huis is. Onthou, jy sien nie baie wild in die Richtersveld nie. Moenie dink jy gaan die volgende paar klipspringers afneem nie, want dis dalk jou eerste en laaste.
Jy daal die Springbokvlakte in en klim weer uit, op pad na die Kokerboomkloof. ’n Mooi kokerboom wag jou in en beduie die pad vorentoe. Eers is daar ’n uitkykpunt oor ’n see van sand wat doer teen die rug van die Richtersberg vasspoel. Dan kan jy oor die hele, wye Springbokvlakte staar.
Jy ry teen Die Toon (’n rotsformasie) verby voordat jy die kloof vol kokerbome ingaan. ’n Mooi kampplek waar jy ook ten minste twee sonsondergange sal wil beleef. Een hier in die kloof. En een daar by die kokerboom wat vroeër die pad beduie het. Gaan sit by hom en kyk hoe die son agter die Paradysberg uitbrand.
Die Springbokvlakte lyk leeg onder jou. Maar die blafgeitjies sal laat weet:
Ons is hier. Aan die ander kant staan die Rosyntjieberg, Mount Terror en Gorgon’s Head uit soos ’n ry blougrys kiestande van ’n sebra. Die son verdwyn nie net nie. Nee, hy gee ’n skouspelagtige vertoning. Sy lig is soos lang, dun, geoefende vingers. Die kliprante is die klawers. Die hemelruim is vol salige, stil note. As jy weer kyk, is alles skielik oranje en jy staan daar soos ’n Marsman, in ongeloof. Omdat hierdie aarde só vreemd kan lyk. En só ontsaglik mooi kan lyk.
’n Wegbreek na die Richtersveld is nie ’n luukse reis nie. Dit is nie ’n verdunde natuurervaring met allerhande fieterjasies soos elektrisiteit, selfoonsein en Wi-Fi nie. Hier is die veld jou lodge, jou kelner, jou enigste afleiding.
Jy gaan ’n bietjie stof eet, lank herkou aan die stom spasie rondom jou en elke aand drink aan die Melkweg wat in dik strale uitloop.
Die kampe by Tatasberg en Gannakouriep bied ’n tikkie bederf. Elkeen het eenvoudige hutte met warm water, ’n gasstofie en ’n gasyskas. Tatasberg het ’n uitsig oor die Oranjerivier. Gannakouriep is een van daardie skaars plekke waar die veld in die skemer met jou begin gesels. Dit is naby genoeg aan die Kokerboomkloof dat jy eers draaie in die middel van die park kan ry voordat jy terugry slaapplek toe.
Daar is die swart vlakte teen Claim Peak, ’n paar rivierlope en Domoroghpas wat jou sal besig hou. Rondom Gannakouriep lê gespitste rante soos krokodille rond. Klim laatmiddag teen een se stert op, gaan sit rustig op sy rug en wag om saam met alles te verkleur voordat dit donker word.
Teen die tyd weet jy al, hier sal jy óók langer wil bly. Dit is goed so. Want waar anders sal jy hoor hoe die kokerbome saggies klipgesange sing?
Die Helskloofpas lê op jou roete uit die park uit. (Dit is nie ’n eenrigtingroete nie, maar omdat jy altyd eers Sendelingsdrift se kantoor moet aandoen wanneer jy die park besoek, ry die meeste mense daai kant in, en by Helskloof uit.)
Helskloof is die park se langste en mooiste pas en padlangs sal jy mooi kokerbome sien. Van die maerder, langer, basterkokerboom tot die meer rond van fatsoen nooienskokerboom met haar bosse geel blomme. Hierdie pas is die enigste plek in die wêreld waar die skaars Pearson se aalwyn só dig groei. Duisende van dié vaalrooi aalwyne staan in gelid teen die berghange asof hulle spesiaal kom groet, en seker maak jy belowe om gou weer terug te kom.